CHDCND Triều Tiên đã đồng ý vô hiệu hoá lò phản ứng vào cuối tháng 10 và cho phép thanh tra quốc tế thẩm tra quá trình giải trừ hạt nhân của nước này theo thoả thuận ngày 12/7 ở hội đàm 6 bên.

Quan chức 6 nước dự đàm phán đa phương về hạt nhân Triều Tiên (AP)

"Các bên đã đi tới sự nhất trí quan trọng", phái viên Trung Quốc Wu Dawei cho biết khi đọc thông cáo báo chí của cả nhóm tại lễ bế mạc phiên họp.

Phái viên của 6 nước, gồm cả Hàn Quốc, Nhật và Nga, đã nhất trí thủ tục thẩm tra sẽ gồm một nhóm chuyên gia tới các cơ sở hạt nhân của Triều Tiên, xem xét các tài liệu và phỏng vấn các kỹ thuật viên.

Thoả thuận giữa 6 nước sẽ cho phép các thanh tra hạt nhân yêu cầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) giúp kiểm tra lại những nỗ lực giải trừ hạt nhân của Bình Nhưỡng.

Các chi tiết về vấn đề kỹ thuật trong quá trình xác minh cần một nhóm công tác đưa ra nhưng 6 nước hy vọng sẽ đi tới thống nhất về các bước cụ thể vào đầu tháng 9, trợ lý ngoại trưởng Mỹ Christopher Hill nói.

"Chúng tôi hy vọng sẽ đi tới một dự thảo trong vòng 45 ngày và sau đó, bắt đầu quá trình xác minh trong 45 ngày. Chúng tôi không thấy có trở ngại nào", ông Hill nói với các phóng viên sau buổi hội đàm.

Phái viên 6 nước sẽ gặp nhau vào cuối tháng này tại một diễn đàn an ninh khu vực ở Singapore và có thể hội đàm không chính thức tại đây. Thoả thuận trên báo hiệu sự khởi động của giai đoạn cuối sau nhiều năm thuyết phục CHDCND Triều Tiên từ bỏ chương trình vũ khí hạt nhân.

Ngoài việc đặt tháng 10 là hạn chót để làm mất khả năng hoạt động của lò phản ứng chính tại cơ sở hạt nhân Yongbyon của Triều Tiên, thoả thuận không đặt ra thời khoá biểu nào cho việc giải trừ hạt nhân hoàn toàn. Tổng thống Mỹ Bush được cho là rất mong đợi được thấy CHDCND Triều Tiên giải trừ hạt nhân trước khi ông hết nhiệm kỳ vào cuối tháng 1 tới.

Trước khi cuộc hội đàm diễn ra, CHDCND Triều Tiên phàn nàn rằng các bên còn lại chỉ mới cung cấp 40% số nhiên liệu cam kết theo thoả thuận hồi tháng 2/2007, khoảng 1 triệu tấn dầu.

Thoả thuận hôm 12/7 đã vạch ra những bước cụ thể để đáp ứng cam kết trên. Mỹ và Nga hứa cung cấp số nhiên liệu còn lại vào cuối tháng 10 trong khi Trung Quốc và Hàn Quốc sẽ ký thoả thuận với CHDCND Triều Tiên về các hỗ trợ khác. Nhật không có đóng góp gì vì vẫn bất đồng với quốc gia phía bắc Bán đảo Triều Tiên vì vấn đề người Nhật bị bắt cóc những năm 1970 và 1980.

Bế tắc hạt nhân bắt đầu diễn ra vào cuối năm 2002 khi Mỹ buộc tội CHDCND Triều Tiên bí mật làm giàu uranium, vi phạm thoả thuận giải trừ quân bị năm 1994.

• Hoài Linh (Theo AP)