Tổng thống Bush hôm nay đã khai mạc hội nghị thượng đỉnh cuối cùng với EU bằng một danh sách dài các vấn đề xuyên Đại Tây Dương như tham vọng hạt nhân của Iran, những phiền muộn ở Afghanistan, thay đổi khí hậu, hòa bình Trung Đông và thậm chí là cuộc chiến thịt gà giữa hai phía.

Hội nghị thượng đỉnh EU-Mỹ tại Slovenia là điểm dừng chân đầu tiên trong chuyến công du từ biệt châu Âu của TT Bush. (Ảnh: Reuters)

Người đứng đầu nước Mỹ, ông Bush, mở đầu cuộc họp bằng tuyên bố rằng ông có thể sẽ không quay lại châu Âu với tư cách là Tổng thống.

Gặp riêng với Tổng thống Slovenia Danilo Turk và Thủ tướng Janez Jansa tại lâu đài Brdo ở thành phố Kranj trước thềm hội nghị Mỹ - EU, ông Bush đã ca ngợi vẻ đẹp của quốc gia nhỏ bé tại Trung Âu này.

"Chuyến công du châu Âu đầu tiên với tư cách là Tổng thống của tôi là ở Slovenia và chuyến đi cuối cùng cũng trên tư cách Tổng thống của tôi cũng là châu Âu..." - ông Bush nói.

Cuộc gặp giữa Tổng thống Bush và các lãnh đạo EU tại nước chủ nhà Slovenia diễn ra tại lâu đài Brdo, nơi ông Bush lần đầu tiên gặp cựu Tổng thống Nga Putin. Nhà lãnh đạo Mỹ muốn lôi kéo Anh, Đức và Pháp cùng dùng chiến lược cây gậy và củ cà rốt với Iran - một kế hoạch trừng phạt và ưu đãi mới nhằm ngăn ngừa Iran sở hữu vũ khí hạt nhân. Ông Bush muốn lần trừng phạt kế tiếp của LHQ với Iran sẽ mạnh hơn lần trước.

Trước khi rời lâu đài Brdo để bay tới Berlin dự một bữa tiệc tối với Thủ tướng Đức Angela Merkel, ông Bush sẽ dự một cuộc diễu hành của những chú ngựa trắng Lipizzaner - giống ngựa nổi tiếng với dáng đi thanh nhã. Trong suốt một tuần công du châu Âu, Tổng thống Bush cũng sẽ tới Italia, Pháp, Anh và Belfast.

Làm gì để đối phó với tình trạng ấm lên của toàn cầu sẽ là một vấn đề quan trọng trong quan hệ Mỹ - EU. EU cam kết cắt giảm khí hiệu ứng nhà kính 20% vào năm 2020. Trong khi đó, Mỹ muốn bất cứ thỏa thuận toàn cầu nào về thay đổi khí hậu cũng phải bao gồm cả cam kết của những nền kinh tế phát triển mạnh như Ấn Độ và Trung Quốc.

Hội nghị Mỹ - EU lần này sẽ thảo luận về một số chi tiết cần thiết về hợp tác liên quan tới Hội đồng kinh tế xuyên Đại Tây Dương - vốn được thành lập trong hội nghị thượng đỉnh năm ngoái, thúc đẩy hội nhập kinh tế ở cả 2 bờ Đại Tây Dương bằng việc sắp xếp các quy định, xóa bỏ rào cản nhằm mở rộng cái gọi là quan hệ xuyên Đại Tây Dương trị giá 500 tỷ USD.

Cuộc chiến thịt gà giữa Mỹ và EU là một ví dụ. Dỡ bỏ lệnh cấm nhập khẩu gia cầm của Mỹ vốn đã kéo dài 11 năm sẽ được coi là bước thử nghiệm cho hội đồng mới. Châu Âu từ trước tới nay vẫn phản đối cách các công ty chế biến gà của Mỹ rửa gà bằng nước clor. Đề xuất dỡ bỏ lệnh cấm cho tới giờ vẫn chưa làm hài lòng giới chức Mỹ, song nếu hai bên đạt thỏa thuận qua hội đồng này thì nó có thể thiết lập cơ sở cho việc giải quyết những tranh chấp thương mại kéo dài khác.

• Hoài Linh (Theo BBC, AP)