Lần đầu tiên ở Mỹ, giá gạo đã tăng trên 25 USD khi Inc’s Sam’s Club do Wal-Mart điều hành đã quyết định hạn chế lượng mua một số loại gạo.

Một chủ cửa hiệu kiểm tra giá các loại gạo tại Bangkok, Thái Lan (Ảnh China Daily/Bloomberg news)

Người tiêu dùng bắt đầu tính tới việc dự trữ gạo khi nguồn cung cấp đang trở nên bất ổn. Một quan chức Ngân hàng Thế giới tuần này cho biết, Thái Lan - nước chiếm 1/3 lượng gạo xuất khẩu thế giới, có thể hạn chế việc bán ra. Bột mỳ, ngũ cốc và đậu tương đã đạt mức giá kỷ lục trong năm nay tính đến thời điểm này. Hàng loạt bất ổn xã hội nảy sinh ở một số nước như Haiti và Ai Cập.

"Chúng ta đã sao nhãng cơ sở hạ tầng sản xuất gạo, sao nhãng nghiên cứu và phát triển nông nghiệp suốt 15 năm nay’’, Robert Zeigler, Tổng Giám đốc Học viện Nghiên cứu gạo quốc tế tại Philippines nói. ‘’Dự trữ quốc gia thực sự không giúp gì cho thị trường’’.

Hôm qua (24/4), giá gạo tại Chicago tăng lên 0,9% ở giá 25,01 USD/100 pound (khoảng hơn 45kg) và tăng 26% trong tháng này - đạt mức tăng lớn nhất trong tháng kể từ tháng 10/1993.

Theo Jim Degen, phụ trách J.M. Degen & Co, một hãng tư vấn công nghiệp lương thực tại Templeton, California, thì các kho dự trữ lương thực ở Mỹ đang cố gắng bảo vệ khách hàng kinh doanh như những nhà hàng nhỏ, trung tâm chăm sóc y tế, nhà an dưỡng, đại lý cung cấp lương thực…

Hôm Chủ nhật, Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon cảnh báo, giá lương thực leo thang có thể ảnh hưởng tới tăng trưởng kinh tế và đe doạ tới ổn định chính trị. Ngân hàng thế giới ước tính, 33 nước từ Mexico tới Yemen sẽ phải đối mặt với những bất ổn xã hội do giá lương thực và năng lượng tăng cao.  

Hàng loạt nước giảm xuất khẩu, nhập khẩu

Bộ trưởng Nông nghiệp Brazil, Reinhold Stephanes tuyên bố, nước này có thể giảm lượng xuất khẩu gạo để tiến hành kiểm kê trong nước. Hiện chính phủ Brazil đang tìm kiếm một thoả thuận với các nhà sản xuất để đảm bảo cung cấp đủ gạo cho nhu cầu nội địa.

Nhật Bản, một trong nhà nhập khẩu lương thực lớn nhất thế giới đã kêu gọi Tổ chức Thương mại thế giới vào tuần tới, xem xét giới thiệu quy định ngăn chặn các nước hạn chế xuất khẩu gạo, Hiroaki Kojima, phó giám đốc bộ phận kinh tế quốc tế của Bộ Nông nghiệp Nhật Bản cho biết.

Thuyết phục WTO can thiệp sẽ là một khó khăn với Nhật, khi nước này cũng có các biện pháp bảo hộ nông nghiệp với sự trợ cấp và đánh thuế nhập khẩu cao ở mức 700% với các sản phẩm nông nghiệp.

Một quan chức chính phủ Nhật trong cuộc phỏng vấn ở Tokyo nói, nước này sẽ trì hoãn việc nhập khẩu gạo cho tới khi giá lương thực quốc tế bình ổn. Nhật đã nhập khẩu 630.550 tấn gạo trong năm nay tính đến cuối tháng 3.

Còn theo James Adams, phó chủ tịch Ngân hàng thế giới phụ trách khu vực Đông Á và Thái Bình Dương, thì Thái Lan có thể theo gương một số nước láng giềng trong việc hạn chế gạo xuất khẩu. Tuy nhiên, Thủ tướng Thái Lan Samak Sundaravej đã khẳng định, nước ông sẽ không hạn chế lượng gạo xuất khẩu hay bóp méo giá cả.

Có nhiều dấu hiệu cho thấy, giá gạo ở mức kỷ lục sẽ khuyến khích nông dân châu Á gia tăng sản lượng.

Philippines, nước nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới, có thể giảm mua gạo xuất khẩu sau khi sản lượng đã vượt qua mục tiêu đề ra. Nước này có kế hoạch mua 500.000 tấn gạo tới ngày 5/5.

• Kỳ Thư (Theo Tân Hoa xã)