Tổng thống Mỹ Bush (Ảnh AP)

Trong bài phát biểu trước thềm hội nghị thượng đỉnh NATO tại Romania trong tuần này, lãnh đạo Nhà Trắng cho biết ông vẫn theo đuổi kế hoạch thiết lập một phần lá chắn tên lửa Mỹ tại châu Âu. Moscow hiện cực lực phản đối dự định này với lý do nó sẽ đe dọa an ninh của Nga.

Ông Bush nhấn mạnh Mỹ sẽ không bỏ rơi Iraq bằng những đợt rút quân nhanh chóng. Trong lần tham dự hội nghị thượng đỉnh NATO cuối cùng này trên cương vị tổng thống Mỹ, ông Bush cũng vận động những người đồng cấp về việc mở rộng NATO. Ông Bush nói khối quân sự Bắc Đại Tây Dương cần phải rộng mở đối với tất cả các nền dân chủ ở châu Âu, không chỉ hiện tại là Ukraine và Grudia - hai quốc gia từng thuộc LB Xô viết, mà còn đối với các nước khác trong tương lai.

Để bác bỏ những nghi ngại của Pháp và Đức rằng việc kết nạp Ukraine và Grudia có thể làm tổn hại nghiêm trọng quan hệ với Moscow - một nhà cung cấp năng lượng chủ chốt cho châu Âu, ông Bush khẳng định sự mở rộng của NATO không đe dọa Nga.

"Chúng ta cần phải chỉ rõ rằng NATO hoan nghênh nguyện vọng gia nhập khối của Ukraine và Grudia cũng như đề xuất cho họ đường hướng rõ ràng để thực hiện mục tiêu đó. NATO nên hoan nghênh Ukraine và Grudia tham gia Kế hoạch Hành động cộng tác. Và việc gia nhập NATO cần phải rộng mở đối với tất cả các nền dân chủ ở châu Âu có nguyện vọng và sẵn sàng chia sẻ các trách nhiệm của một nước thành viên", ông Bush nói.

Bài diễn văn trước 500 lãnh đạo chính trị và doanh nghiệp Romania tại Bucharest khiến Tổng thống Bush trở nên nổi bật và thu hút sự chú ý của cả thành phố tổ chức hội nghị NATO ngay trước khi các phiên họp diễn ra vào tối cùng ngày 2/4.

Lãnh đạo Nhà Trắng đã dự kiến gặp gỡ Tổng Thư kí NATO Jaap de Hoop Scheffer trước buổi khai mạc chính thức hội nghị của khối tại buổi dạ tiệc ở Cung điện Cotroceni. Tuy nhiên, ông đã cùng vợ - bà Laura Bush, rời Bucharest ngay sau bài diễn văn để dành phần lớn thời gian trong ngày ở khu nghỉ dưỡng Neptun bên bờ Hắc Hải. Tại đây, ông Bush sẽ hội đàm với Tổng thống Trainan Baescu, vị lãnh đạo thân phương Tây của nước chủ nhà Romania.

Khi phát biểu trước các lãnh đạo chính trị và doanh nghiệp địa phương, ông Bush đã ca ngợi đất nước và người dân Romania vì những đóng góp của họ cho NATO và cuộc chiến Iraq. Ông Bush cũng kêu gọi các thành viên NATO đẩy mạnh việc góp quân tới Afghanistan, nước đang bị đe dọa bởi sự trỗi dậy của các phần tử cực đoan Taliban và Al-Qaida.

Ông Bush dự kiến sẽ gặp Tổng thống Nga sắp mãn nhiệm Putin lần thứ hai trong tuần này. Tổng thống Mỹ nhấn mạnh ông sẵn sàng xem xét những đề xuất của người đồng cấp Putin về lá chắn tên lửa nhưng sẽ không từ bỏ kế hoạch lắp đặt một phần hệ thống phòng thủ tên lửa của Washington tại hai nước thành viên NATO là Ba Lan và CH Czech.

• Thanh Bình (Theo AP, BBC, Reuters)