Một loạt chiến thắng mà Thượng nghị sĩ Obama giành được vào ngày bỏ phiếu Potomac (12/2) là một cơ hội tốt để ông chứng minh rằng các cử tri Dân chủ đã nghiêng về phía ông và các lãnh đạo đảng Dân chủ nên ủng hộ sự ứng cử của ông.

Tượng sáp Clinton và Obama

Chiến thắng liên tiếp của Obama trong vài ngày qua chắc chắc là dấu hiệu rõ ràng rằng nhiều cử tri Dân chủ đã không còn e dè về khả năng chiến thắng hoặc năng lực làm tổng thống của Thượng nghị sĩ này. 

Trong bài diễn văn mừng chiến thắng tại Madison, Wisconsin, ông Obama đã chỉ trích Thượng nghị sĩ John McCain - người cầm chắc chức ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa. ’’John McCain là một anh  hùng của nước Mỹ. Chúng ta tôn vinh sự cống hiến của ông ấy cho tổ quốc. Tuy nhiên, những ưu tiên của ông ấy không giải quyết được các vấn đề thực sự của nhân dân Mỹ bởi những ưu tiên đó gắn với các chính sách đã thất bại trong quá khứ’’. Nhiều người coi đây là viễn cảnh của một cuộc đấu Obama-McCain trong tương lai và ít nhất là trong đêm 12/2 khi cựu Đệ nhất phu nhân đã bị đẩy xuống vai trò của người đứng ngoài lề.

Không chỉ thu hút được sự ủng hộ của nhiều cử tri thuộc mọi tầng lớp, sắc tộc, ông Obama giờ còn có lợi thế lớn về tài chính. Theo hầu hết các tính toán, ông Obama giờ giành được nhiều đại biểu hơn so với bà Clinton - những người sẽ ủng hộ ông trong đại hội toàn quốc của đảng Dân chủ vào tháng 8 tới. Cho tới nay, ông cũng chiến thắng tại nhiều bang hơn so với đối thủ Clinton mặc dù bà đã nắm được một số phần thưởng lớn, chẳng hạn các bang có nhiều đại biểu như California và New Jersey trong ngày Thứ ba trọng đại.

Trong nhiều tuần qua, bà Clinton và ông Obama đã tiếp cận cuộc đua giành chiếc ghế ứng viên tổng thống đảng Dân chủ theo cách thức giống nhau: tranh giành từng bang một với niềm tin rằng người giành được nhiều đại biểu nhất sẽ được bầu chọn là ứng viên tổng thống.

Tuy nhiên, kết quả mới nhất cho thấy cuộc đua này có lẽ đang nghiêng về một dạng bình thường hơn, nơi mục tiêu là giành được một loạt chiến thắng lớn và cùng với nó là đà đẩy tới. Các chiến thắng giòn giã trong vài ngày qua tại 7 bang tạo cơ hội để ông Obama lập luận rằng các cử tri khắp nước Mỹ đã ủng hộ sự ứng cử của ông và đã tới lúc để nhóm giữ cán cân quyền lực - 796 siêu đại biểu (các quan chức được bầu và các lãnh đạo đảng Dân chủ) - đi theo nguyện vọng của cử tri. 

Lá phiếu của các siêu đại biểu có thể quyết định ai trở thành ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ nếu không có ứng viên nào giành được đủ số đại biểu cần thiết sau khi các cuộc bỏ phiếu sơ bộ tại các bang kết thúc. Các siêu đại biểu có thể thay đổi quyết định ủng hộ của họ từ nay cho tới khi diễn ra hội nghị toàn quốc của đảng.

Các trợ lý của bà Clinton phản bác lại quan điểm của ông Obama, lưu ý rằng các chiến thắng của ông diễn ra ở các bang tương đối nhỏ và bà đã dồn sức cho hai cuộc bỏ phiếu lớn tại bang Ohio và Texas vào ngày 4/3 tới. Các trợ lý của bà từ lâu đã tranh luận rằng khi các cuộc bỏ phiếu sơ bộ kết thúc, sự cách biệt giữa hai ứng viên Dân chủ về số đại biểu giành được sẽ là rất nhỏ, để lại quyết định cuối cùng cho các siêu đại biểu - những người mà theo quan điểm của họ sẽ ủng hộ bà Clinton.

Theo tiến trình phân chia đại biểu phức tạp của đảng Dân chủ, số đại biểu được phân chia cho các ứng cử viên tỷ lệ thuận với số phiếu mà họ giành được. Cả hai ứng viên đều giành được một số đại biểu ở mỗi bang ngay cả khi ứng cử viên kia thắng cách biệt 20 điểm. Đó là lý do vì sao số đại biểu mà Clinton và Obama giành được không chênh lệch nhiều và chính tiến trình phân chia đại biểu khiến bà Clinton gặp khó khăn hơn để giành lại vị trí dẫn đầu.

Tuy nhiên, nếu các lãnh đạo đảng Dân chủ bắt đầu nghĩ đây không còn là một cuộc đua toán học tới vạch đích 2.025 đại biểu - số đại biểu mà ông Obama hoặc bà Clinton cần phải giành được nếu muốn được bầu là ứng cử viên tổng thống, bà Clinton sẽ rơi vào thế bất lợi. 

Còn ông Obama, liệu ông có thể tiếp tục duy trì đà chiến thắng mà ông đang có hay không? Khó có thể trả lời câu hỏi này vào thời điểm hiện nay. Tuy nhiên, một sự thật không thể phủ nhận là ông đã đưa chiến dịch vận động tranh cử của ông tiến xa hơn nhiều so với các đối thủ của ông từng nghĩ.

’’Các bạn không thể đánh giá cho tới khi diễn ra cuộc bỏ phiếu sơ bộ ở Ohio và Texas. Trong chiến dịch tranh cử này, mỗi lần ông Obama vươn lên trước, các cử tri lại ngập ngừng’’, Jonathan Prince - cố vấn cấp cao của ông John Edwards, người bỏ cuộc cách đây hai tuần, cho biết.

Chưa muộn đối với Hillary Clinton

Clinton đang chuẩn bị cho các cuộc đấu ở Ohio và Texas. Vào lúc phiếu bầu của ngày bỏ phiếu Potomac đang được kiểm, cựu Đệ nhất phu nhất đã hạ cánh ở El Paso, Texas, nơi bà tuyên bố ’’Chúng ta sẽ tràn qua Texas trong ba tuần tới’’.

Bước chuẩn bị đầu tiên là cải tổ nhóm vận động tranh cử. Các quan chức của nhóm này dường như làm việc giống cung cách của các thành viên thường trực Hội đồng Bảo an LHQ. Mỗi thành viên đều có quyền phủ quyết mọi động thái khác biệt với kế hoạch của họ. Nhà quản lý vận động tranh cử Patti Solis Doyle đã được thay thế bằng bạn thân Williams của bà Clinton. Quyết định này đã được các nhà gây quỹ, các cố vấn bên ngoài và các đồng minh trong quốc hội của bà Clinton hoan nghênh. Phó quản lý chiến dịch tranh cử, Mike Henry, cũng theo gót Doyle và vai trò của ông được trao cho Guy Cecil.

Một trong những thách thức hiện nay đối với chiến dịch tranh cử của Clinton từ nay cho tới ngày 4/3 là tài chính. Các nhà phân tích chính trị cho rằng bà sẽ cần tối thiểu 3-5 triệu USD để cạnh tranh ở Ohio và thậm chí nhiều hơn nữa ở Texas. Cả hai bang này đều rất lớn: Ohio có 7 thị trường thông tin lớn trong khi Texas nhiều gấp ba lần như thế.

Thành tích gây quỹ của nhóm Clinton đã tốt lên đáng kể kể từ Thứ ba trọng đại, khi bà tiết lộ buộc phải tạm ứng 5 triệu USD tiền túi cho các hoạt động vận động tranh cử tới cuối tháng 1. Tuy nhiên, thành tích gây quỹ của bà vẫn không thể sánh được với cỗ máy gây quỹ hiệu quả của ông Obama. Mỗi ngày ông gây quỹ được khoảng 1 triệu USD.

Sau khi tiêu tốn hơn 120 triệu USD cho các hoạt động tranh cử trong thời gian vừa qua, nhóm vận động tranh cử của bà Clinton đang vật lộn để xây dựng lại chiến dịch từ đầu tại Ohio và Texas do bà đã để mất vị trí dẫn đầu vào tay Obama. Các nhà quan sát chính trị gần như nhất trí rằng thất bại ở cả hai bang vào ngày 4/3 có thể làm bà Clinton quỵ hẳn.

Tuy nhiên, dù đối mặt với thách thức nào đi nữa, bà Clinton đã chứng tỏ là một ứng cử viên có tài xoay sở với một tổ chức vận động tranh cử sắc sảo và nhiều người ủng hộ vững chắc. Nếu bà thắng ở Ohio và Texas vào ngày 4/3 tới, bà có thể cản đà chiến thắng của ông Obama và xoay chuyển thế cờ trong cuộc đua giành giật các đại biểu. Trong chiến dịch tranh cử này, đã có lần ông Obama thắng lợi song bà Clinton đã đảo ngược tình thế và chiến thắng.

• Minh Sơn (tổng hợp)