Các kết quả của Thứ ba trọng đại chắc chắn sẽ quyết định ai sẽ trở thành ứng viên tổng thống tiềm năng của đảng Cộng hòa hơn là ứng viên của đảng Dân chủ do cách thức phân chia các đại biểu khác nhau giữa hai đảng này.
 |
| Các ứng viên Dân chủ và Cộng hòa |
Tại Tây Virginia, nơi đảng Cộng hòa tổ chức bỏ phiếu chọn ứng viên tổng thống cho đảng này, cựu Thống đốc Mike Huckabee của Arkansas đã giành được đa số phiếu. Điều đó có nghĩa là ông đã giành được 18 đại biểu tham gia hội nghị bầu chọn ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa vào tháng 8 tới.
Cuộc đua để được đề cử là ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa và Dân chủ năm nay được nhiều người quan tâm hơn mọi khi do Tổng thống Bush đương nhiệm không được phép tranh cử nhiệm kỳ ba. Trong khi đó, Phó Tổng thống Dick Cheney cũng không tham gia. Không một ứng viên tổng thống nào trong cuộc đua năm nay từng được đảng của họ chính thức chọn là ứng viên tổng thống trước đó.
Nhà chiến lược Bill Carrick của đảng Dân chủ nói: ’’đảng Dân chủ đang ở giai đoạn kết thúc của sự khởi đầu và đảng Cộng hòa đang ở giai đoạn khởi đầu của sự kết thúc’’.
Cuộc đua của đảng Cộng hòa - giữa Thượng nghị sĩ John McCain của Arizona, cựu Thống đốc Massachusetts Mitt Romney và cựu Thống đốc Arkansas Mike Huckabee - đang tiến tới đích. Lý do là đảng Cộng hòa phân chia các đại biểu tại hầu hết các bang dựa trên cơ sở người giành được đa số phiếu ở một bang sẽ giành được tất cả đại biểu tại bang đó. ’’Đại biểu’’ là những người sẽ tham dự hội nghị toàn quốc của đảng Cộng hòa vào tháng 8 để chính thức chọn ứng viên tổng thống cho đảng này.
Ông McCain có tiềm năng vượt xa các đối thủ nếu ông thắng lợi tại các bang lớn như California, New York, New Jersey, Connecticut và Missouri. Ngay cả khi ông McCain đạt được một kết quả tốt trong tối 5/2, ông Romney và Huckabee vẫn có thể tiếp tục cuộc đua. Tuy nhiên, nếu ông Romney không thể giành được 400 đại biểu, ông có thể sẽ khó có thể bắt kịp ông McCain.
Để trở thành ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa, ứng cử viên cần giành được hơn 1.191 đại biểu. Các cuộc bỏ phiếu 5/2 sẽ phân chia 1.023 đại biểu. Do người thắng tại mỗi bang sẽ giành được toàn bộ số đại biểu của bang đó nên kết quả của ngày 5/2 sẽ cho biết ai sẽ trở thành ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa.
Trái lại, cuộc đua của đảng Dân chủ giữa Thượng nghị sĩ Barack Obama và Thượng nghị sĩ Clinton cực kỳ sát nút và sẽ chưa kết thúc vào 5/2 và không thể kết thúc trong 2 tháng nữa. Cả hai ứng viên này cũng đã thừa nhận khả năng này sẽ xảy ra. Khả năng biết chắc ai là người thắng cuộc trong các cuộc bỏ phiếu sơ bộ vào 5/2 là rất ít do hệ thống phân chia đại biểu phức tạp của đảng Dân chủ. Để trở thành ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ, Obama hoặc Clinton cần phải giành được khoảng 2.025 đại biểu - những người tham gia hội nghị toàn quốc của đảng Dân chủ vào tháng 8 ở Denver để chính thức chọn ứng viên tổng thống.
Các cuộc bỏ phiếu sơ bộ vào hôm 5/2 sẽ phân chia 1.681 đại biểu. Những đại biểu này chiếm 52% trong tổng số số đại biểu tham dự hội nghị toàn quốc của đảng Dân chủ vào tháng 8 tới tại Denver. Clinton đang trông mong vào New York, New Jersey, Arkansas và California - những tiểu bang được coi là căn cứ của bà. Sức mạnh của ông Obama nằm ở Illinois và 6 tiểu bang khác.
Tuy nhiên, các chuyên gia dự đoán không một ứng cử viên nào có khả năng dẫn trước đối thủ của họ hơn 100 đại biểu trong các cuộc bỏ phiếu 5/2. Kết quả là cả hai ứng viên sẽ tiếp tục vận động tranh cử tại Washington D.C và các tiểu bang như Maryland, Virginia, Washington và Wisconsin trong tháng 2 này và tại Ohio, Texas vào ngày 4/3 tới.
Obama có thể có lợi thế trong cuộc vận động tranh cử kéo dài sau 5/2. Kỷ lục gây quỹ 32 triệu USD trong tháng 1 của ông cho thấy ông sẽ có nhiều tiền hơn bà Clinton để tổ chức một chiến dịch vận động kéo dài. Ông cũng sẽ có nhiều thời gian hơn để tiếp xúc với các cử tri tại những bang chưa bỏ phiếu so với 22 bang bỏ phiếu hôm 5/2. Vòng bỏ phiếu kế tiếp trong tháng 2 này dường như hứa hẹn một kết quả tốt hơn đối với Obama hơn là đối với Clinton.
Các nhà chiến lược của Clinton tỏ ra bi quan về cơ hội của bà ở Washington, Louisiana, Wisconsin, Maryland, cũng như ở Washington D.C. Tuy nhiên, họ coi Ohio và Texas là các bang quan trọng nơi bà có nhiều người ủng hộ.
Các nhà chiến lược của bà Clinton đang trông chờ vào sự ủng hộ của các ’’siêu đại biểu’’ - các lãnh đạo và quan chức được bầu của đảng Dân chủ. Các siêu đại biểu này tự động có ghế tại hội nghị đảng toàn quốc. Trong giai đoạn trước, bà Clinton đang dẫn trước ông Obama về số siêu đại biểu. Tuy nhiên, trong quá khứ, các siêu đại biểu này có xu hướng bỏ phiếu dựa trên kết quả bầu cử sơ bộ ở mỗi bang. Do vậy, nếu ông Obama giành thắng lợi tại nhiều bang hơn so với bà Clinton, ông chắc sẽ thu hút ngày càng nhiều các siêu đại biểu.
Do vậy, sức bật và tâm lý sẽ đóng vai trò quan trọng trong vài tuần tới. Clinton có thể mạnh hơn trong một cuộc đua tiêu hao sinh lực, đặc biệt là nếu bà giành thắng lợi tại các bang lớn trong tháng 3 tới. Tuy nhiên, một số nhà chiến lược cho rằng Obama có thể còn giành được nhiều sự ủng hộ hơn nữa và trong trường hợp đó bà Clinton sẽ rơi vào thế bất lợi.
Nếu ông McCain trở thành ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa (và trông có vẻ là như vậy), chiến thắng đó chỉ có thể mang lại lợi ích cho ông Obama mà thôi. Là một người ít phân cực hơn bà Clinton, trong trường hợp này ông Obama sẽ được coi là một sự lựa chọn tốt hơn của đảng Dân chủ để cạnh tranh với McCain trong cuộc đua vào Nhà Trắng tháng 11 tới
Obama và Clinton tổng cộng chi chừng 20 triệu USD để quảng cáo vận động tranh cử trên truyền hình tại các bang bỏ phiếu vào ngày 5/2. Obama đã chi 11 triệu USD cho quảng cáo tại 18 trong số 22 bang có các cuộc bỏ phiếu sơ bộ của đảng Dân chủ. Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Clinton chi tổng cộng 9 triệu USD cho quảng cáo vận động tranh cử ở 17 bang
-
Minh Sơn (tổng hợp)
