Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, Robert Gates, đã bất ngờ tới Iraq hôm 5/12 nhằm thúc giục giới lãnh đạo nước này tận dụng tình hình bạo lực suy giảm gần đây để nhanh chóng tiến hành những cải cách chính trị và hòa giải các cộng đồng thù địch.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ

Ông Gates cũng sẽ nghe các tư lệnh quân đội Mỹ tại Iraq trình bày kế hoạch duy trì những tiến bộ an ninh đã đạt được, thảo luận vai trò dài hạn và địa vị của quân đội Mỹ ở Iraq.

Đây là chuyến thăm Iraq lần thứ sáu của ông Gates trong vòng một năm qua. Chuyến thăm lần trước diễn ra hồi tháng 9, khi ông hộ tống Tổng thống Bush. Ông Gates sẽ hội đàm với các lãnh đạo Iraq, gồm Thủ tướng Nouri Maliki, và gặp gỡ tư lệnh quân đội Mỹ ở Iraq, Tướng David Petraeus.

Nói chung, tình hình bạo lực tại Iraq đã giảm đều trong những tháng gần đây, kể cả các vụ gài bom ven đường cũng như các vụ tấn công khác. Các cuộc tấn công trên toàn Iraq đã giảm 55% kể từ khi quân tăng viện Mỹ được triển khai xong hồi giữa tháng 6. Các tư lệnh quân đội Mỹ tin tưởng họ có thể duy trì sự cải thiện về an ninh này, ngay cả khi Mỹ rút 20.000 quân trong 6-8 tháng tới. Hiện Mỹ có khoảng 160.000 binh sĩ ở Iraq.

Trước tình hình bạo lực suy giảm, Mỹ đang thúc ép chính phủ Iraq do người Shiite đứng đầu hòa giải với người Ảrập Sunni, đặc biệt là khi Mỹ bắt đầu giảm dần quân số ở Iraq. Chính phủ của Thủ tướng Maliki đã đạt được rất ít tiến bộ trong việc thông qua một loạt luật nhằm đảm bảo với người Ảrập Sunni rằng họ sẽ chia sẻ tài nguyên dầu mỏ và quyền lực chính trị ở Iraq.

Sau chuyến thăm Iraq, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ, John Negroponte, cho biết hôm 1/12 rằng các lãnh đạo Iraq phải ban hành các đạo luật nhằm hòa giải hoặc bạo lực bè phái đẫm máu sẽ lại bùng phát. Bạo lực đã bùng phát ở Iraq sau khi một ngôi đền Shiite ở Samarra bị đánh bom hồi tháng 2/2006. Hàng chục nghìn người đã thiệt mạng.

• Minh Sơn (theo BBC, Reuters)