Mới đây, dư luận thế giới đã hết sức ngạc nhiên khi Tổng thống Mỹ George W. Bush đem so sánh cuộc chiến Iraq với cuộc chiến Việt Nam để biện hộ cho việc tiếp tục các chiến dịch quân sự ở Iraq.

So sánh cuộc chiến Iraq với cuộc chiến Việt Nam, Tổng thống Bush đang thách thức lịch sử.

Trước lý lẽ của những người phản đối rằng Mỹ sẽ bị lún sâu vào cuộc chiến Iraq và sẽ chịu thất bại như ở Việt Nam khi xưa nên cần phải có một kế hoạch rút quân trước khi quá muộn, Tổng thống Bush đã thẳng thừng chỉ trích lập luận này. Ông khăng khăng cuộc chiến hiện nay mà Washington theo đuổi ở Iraq cũng là cuộc chiến ý thức hệ như họ từng theo đuổi ở Viễn Đông.

Phát biểu trước Đại hội của Hội cựu chiến binh Mỹ từng chiến đấu ở nước ngoài (Veterans of Foreign Wars) tại Kansas City, Missouri, ông Bush lớn tiếng: “Chúng ta từng tranh luận tại sao chúng ta liên hệ đến cuộc chiến Việt Nam, và chúng ta đã rút quân ra như thế nào”. Và rồi ông kết luận: “Dù nội dung của cuộc tranh luận như thế nào, một bài học không thể chối cãi được là cuộc rút lui của chúng ta đã trả giá bằng hằng triệu sinh linh vô tội mà sự đau khổ họ gánh chịu đã làm cho kho tàng ngôn ngữ chúng ta thêm những danh từ như ‘thuyền nhân’, ‘trại cải tạo’ và ‘những cánh đồng giết chóc’"..

Những luận điểm mà ông Bush đưa ra đã ngay lập tức bị chỉ trích, thậm chí bị coi là "gian dối". Người ta đã chỉ ra rằng ở Việt Nam, người Mỹ đã buộc phải ra đi mà không có sự lựa chọn nào khác và ông Bush đã so sánh một cách sai lầm đối với lịch sử.

Một số nhân vật cấp cao trong Đảng Dân chủ Mỹ cũng ngay lập tức có phản ứng. Thượng nghị sĩ Edward Kennedy nói rằng Mỹ đã thua tại Việt Nam vì binh sĩ Mỹ kẹt nghẽn ở một đất nước xa xôi và vì Mỹ ủng hộ một chính phủ không hội đủ tính hợp pháp đối với nhân dân.

Harry Reid, lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mỹ, đã bác bỏ cách so sánh của ông Bush và cho rằng quyết định tấn công Iraq là một trong những sai lầm lớn nhất trong lịch sử nước này. "Nước Mỹ đã bị chính phủ Bush lừa để lấy cớ tấn công Iraq bằng những lý do nguỵ tạo đưa Mỹ đến những chính sách ngoại giao sai lầm tệ hại nhất trong lịch sử", ông Harry Reid nhấn mạnh. 

Thượng nghị sĩ John Kerry cũng coi bài phát biểu của ông Bush là vô trách nhiệm.

Trên tờ Thời báo Los Angeles, sử gia Robert Dallek nhận xét, lập luận của Tổng thống Bush này là lố bịch. Ông nói rằng sự xuất hiện của Pol Pot và chế độ Khơme Đỏ chính là "hậu quả của việc Mỹ đưa quân vào đó và làm bất ổn đất nước này". Và ông khẳng định: "Đây rõ ràng là một động cơ chính trị nhằm đổ hết lỗi cho phía đối thủ. Trong khi thảm họa cuộc chiến hiện nay là việc quyết định tham chiến chứ không phải quyết định rút quân hiện giờ".

Trên thực tế, nếu Mỹ không đánh Iraq năm 2003 thì Saddam Hussein vẫn còn đó nhưng tình hình chính trị tại Trung Đông sẽ không suy đồi và thế đứng của Mỹ trên thế giới không suy giảm như hiện nay. Nhân dân Iraq có thể không sung sướng gì sống dưới chế độ độc tài của Saddam Hussein, nhưng chắc hẳn không phải sống một cuộc sống bất an, nay sống mai chết vì chiến tranh huynh đệ tương tàn như hiện nay.

• Thanh Hảo (Tổng hợp)