Hai ứng cử viên tổng thống Pháp đã đối mặt hôm 2/5, trong cuộc tranh luận đầu tiên và cuối cùng trên truyền hình của chiến dịch tranh cử.

Hai ứng cử viên tranh luận trên truyền hình

Cuộc tranh luận trực tiếp trên truyền hình này đã thu hút khoảng hơn 20 triệu khán giả tại một đất nước đang khao khát sự thay đổi sau 12 năm nằm dưới sự lãnh đạo của ông Chirac. Kéo dài 2,5 tiếng, cuộc tranh luận tập trung vào những lý do và cách giải quyết các vấn đề kinh tế, xã hội của nước Pháp.

Bình tĩnh và giận dữ

Bà Segolene Royal thuộc đảng Xã hội ngay lập tức đã công kích thành tích của ông Sarkozy khi ông là Bộ trưởng Nội vụ trong chính phủ của Tổng thống Jacques Chirac, trước khi trở thành ứng cử viên tổng thống.

Trong lúc hăng nhất, bà Royal đã buộc tội ông Sarkozy là ’’không có đạo đức chính trị’’ sau khi ông nói rằng những trẻ em tàn tật nên được đảm bảo một nơi trong các trường học bình thường. ’’Tôi thấy chướng tai về những gì đã nghe được’’, bà Royal nói với giọng tức giận, cáo buộc chính phủ của ông Sarkozy phá tan các biện pháp giáo dục của đảng Xã hội dành cho người tàn tật.

Ông Sarkozy, thuộc cánh hữu, vẫn đứng đầu về tỷ lệ ủng hộ trong các cuộc thăm dò và uy tín sẽ không bị ảnh hưởng sau cuộc tranh luận này. Ông đã hết sức lịch sự và không phẫn nộ trước những lời chỉ trích của bà Royal. Ông đã phản công: ’’Tôi không chất vấn sự thật thà của bà, vậy đừng chất vấn đạo đức của tôi.... Bà mất bình tĩnh hết sức dễ dàng’’.

Sau khi bà Royal nhiều lần ngắt lời ông trong cuộc thảo luận về tội phạm và cảnh sát, ông nói: ’’Bà sẽ để tôi đáp lời chứ?’’. ’’Trong năm 2002, ngài Sarkozy, ngài đã nói về việc không tha thứ, song ngày nay các bạn có thể thấy rằng người Pháp rất lo lắng về bạo lực và thù địch gia tăng trong xã hội Pháp’’, bà Royal nói. Cựu Bộ trưởng Nội vụ đã tự vệ, nói rằng các con số cho thấy tội phạm bạo lực đã giảm.

Trước đó, ông Sarkozy đã nhắc lại cam kết cắt giảm số công chức, khiến bà Royal đưa ra những lời cáo buộc rằng ông sẽ gây nguy hiểm cho các dịch vụ công chẳng hạn như y tế và giáo dục. Ông nói rằng sẽ đảm bảo công ăn việc làm đầy đủ tại Pháp trong vòng 5 năm bằng cách ’’giải phóng các lực lượng lao động’’.

Theo ông Sarkozy, tuần làm việc 35 giờ do chính phủ Xã hội cuối cùng đưa vào áp dụng đang làm mất công ăn việc làm của người lao động. ’’Bà Royal vẫn nghĩ các bạn phải chia sẻ công việc giống như các miếng của một chiếc bánh. Không một đất nước nào trên thế giới chấp nhận logic này. Đó hoàn toàn là một sai lầm’’, ông nói.

Bà Royal đã bảo vệ chính sách về tuần làm việc 35 giờ như là một hình thức tiến bộ xã hội và hỏi tại sao chính phủ mà ông Sarkozy là một phần trong đó không bác bỏ luật này nếu nó bị phản đối. Bà hứa hẹn tạo ra 500.000 việc làm cho thanh niên, được tài trợ từ ngân sách thất nghiệp và đào tạo hiện nay. Bà đã chất vấn việc ông Sarkozy dẫn lời một chuyên gia kinh tế rằng chương trình của ông sẽ có lợi cho nền kinh tế hơn so với chương trình của bà Royal.

Điều đó đã khiến ông Sarkozy đặt câu hỏi: ’’Tại sao bà lại đối xử với tất cả những người không cùng quan điểm với bà bằng sự mỉa mai, thậm chí bằng sự khinh rẻ?’’. Trước những đề xuất của ông Sarkozy, nhiều lần bà Royal đã đáp lại bằng nhận xét" ’’Thật đáng tiếc là ông đã không làm điều đó trong suốt 5 năm cầm quyền trong chính phủ’’.

Tôn trọng và kiềm chế

Khi được yêu cầu bình luận về đối phương vào phút cuối, ông Sarkozy nói: ’’Tôi tôn trọng bà ấy. Chúng tôi có nhiều bất đồng song tôi hy vọng tại đây chúng tôi đã đưa ra hình ảnh về một nền dân chủ đổi mới. Tôi không thù oán cá nhân’’. Bà Royal nói rằng bà sẽ ’’kiềm chế những nhận xét cá nhân’’.

Cuộc tranh luận này có thể mang tính quyết định, ảnh hưởng tới sự lựa chọn của hàng triệu cử tri đang dao động trong ngày bầu cử 6/5. Gần 7 triệu cử tri đã ủng hộ ứng cử viên Francois Bayrou ôn hòa, người bị đánh bại trong vòng bầu cử thứ nhất hôm 22/4. Chiến dịch vận động tranh cử vòng hai giữa Sarkozy và Royal tập trung vào việc giành phiếu của những cử tri đã ủng hộ ông.

Các nhà phân tích cho rằng cả ông Sarkozy và bà Royal đều không giành được một chiến thắng quyết định trong cuộc tranh luận. ’’Có hai người thắng - có lẽ với lợi thế chút ít nghiêng về ông Sarkozy. Không ai rơi vào bẫy của nhau. Ông Sarkozy đã không mất bình tĩnh và bà Royal không tỏ ra là đối thủ nhẹ ký hoặc bất tài’’, Christophe Barbier, biên tập của tạp chí l’Express, nói.

Chiến dịch vận động tranh cử vòng hai kết thúc vào nửa đêm ngày 4/5. Hôm nay, hai ứng viên sẽ tổ chức những cuộc mít tinh cuối cùng của họ, bà Royal ở thành phố miền Bắc Lille và ông Sarkozy ở Montpellier, miền Nam. Các cuộc thăm dò dư luận mới nhất, được công bố bởi IPSOS hôm 1/5, cho thấy ông Sarkozy sẽ giành được 53,5% phiếu bầu so với 46,5% của bà Royal. 87% cử tri nói rằng đã có quyết định.

Hôm 1/5, ông Le Pen đã kêu gọi 3,8 triệu cử tri của ông không bỏ phiếu cho Sarkozy cũng như Royal. Ông Bayrou chưa tuyên bố ủng hộ ứng cử viên nào.

• Minh Sơn (Theo AP, BBC, AFP)