Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ, Recep Tayyip Erdogan, cho biết ông sẽ yêu cầu Quốc hội phê chuẩn một cuộc tổng tuyển cử trước thời hạn cũng như kêu gọi sửa đổi hiến pháp để cho phép nhân dân bầu chọn tổng thống.

Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ

Ông Erdogan tuyên bố như vậy hôm 1/5 sau khi Tòa án Hiến Pháp Thổ Nhĩ Kỳ hủy bỏ cuộc bỏ phiếu bầu tổng thống mới mà Quốc hội tiến hành hôm thứ sáu tuần trước.

Các đảng đối lập thế tục đã kiện lên Tòa án Hiến pháp để ngăn Ngoại trưởng Abdullah Gul giành chiến thắng. Họ đã cáo buộc ông Gul có một chương trình nghị sự Hồi giáo bí mật và nói rằng việc Quốc hội bầu ông làm tổng thống sẽ đe dọa truyền thống thế tục của Thổ Nhĩ Kỳ.

Thủ tướng Erdogan là lãnh đạo đảng AK cầm quyền. Đảng này có gốc rễ Hồi giáo và đã đề cử ông Gul làm ứng viên tổng thống. Thủ tướng cho biết sẽ kêu gọi tổng tuyển cử vào ngày 2/5 và các cuộc bầu cử có thể diễn ra vào ngày 24/6 tới, sớm hơn dự định 4/11.

Ông Erdogan cũng tuyên bố các đề xuất cải cách, gồm việc giảm nhiệm kỳ của Quốc hội từ 5 xuống còn 4 năm và nhiệm kỳ của tổng thống từ 7 xuống 5 năm, cho phép tổng thống cầm quyền trong hai nhiệm kỳ, chứ không phải một nhiệm kỳ như hiện nay.

Theo giới phân tích, những động thái trên của Thủ tướng Erdogan là nỗ lực chấm dứt cuộc khủng hoảng hiện nay. Cuộc khủng hoảng này đã thử thách chủ nghĩa thế tục tại Thổ Nhĩ Kỳ và ảnh hưởng tới thị trường chứng khoán.

Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đã tuyên bố rõ sẽ không chấp nhận ông Gul làm tổng thống và cảnh báo sẽ bảo vệ sự tách biệt giữa tôn giáo và nhà nước - di sản của Mustafa Kemal Ataturk.

• Minh Sơn (Theo BBC, AP)