Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo hôm nay (11/4) có bài phát biểu bước ngoặt trước Hạ viện Nhật, kêu gọi Tokyo đối mặt với những gì đã làm trong Thế chiến II.

Thủ tướng Trung Quốc (trái) - Nhật

Ông Ôn Gia Bảo là nhà lãnh đạo Trung Quốc đầu tiên trong vòng 22 năm qua phát biểu trước Hạ viện Nhật.

Thủ tướng Trung Quốc hiện đang trong chuyến thăm ’’phá băng’’ kéo dài 3 ngày tại Nhật.

Trước các nghị sĩ Nhật, Thủ tướng Trung Quốc nói, cuộc xâm lược của Nhật trong thời kỳ 1930 và 1940 gây ra những đau khổ vô cùng to lớn cho nhân dân Trung Quốc. Ông kêu gọi Tokyo hãy đi đôi giữa hành động và lời hứa. 

Tuy nhiên, Thủ tướng Trung Quốc cũng nói chỉ vài lãnh đạo quân sự của Nhật phải chịu trách nhiệm về việc này và hầu hết người dân Nhật cũng là nạn nhân của chiến tranh.

Trong vài năm qua, quan hệ Trung Nhật có không ít sóng gió quanh vấn đề Nhật xâm chiếm Trung Quốc trước đây. Bắc Kinh thường buộc tội Tokyo không hoàn toàn thừa nhận những gì đã gây ra.

Chuyến thăm Nhật của ông Ôn Gia Bảo - lần đầu tiên trong vòng 7 năm của một Thủ tướng Trung Quốc - được coi là bước đi quan trọng vượt qua quá khứ và cải thiện quan hệ. Thủ tướng Nhật Shinzo Abe đã tới thăm Bắc Kinh hồi tháng 10/2006.

Trong bài phát biểu mới đây, Thủ tướng Ôn Gia Bảo nhấn mạnh ông muốn tăng cường tình hữu nghị và hợp tác Trung Quốc - Nhật Bản nhưng cũng đề cập khá nhiều tới những bất đồng giữa hai phía về vấn đề lịch sử chung.

’’Cuộc xâm lược của Nhật đã gây ra tổn thương to lớn cho người dân Trung Quốc. Vết thương sâu trong tim người Trung Quốc không thể mô tả được’’.

Thủ tướng Ôn Gia Bảo phát biểu trước Hạ viện Nhật

Phóng viên BBC Chris Hogg tại Tokyo cho hay, một số nhà bình luận ở Nhật cho rằng tuyên bố trên chính là lời cảnh báo Thủ tướng Abe không nên đến viếng đền Yasukuni, nơi thờ một số tội phạm chiến tranh.

Trong bài phát biểu, Thủ tướng Ôn Gia Bảo cũng nói về triển vọng trong quan hệ hai nước. ’’Người dân Trung Quốc muốn có quan hệ hữu nghị với người Nhật, cho dù hai nước có những bất đồng về quá khứ’’.

Nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng có phát biểu cứng rắn về vấn đề Đài Loan. Ông nhắc lại lập trường của Trung Quốc về việc nước này không bao giờ chấp nhận Đài Loan giành độc lập.

Thủ tướng Trung Quốc cũng bày tỏ hy vọng Trung Quốc và Nhật sẽ tìm ra giải pháp hoà bình cho bất đồng về việc nước nào sở hữu nguồn tài nguyên dầu và khí ở biển Đông Trung Quốc. Ông khẳng định, phát triển kinh tế là cơ hội chứ không phải đe doạ.

Tối nay, Thủ tướng Ôn Gia Bảo sẽ dự bữa tiệc đánh dấu 35 năm kể từ khi Bắc Kinh và Tokyo thiết lập quan hệ ngoại giao.

• Hoài Linh (Theo BBC, AFP)