Tổng thống Venezuela Hugo Chavez hôm 8/1 đã công bố kế hoạch quốc hữu hóa các công ty điện và viễn thông, một động thái được coi là noi gương cuộc cách mạng Cuba do Chủ tịch Fidel Castro lãnh đạo.

Tổng thống Venezuela Hugo Chavez

Trong một bài phát biểu trên truyền hình sau khi nội các mới tuyên thệ nhậm chức, ông Chavez nói: "Chúng ta đang hướng tới một nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Venezuela. Và điều này yêu cầu chúng ta tiến hành cải cách hiến pháp sâu rộng. Chúng ta đang trong giai đoạn khẳng định sự tồn tại của đời sống Venezuela. Chúng ta đang hướng tới chủ nghĩa xã hội, và không ai, không cái gì có thể ngăn cản được điều đó".

Ông Chavez sẽ chính thức tuyên thệ nhậm chức tổng thống nhiệm kỳ 3 (kéo dài 6 năm tới năm 2013), vào ngày mai (10/1). Ông tuyên bố muốn sửa đổi hiến pháp nhằm loại bỏ quyền tự quyết của Ngân hàng trung ương và sẽ sớm yêu cầu quốc hội trao thêm quyền lực để có thể ban hành luật bằng các sắc lệnh tổng thống.

Giới quan sát nhận định, trong số các đối tượng quốc hữu hóa lần này có công ty điện Electricidad de Caracas thuộc quyền quản lý của Tập đoàn AES, có trụ sở tại Arlington, Virginia, Mỹ và công ty viễn thông lớn nhất đất nước C.A. Nacional Telefonos de Venezuela, thường gọi là CANTV. Hồi tháng 8, ông Chavez từng đe dọa sẽ quốc hữu hóa CANTV trừ phi công ty điều chỉnh tiền trợ cấp hưu trí theo mức lương tối thiểu hiện hành vốn liên tục tăng theo quyết định của chính phủ.

Theo lời Tổng thống Chavez, tất cả các doanh nghiệp thuộc các ngành kinh tế quan trọng và chiến lược của Venezuela cần nằm dưới sự kiểm soát của nhà nước.

Tuy nhiên, trong lĩnh vực công nghiệp dầu mỏ, ông Chavez dường như sẽ không loại bỏ mọi nguồn đầu tư tư nhân. Kể từ năm ngoái, chính quyền của ông đã tìm cách thiết lập các công ty do nhà nước kiểm soát, liên doanh với các tập đoàn như British Petroleum PLC, Exxon Mobil Corp., Chevron Corp., ConocoPhillips Co., Total SA và Statoil ASA để tăng cường việc khai thác dầu mỏ ở vùng Orinoco.

Vào ngày mai, chỉ vài giờ sau khi ông Chavez tuyên thệ nhậm chức, nhà lãnh đạo kỳ cựu của Mặt trận giải phóng dân tộc Sandino (FSNL) Daniel Ortega sẽ chính thức quay trở lại ghế Tổng thống Nicaragua. Theo tiết lộ của Miguel Gomez, Đại sứ Venezuela tại Managua, hai nguyên thủ sẽ ký kết một hợp đồng về việc Venezuela xóa nợ và cho Nicaragua vay mới các nguồn phát triển cơ sở hạ tầng, y tế, giáo dục, nông nghiệp, năng lượng và xây dựng 200.000 căn nhà vào ngày 11/1.

• Thanh Bình (Theo AP, BBC)