Khoa học và công nghệ gần đây đã trở thành ngành ưu tiên hàng đầu của chính phủ Trung Quốc. Những nguồn đầu tư lớn đã sẵn sàng để khiến nước này vươn lên vị trí dẫn dầu thế giới trong một số lĩnh vực như nghiên cứu tế bào gốc.
Các nhà khoa học Trung Quốc |
''Chúng ta phải khám phá bí mật của chính cuộc sống chúng ta, sáng tạo nên những thành công bền vững'', một bài phát biểu nhân dịp Công ty Công nghệ sinh học Capitalbio tròn sáu tuổi có đoạn như vậy.
Ở tuổi 43, Trình Khánh có vẻ là một giám đốc điều hành trẻ tuổi, nhưng tầm nhìn của anh đã ''khá già''. "Gen không thay đổi trong lịch sử. Một số phát minh lớn nhất của thế giới như thuốc súng và giấy là của Trung Quốc. Nếu ông bà chúng tôi mang gen cho những phát minh vĩ đại, thì không có lý do gì khiến chúng tôi không thừa hưởng điều đó từ họ. Hiện tại, khoa học, công nghệ của Trung Quốc còn phát triển chậm, nhưng chúng tôi có thể đẩy nhanh tiến độ, và cả thế giới sẽ được chứng kiến. Rồi bạn sẽ thấy có nhiều thứ không chỉ sản xuất ở Trung Quốc mà còn được sáng tạo ở Trung Quốc''.
Trình Khánh là một kỹ sư điện, rồi lấy bằng Tiến sĩ tại Đại học Strathclyde sau đó tới Mỹ tiếp tục khổ công trau dồi kiến thức. Trong làn sóng ''thu hút chất xám'' của Trung Quốc với các nhà khoa học tốt nghiệp ở Mỹ về, Trình là một ứng viên sáng giá. Giờ đây, anh đảm nhận cả cương vị giảng viên kiêm giám đốc điều hành công ty Capitalbio.
Tiên phong đổi mới
Công ty của Trình Khánh tọa lạc ở một địa điểm khá đẹp tại Bắc Kinh. Nhiệm vụ của anh là khiến nơi này có tên trên bản đồ thế giới.
Những người ủng hộ Trình Khánh trong trường đại học và cả trong chính phủ đều dự đoán rằng, Capitalbio sẽ trở thành Pfizer hoặc Merck trong tương lai.
Trình Khánh nói: ''Trên con đường 10 năm, nếu không có gì trục trặc, bạn sẽ thấy Capitalbio ở Mỹ, Nhật Bản và Anh quốc. Đây là một lời hứa chứ không phải sự hăm dọa''.
Giám đốc phát triển kinh doanh của Trình Khánh, David Sun cũng đồng ý như vậy. Anh nhấn mạnh, môi trường cho các nhà khoa học của Trung Quốc đã thay đổi nhiều trong năm, sáu năm qua.
"Chính phủ khuyến khích đổi mới, khuyến khích mọi người đến với công nghệ thay vì sao chép. Và hệ thống giáo dục cũng đang thay đổi, trở nên gần gụi hơn với thế giới phương Tây. Tự do sáng tạo, tự do suy nghĩ được đề cao. Hơn nữa, có sự thu hút chất xám cao độ, nhiều tài năng từ phương Tây đã trở về đại lục với kỹ năng quản lý, công nghệ, chuyên môn cao, đi đầu công cuộc cách tân''.
Nhiệm vụ của David là đưa Capitalbio có một vị trí trong danh sách của thị trường chứng khoán công nghệ Mỹ. David Sun nói: "Nếu tôi có một quả cầu pha lê, tôi sẽ nói chúng tôi muốn xây dựng một công ty có thể sánh ngang với những hãng lớn nhất, thành công nhất ở Mỹ hay châu Âu. Chúng tôi đã tăng trưởng 200-300%/năm. Mục tiêu năm nay là 300%, chúng tôi không thể để tốc độ này sụt giảm''.
Khoa học được các nhà lãnh đạo Trung Quốc ưu tiên hàng đầu. Họ hy vọng, khoa học sẽ đóng góp khoảng 60% trong mức tăng trưởng kinh tế đại lục vào năm 2020.
Trở thành một siêu cường khoa học là mơ ước của Trung Quốc. Quyết định gửi một thế hệ các nhà khoa học trẻ sáng giá tới đào tạo ở Bắc Mỹ và châu Âu giữa những năm 80, rồi nay mang họ trở về, Bắc Kinh hiểu làm thế nào để thực hiện giấc mơ ấy!.
Tế bào gốc
Theo đường cao tốc từ Capitalbio đến thành phố cảng Thiên Tân, sẽ tới Trung tâm nghiên cứu tế bào gốc Quốc gia.
Tại đây, các nhà khoa học đã làm gãy lưng những con chuột trưởng thành, rồi tiêm tế bào gốc cuống rốn vào nơi bị thương. Kết quả cho thấy, khả năng hoạt động của chuột được cải thiện rõ rệt.
Giám đốc trung tâm nghiên cứu, giáo sư Hán Trung Triệu nói: ''Đây là nơi đầu tiên trên thế giới sử dụng tế bào gốc cuống rốn để điều trị thương tổn vùng xương sống. Chúng tôi đã có những kết quả tuyệt vời, và đã công bố cho báo chí quốc tế''.
Giáo sư Hán đang chờ đợi sự phê chuẩn của chính phủ để thử nghiệm điều trị cho những người bị bại liệt do tổn thương cột sống. Ông cho biết: "Chúng tôi muốn thử nghiệm công nghệ này với khoảng 300 bệnh nhân, chúng tôi tin nó sẽ phát huy tác dụng với con người''. Theo ông Hán, tế bào gốc chính là tương lai của y khoa.
Lo lắng trước nguy cơ giả mạo
Ở Thiên Tân - một trong những thành phố lớn nhất của Trung Quốc, sẽ không thiếu những người tình nguyện tham gia cuộc thử nghiệm lâm sàng.
Tuy nhiên, để xây dựng một siêu cường khoa học khó khăn hơn nhiều so với bất kể cuộc thử nghiệm nào. Vụ scandal giả mạo dữ liệu nghiên cứu tế bào gốc ở Hàn Quốc để thể hiện những tác động tiêu cực về chính trị và cả áp lực tài chính với một nền văn hóa khoa học chưa hoàn toàn trưởng thành.
Đạo đức sinh hoạc ở Trung Quốc là một lĩnh vực rất mới. Ở Trung Quốc, vẫn có ít nhiều hạn chế trong việc thí nghiệm trên động vật, phát triển bào gốc, thử nghiệm con người cho một số loại thuốc mới...
Giả Hà Phong, phóng viên khoa học cho biết: ''Các nhà khoa học Trung Quốc không phải không tuân theo chuẩn mực đạo đức. Vấn đề là thói quen. Thói quen không cổ vũ cho những chuẩn mực đạo đức cao và mọi người không được đào tạo điều này. Tôi không nói tất cả mọi người đều giả mạo số liệu, nhưng có rất nhiều nhà khoa học không chú ý đến quy trình. Để có được kết quả nhanh chóng, rất có thể có những việc mạo hiểm, rút ngắn công đoạn hay thậm chí là cả sự giả mạo''.
-
Kỳ Thư (Theo BBC)