Người Iraq hôm 16/2 lại một phen phẫn nộ về các hình ảnh tra tấn tù nhân Iraq tại nhà tù Abu Ghraib vừa được công chiếu, trong khi đang nổi giận trước cảnh binh lính Anh đánh đập thanh niên Iraq và các bức hoạ nhà tiên tri Mohammed của người Hồi giáo trước đó.
Người Iraq nói họ cảm thấy sốc khi nhìn thấy những hình ảnh mới về các tù nhân Iraq bị lính Mỹ ngược đãi trong nhà tù khét tiếng Abu Ghraib. "Chúng tôi thấy sốc vì cho dù Mỹ đang chiếm đóng ở đây thì cũng không nên cư xử như vậy,” một người dân tức giận nói.
Hình ảnh một tù nhân Iraq bị ngược đãi tại nhà tù Abu Ghraib. (Ảnh AP) |
"Chúng tôi lên án những hành động như vậy trong các nhà tù. Mỹ lúc nào cũng nói đến dân chủ, tự do và nhân quyền, nhưng tôi kinh ngạc khi nhìn thấy những hình ảnh ấy,” một người khác nói.
Văn phòng thủ tướng Iraq và một số quan chức Iraq đã kêu gọi người dân phản ứng bình tĩnh vì những bức ảnh này đã cũ và những người phạm tội đã bị trừng phạt. Trong khi kênh truyền hình SBS nói họ vẫn còn một số hình ảnh họ tự thấy là quá sốc để công bố rộng rãi. Các đài truyền hình Ả Rập đã nhanh chóng lấy lại và phát lại trên sóng của mình những hình ảnh mới về các tù nhân Iraq bị ngược đãi.
Với vụ việc này khiến chính phủ Mỹ một lần nữa phải đối mặt với sự phản đối từ cả bên ngoài lẫn bên trong nước Mỹ. Trong phản ứng đầu tiên, bộ ngoại giao Mỹ đã tuyên bố là họ "cảm thấy đáng tiếc" khi các hình ảnh mới về nhà tù Abu Ghraib lại được đưa ra trước công luận.
Những hình ảnh như thế này gây sốc cho người Iraq. |
"Những bức ảnh này thực ghê sợ và cho thấy một lần nữa những hành vi sai trái đã diễn ra ở Abu Ghraib. Tuy nhiên, đáng tiếc là các bức ảnh ấy vẫn tiếp tục được công bố, vì tôi cho rằng điều này chỉ thổi bùng thêm lên ngọn lửa về những vấn đề đang nóng trên khắp thế giới," ông John Bellinger, Cố vấn luật pháp Bộ ngoại giao Mỹ nói.
Liên minh vì quyền dân sự Mỹ và Tổ chức ân xá quốc tế đã lên tiếng khẳng định rằng người dân Mỹ phải được biết chính xác điều gì đã xảy ra tại nhà tù Abu Ghraib cũng như các nhà tù khác của Mỹ ở các nơi khác tại Iraq, Afghanistan và Vịnh Guantanamo. "Người dân Mỹ có quyền được biết chính xác điều gì đã xẩy ra, cũng phải được biết các chinh sách và hành vi nào của chính phủ đã dẫn đến những vụ ngược đãi tù nhân," một người dân Mỹ lên tiếng.
Trong khi đó, người phát ngôn của Bộ Quốc phòng Mỹ nói rằng những sự việc xảy ra thật là kinh thảm và "có hại cho hình ảnh của nước Mỹ". "Tuy nhiên, chúng không phải là đặc trưng cho quá trình thẩm vấn hay hỏi cung chính thức mà chỉ là các trường hợp đơn lẻ, không được phép," ông ta nói. Ông này cũng nói trong 12 cuộc điều tra kể từ khi vụ bê bối Abu Ghraib vỡ lở không có cuộc nào cho thấy Bộ Quốc phòng Mỹ khuyến khích hay ra lệnh ngược đãi tù nhân cả.
Kênh truyền hình SBS TV của Australia hôm 15/2 cho chiếu những hình ảnh mới mà trước kia chưa được công bố về các cảnh tù nhân Iraq tại nhà tù Abu Ghraib bị lính Mỹ tra tấn và ngược đãi năm 2003. Các hình ảnh chiếu trên kênh SBS TV được cho là lấy từ cùng một nguồn với các bức ảnh đã gây phẫn nộ trên toàn thế giới và dẫn đến việc một số quân nhân Mỹ bị bỏ tù. SBS cho biết những hình ảnh mới này cho thấy cảnh "giết người, tra tấn và làm nhục về dục tính".
Khi các bức hình về ngược đãi tù binh bị lọt ra ngoài vàp tháng 4/2004, trong đó có các hình tù nhân bị bị mặt và treo bằng dây thừng, chúng đã làm dư luận thế giới vô cùng giận dữ. SBS còn nói đã nhận được tin rằng một số tù nhân đã bị giết trong một cuộc nổi loạn tại nhà tù khi lính Mỹ vì hết đạn giả đã dùng đạn thật để trấn áp.
Thời điểm các hình ảnh này đưa ra đúng lúc đang có căng thẳng giữa cộng đồng Hồi giáo thế giới và phương Tây xung quanh loát tranh biếm họa đấng tiên tri Muhammad của người Hồi giáo. Nhiều hình ảnh đã được các đài truyền hình Mỹ và kênh al-Arabiya bằng tiếng Ả rập chiếu lại. Tại Iraq thì việc hình ảnh đưa ra lại trùng hợp với những căng thẳng xung quanh cuốn video ghi hình lính Anh đánh đập dân thường Iraq.
Nguyên Hưng (Theo AP, VTV, BBC, Guardian Unlimited)