Theo một nghiên cứu mới đăng trên Tạp chí Mỹ Human Genetics, 4 phụ nữ Do Thái sống cách nay 1.000 năm ở châu Âu là cụ tổ mẫu của khoảng 40% người Do Thái gốc Ashkenazi ngày nay.

Hiện trên thế giới có khoảng 8 triệu người Do Thái gốc Ashkenazi.

Các nhà khoa học do Tiến sĩ Doron Behar của Viện Công nghệ Technion-Israel đứng đầu đã rút ra kết luận trên qua nghiên cứu ADN mitochondrial - loại ADN được truyền nguyên vẹn từ mẹ sang con gái - của 11.000 phụ nữ Do Thái gốc Ashkenazi sống ở 67 quốc gia.

Nghiên cứu này chỉ ra khả năng khoảng 3,5 triệu người Do Thái ngày nay là hậu duệ của 4 cụ tổ mẫu. Theo ông Behar, công trình nghiên cứu ADN đã dựng lên một bức tranh sống động về sự tiến hóa và tồn tại của con người, tương quan với cả lịch sử truyền miệng và ghi chép của người Do Thái di cư.

Behar và nhà di truyền học Karl Skorecki, cùng với các cộng sự ở Pháp, Phần Lan, Estonia, Bồ Đào Nha, Nga và Mỹ đã lấy mẫu ADN của 11.452 người từ 67 nước khác nhau. Trong báo cáo của mình, các chuyên gia viết: "Các đối tượng nghiên cứu đã cung cấp thông tin về nơi sinh của mẹ, bà ngoại và trong hầu hết các trường hợp là của cụ ngoại".

Các nhà khoa học đã nghiên cứu ADN mitochondrial và sử dụng loại đồng hồ phân tử này để theo dõi những thay đổi gene theo thời gian. Họ cũng từng dùng biện pháp này để ước tính "cụ tổ mẫu" của tất cả những người đã sống ở châu Phi khoảng 180.000 năm trước.

Và lần này, họ đã phát hiện ra 4 cụ tổ mẫu Do Thái. Bốn người này đã để lại các đặc điểm về gene cho con cháu mình sau này và  những đặc điểm đó không có ở những ai không phải dân Do Thái. Bên cạnh đó, chúng khá hiếm ở những người Do Thái không thuộc gốc Ashkenazi.

Họ, hoặc những hậu duệ trực tiếp của họ, đã di cư tới châu Âu. "Rồi sau đó đến một thời kỳ nhất định, nhiều khả năng vào thế kỷ 13, họ bắt đầu sinh con đẻ cái và tạo nên một lượng dân số đông đúc. Cũng có thể đó là do truyền thống của người Do Thái, một gia đình thường có rất nhiều con. Và từ con số 30.000 người từ thế kỷ 13, số dân Do Thái ở châu Âu đã tăng lên tới 9 triệu hồi trước Thế chiến II", trích lời ông Behar.

Trong thời kỳ Thế chiến II, khoảng 6 triệu người Do Thái đã bị phát xít Đức và đồng minh giết hại.

Hiện trên thế giới có khoảng 8 triệu người Do Thái gốc Ashkenazi, có chung tổ tiên thuộc bắc và trung Âu, có chung các truyền thống văn hóa và chung tiếng Yiddish (một dạng tiếng Đức cổ pha trộn với ngôn ngữ Do Thái).

• Thanh Hảo (Theo BBC, Reuters, AFP)