Một ban điều tra độc lập vừa trình lên Hội đồng Bảo an một bản báo cáo vô cùng quan trọng về chương trình đổi dầu ấy lương thực của LHQ, liên quan đến danh dự cũng như chiếc ghế của TTK Kofi Annan...

Tổng thư ký LHQ Kofi Annan

Bản báo cáo đưa ra những chứng cứ chứng tỏ những hành vi "sai nguyên tắc và tham nhũng" của những người tham gia chương trình đổi dấu lấy lương thực trị giá 64 tỉ USD. Báo cáo cũng cáo buộc Tổng thư ký LHQ tội yếu kém trong quản lý.

Ban điều tra kết luận rằng LHQ nhất thiết phải tiến hành một cuộc cải tổ sâu rộng.

Người ta đã tưởng rằng người đứng đầu LHQ Kofi Annan không dính líu gì đến vụ bê bối. Trước đó, người ta đã phát hiện ra một hợp đồng khai thác dầu ở Iraq đã được "biếu không" cho một công ty mà con trai ông đang công tác.

Tác giả của bản báo cáo này là một ban thanh tra do cựu Giám đốc Cục dữ trữ Liên bang Mỹ, Paul Volcker. Có tin nói bản báo cáo dày gần 1.000 trang.

Báo cáo gửi cho Hội đồng Bảo an lần này lên án mạnh mẽ cách quản lý của LHQ, vì động cơ cá nhân, đã vô hình trung "nối giáo" cho Saddam Hussein tham nhũng.

Chương trình đổi dầu lấy lương thực được thiết lập trong những năm 1990, khi Iraq đang bị cấm vận kinh tế. Chương trình này cho phép Iraq bán một lượng dầu nhất định để mua lương thực, thuốc men cho người dân. Báo cáo đưa ra những bằng chứng chứng tỏ LHQ đã yếu kém trong quản lý.

"... Thiếu một khung quản lý, kiểm soát đầy đủ", lời nói đầu bản cáo cáo công bố hôm thứ ba viết. "Có nhiều chứng cứ về tham nhũng trong các quan chức cấp cao..."

Một vấn đề quan trọng là không có ai đứng ra chịu trách nhiệm, báo cáo viết.

"Khi mâu thuẫn giữa mục đích chính trị và hành chính nảy sinh thì các quyết định lại bị hoãn lại, thực hiện qua loa hoặc lảnh tránh", lời giới thiệu nói.

Nhờ đó, cựu tổng thống Iraq mới có thể lợi dụng chương trình và hưởng lợi từ các công ty tư nhân. Tên các công ty này sẽ được nêu trong một bản báo cáo tháng 10 tới.

Báo cáo cũng kết luận LHQ nhất thiết phải cải tổ ban lãnh đạo.

Phát ngôn viên của ông Kofi Annan nói ông sẽ chỉ đưa ra bình luận sau khi đọc toàn bộ bảo cáo. Hôm thứ hai trước đó, ông Annan đã gắng hết sức trước những lời chỉ trích gay gắt của các nhà điều tra.

• L.S. (Theo BBC, Reuters)