Hồi ức chiến tranh - những trận chiến, những trận bom - tất cả dường như vẫn đậm sâu trong mỗi cựu chiến binh Nga hôm nay, 60 năm sau ngày chiến thắng phát xít.

>>Toàn cảnh Đệ nhị thế chiến - 60 năm nhìn lại

Vladimir Myasnikov - Anh hùng Xô Viết.

Vladimir Myasnikov có mặt tại Berlin vào ngày 9/5/1945, thời điểm Hồng quân Liên Xô tuyên bố kết thúc Đệ nhị thế chiến tại châu Âu. ''Tôi vẫn nhớ Berlin lúc đó thế nào - cả thành phố tràn ngập niềm vui...Các binh sĩ nâng súng đồng loạt bắn chỉ thiên. Nó giống như một màn trình diễn pháo hoa vậy''.

Vào ngày 9-5 tới đây, Nga sẽ tổ chức long trọng Lễ kỷ niệm 60 năm chiến thắng phát xít tại Moscow. Tới dự có các nguyên thủ và lãnh đạo 53 quốc gia trên thế giới.

Chắc chắn vào ngày đó, các cựu binh Nga đều nhớ về một cuộc chiến được châm ngòi bởi hành động Đức quốc xã tấn công Liên Xô ngày 22/6/1941.  

Myasnikov - to cao, tóc bạc và giờ đã 80 tuổi - thuộc đơn vị Hồng quân chịu trách nhiệm bảo vệ một cây cầu ở Berlin trong khi giao tranh vẫn xảy ra ác liệt trên từng tuyến bố. Ông đã cầm cự với lính Đức quốc xã trong suốt 15 tiếng đồng hồ cho đến khi bị thương vào đầu. Ông đã được phong tặng Huy chương Anh hùng Xô viết - giải thưởng cao quý nhất. 

Yuri Tkachevsky, 86 tuổi, là một anh hùng Xô viết. Nhiệm vụ của ông là bay vào các vùng của địch và do thám các chiến dịch chuyển quân. Ông nhớ lại: ''Chẳng có chuyến bay nào mà máy không bị tấn công''. 

Trả lời phóng viên AP, ông nói: ''Đó là tình yêu cuộc sống, tình yêu dành cho những con người mà tôi bảo vệ. Điều đó giúp tôi kiên nhẫn chiến đấu''.

Trung đoàn của Tkachevsky đang đóng tại Bratislava, Czechoslovakia, thì có tin chiến tranh kết thúc. Ông kể lại cảm xúc lúc đó: ''Trong tôi tràn ngập niềm vui và tự hào''.

Tuy nhiên, niềm vui chiến thắng dù ngọt ngào nhưng vẫn có chút đăng đắng đối với các cựu binh Nga khi họ nhớ về những đồng đội và người thân đã ngã xuống trong chiến tranh.

Theo số liệu thống kê, Nga đã mất khoảng 27 triệu người trong đệ nhị thế chiến.

Yefim Furman gia nhập không quân Hồng quân Liên Xô khi mới 17 tuổi. Ông nhớ lại trận chiến với xe tăng Đức gần Lake Balaton ở Hungary vào tháng 2 năm 1945: ''Có rất nhiều xe tăng Đức, chúng tiến về phía chúng tôi như con gián từ mọi hướng. Nhưng chúng tôi không lùi bước, chúng tôi đánh trả và chiến thắng nhưng chúng tôi mất rất nhiều đồng đội''. 

Sau trận đấu, ông nhặt được nhiều bức thư viết dở của những chiến sĩ Hồng quân. ông kể lại: ''Họ viết, mẹ à đừng lo lắng, con khoẻ, con sẽ sớm về nhà, đợi con mẹ nhé. Nhưng bức thư không thể hoàn thành bởi họ đã hy sinh''.

(Trần Kiên - Theo AP)