Cố vấn an ninh quốc gia Condolezza Rice được chọn làm Ngoại trưởng Mỹ trong nhiệm kỳ II của Tổng thống Bush sau khi ông Colin Powell tuyên bố từ chức.

Người đứng đầu Bộ Ngoại giao Mỹ Colin Powell hôm qua (15/11) tuyên bố xin từ chức, tạo điều kiện cho Tổng thống Bush tiếp tục cuộc cải tổ nội các cho nhiệm kỳ 2.

Ngoại trưởng Mỹ Powell.

Cùng với ông Powell còn 3 nhân vật khác trong nội các nhiệm kỳ I của ông Bush là Bộ trưởng Giáo dục Rod Paige, Bộ trưởng Nông nghiệp Ann Veneman và Bộ trưởng Năng lượng Spencer Abraham sẽ ra đi.

Như vậy, tính cả đơn xin từ chức hồi đầu tháng của Bộ trưởng Thương mại Don Evans và Bộ trưởng Tư pháp John Ashcroft, tới nay đã có 6 trong tổng số 15 thành viên thuộc nội các nhiệm kỳ 1 sẽ không tiếp tục cùng ông Bush bước vào nhiệm kỳ 2 - bắt đầu bằng lễ nhậm chức vào ngày 20/1 tới đây.

Nổi tiếng vì quan điểm ôn hoà, chính Powell là người đã đứng trước LHQ hồi tháng 2/2003 để trình bày lý do chính quyền Bush tiến hành cuộc chiến Iraq trong bối cảnh còn quá nhiều sự hoài nghi cả trong và ngoài nước Mỹ về quyết định này. Tuy nhiên, vị tướng về hưu 4 sao, người từng là Chủ tịch hội đồng tham mưu vẫn là nhân vật có uy tín trong chính quyền Bush, thậm chí còn "uy tín hơn Bush" bởi lẽ những gì ông tuyên bố đều hoàn toàn dựa trên thông tin tình báo sai lầm về việc Saddam sở hữu vũ khí huỷ diệt hàng loạt.

Trong lá đơn từ chức đề ngày 12/11, ông Powell trình bày với Tổng thống Mỹ rằng: "Khi cuộc bầu cử kết thúc, cũng là lúc ông rời khỏi Nhà Trắng và trở lại với cuộc sống riêng". Ông sẽ tiếp tục vị trí trong một vài tuần, thậm chi 1-2 tháng cho tới khi Thượng viện chính thức chấp thuận sự thay đổi này.

Trong một tuyên bố đưa ra sau đó, Tổng thống Bush coi Powell là "một trong những người phục vụ dân chúng tận tuỵ nhất thời đại ngày nay". Tuy nhiên một số quan chức cao cấp trong chính quyền cho hay ông Powell "không hề được mời ở lại".

Tâm điểm tập trung sự chú ý hiện nay là Cố vấn Rice - một nhân vật khá "hiếu chiến" và là cộng sự thân tín của ông Bush. Bà được đánh giá là sự lựa chọn đầu tiên của ông Bush cho vị trí Ngoại trưởng bất chấp nhiều thông tin cho rằng bà dự định quay trở về quê nhà California. Phụ tá của bà Rice từ chối đưa ra bất kì lời bình luận nào.

Một nhân vật có thể được chọn thay thế ông Powell ngoài bà Rice là Đại sứ Mỹ tại LHQ John Danforth - cựu Thượng nghị sĩ bang Missouri.

Ông Powell phát biểu với các phóng viên sau khi rời khỏi Nhà Trắng.

Ngoại trưởng Powell từng là một trong những kiến trúc sư của cuộc chiến Vùng Vịnh năm 1991 thời kỳ Bush cha. Ông thường bất đồng với các nhân vật cứng rắn trong chính quyền Bush như Phó Tổng thống Dick Cheney và Bộ trưởng Quốc phòng Rumsfeld về vấn đề Iraq và vai trò của cộng đồng quốc tế.

Sự ra đi của ông Powell diễn ra vào lúc ông Bush đang đối mặt với nhiều thách thức cả trong chính sách ngoại giao và mặt trận đối nội. Về mặt quốc tế, hiểm hoạ khủng bố vẫn còn treo lơ lửng, cuộc chiến tại Iraq vẫn đang tiếp diễn và bối cảnh Trung Đông đang thay đổi sau cái chết của lãnh đạo Palestine Arafat.

Việc ông Powell từ chức đã tạo ra những phản ứng khác nhau trên chính trường thế giới. Thủ tướng Anh Tony Blair đánh giá ông là "người đáng nhớ và là....người bạn tốt của Anh trong suốt một thời gian dài". Bộ trưởng Quốc phòng Đức coi việc ông Powell về hưu là "điều đáng tiếc" và miêu tả ông là "một đối tác đáng tin cậy trong lĩnh vực chính sách quốc phòng".

(Huyền Trang - Theo AP, CNN)