(VietNamNet) - Từ ngàn xưa, mây đã thân thiết gắn bó với con người. Cúi mặt xuống là đất, ngẩng đầu lên là trời. Đất có hình sông thế núi, có cỏ cây hoa lá, chẳng nơi nào giống nơi nào và lại có bốn mùa đổi thay, vì thế đất có linh hồn. Trời trống rỗng, trời vô cùng vô tận nhưng trời cũng có hình hài, cũng có lúc hân hoan có khi buồn giận. Trời thay tâm đổi tính biến ảo khôn lường, chính là bởi vì trên trời có mây.

Có lẽ kể từ ngày biết đứng thẳng người lên, vươn cổ đưa mắt nhìn lên cao, con người nguyên thuỷ đã thảng thốt với muôn hình vạn trạng của mây trời mà khởi lên cái tâm hồn nghệ sĩ, để rồi biết mộng mơ, để rồi biết ưu tư, để mà đeo đẳng những khao khát vô hình và vì thế đã bước một bước dài từ thân phận con thú trở thành duyên nghiệp con người.

Từ cổ chí kim, không biết đã bao nhiêu nhà thơ say đắm vì mây, bao nhiêu hoạ sĩ đưa mây vào nét bút và ngay lúc này đây, trên khắp quả địa cầu của nhân loại có biết bao nhiêu nhà nhiếp ảnh nhà quay phim đang ngày ngày ngây ngất hướng ống kính lên mây trời. Nhưng liệu có mấy người tả được thế nào là mây.

ỞTam Đảo ngay hôm nay, ngay lúc này và vào bất cứ khi nào, người ta cũng có thể sống cùng mây, đi ngay trong mây, vươn tay lên chạm vào đáy trời mây và cúi mình xuống để chạm tay vào biển mây ngay dưới chân mình. Nếu mây là một người tình thì trên Tam Đảo người ta có thể đi xuyên qua tâm hồn nàng, có thể vuốt ve và nắm tay mà trò chuyện nhưng chẳng thể giữ chân dù chỉ một giây. Người ta cũng có thể thấy được tình yêu là bao la đến nhường nào nhưng lại cũng vô hình vô ảnh đến nhường nào, có thể thấy ái tình là những điều có thật nhưng cũng lại là những gì hoàn toàn không thể đoán định, không thể thấu hiểu và làm ta luôn luôn bất lực.

Mặt trời đã lên, trời xanh ngát, trong và rộng không cùng. Bỗng nhiên từ đâu đó hiện ra những vạt mây mong manh như sương như khói. Chưa kịp định thần thì đã thấy ùn ùn bên khe núi dâng lên những đợt sóng vô hình kéo theo những vạt mây vươn lên như các tầng bọt trắng khổng lồ của các đợt sóng thần bị kìm giữ lại như chết lặng dưới phép mầu của một một chiếc gậy tiên. Như bàn tay của một nhà thôi miên tài ba, các bức tường mây thoắt ẩn thoắt hiện, tất cả chỉ trong một vài cái nháy mắt. Lúc này tốt nhất là tìm lấy một tảng đá hay một vật cỏ mà ngồi xuống, hoặc tìm một thân cây mà tựa vai vào. Cố kìm nhẹ hơi trong lồng ngực và mở thật to đôi mắt. Ta sẽ thấy được các bước quay chậm mà bất định của vũ điệu slow của những nàng tiên mong manh trong các vạt mây đang dâng bên sườn núi, hay hiển hiện ngay phía sau các ngôi khách sạn mới tinh khôi.

Không một ai là không bị nghẹt thở mỗi khi định tâm nhìn vào trò diễn kỳ dị của mây dâng ở Tam Đảo như vậy. Nếu đang mang theo máy ảnh kỹ thuật số, xin bạn hãy giữ nguyên máy ở cùng một góc ngắm và lần lượt bấm và bấm, cách nhau thật đều. Về nhà đổ ảnh vào máy vi tính, và trên màn hình sẽ thấy liên tiếp các bức ảnh mới chụp được này giống hệt như các tấm phim hoạt hình mà nhân vật ở đây là các đám mây còn núi rừng, nhà cửa chính là sân khấu. Chỉ đến lúc này ta mới có thể biết được mây dâng trên Tam Đảo đã biến đổi hình hài ra sao, còn nếu bằng mắt thường thì vào lúc ấy cũng chỉ có thể thấy được lòng mình xốn xang mà thôi. Xin đừng bận tâm quá nhiều tới các món đặc sản trong nhà hàng, đừng phí thời gian chúi đầu vào cỗ bài tá lả trong phòng kín. Ngoài kia, ngay bên cửa sổ có ngàn mây đang từng phút từng giây trầm lặng trình diễn những hình hài không bao giờ lặp lại, như ngàn vạn kiếp nhân sinh vô thường đi về trong cõi nhân gian mà ta có thể chạm tay vào, có thể đi xuyên qua, có thể hít vào cho đầy buồng phổi.

Trời đang quá đẹp, nắng đang dát vàng lên lớp lớp lá rừng xanh mát. Rồi không biết từ đâu bay tới những đám mây dày xốp như các khối bông gòn khổng lồ theo gió ràn rạt lướt ngang đầu người, để lại trên nóc nhà, trên sân vườn, trên các con đường quanh co những bóng nắng bóng râm nhoang nhoáng rượt đuổi theo nhau. Đột nhiên một bóng mát thật thấp phủ lên bốn bề, ấy là khi có một đám mây đang sà xuống sát mặt đất như muốn nhấc cả các đám cỏ cùng bay lên. Sau một thoáng ngỡ ngàng, mây đã cuốn tít về phía thật xa, nắng lại vàng tươi rực rỡ. Nhưng khi nắng chưa kịp dừng thì lập tức đã thấy lộp bộp trên đầu những hạt mưa rơi, in dập lên mặt đường nhựa những vết ướt to và tròn như những quả trứng cút. Rồi là mưa tới tấp. Dân du lịch hối hả rủ nhau chạy toả ra khắp nơi, chui vào dưới bóng cây, ven hè đường, tìm chỗ trú mưa. Nhưng nếu bạn đang đi với một người dân Tam Đảo thì thấy họ lại chỉ đứng yên hoặc tìm đường chạy ngược chiều mây. Chưa đầy nửa phút, mây đã bay qua, để lại các giọt mưa cuối cùng vương lại phía sau. Lúc này tốt nhất là quay về khách sạn hoặc rẽ vào một quán nào đó. Chỉ vài phút nữa lại sẽ có mấy đợt mây mưa bất chợt như thế. Nếu lúc này có ai đó đang may mắn ngồi bên cửa sổ của một tầng gác cao, sẽ có thể nhìn thấy mây ào ạt bay ngang bên khung cửa, có thể nhìn thấy tít xa, mặt đường dang dần ướt đẫm nước mưa mà bao lơn ngay kia vẫn khô ráo như thường. Đó là vì ở Tam Đảo, người ta đang sống ngay giữa các tầng mây.

Không xa bên phía dưới nơi trung tâm thị trấn có đôi ba khu dân cư thưa thớt với các ngôi nhà nhỏ và các vạt vườn tược quanh co, nằm ở độ cao thấp hơn thị trấn chừng hai ba trăm mét, có cái tên mộc mạc là thôn hai, thôn ba. Vào những ngày mây tầng, đây chính là nơi người ta có thể thấy mình đứng dưới tầng mây trên và đứng ngay trên tầng mây dưới. Ngửa mặt lên thấy các áng mây bồng bềnh trải ra bốn bề, đáy hơi sẫm màu có các viền trắng bao quanh. Cúi mặt xuống cũng lại thấy các áng mây trải ngang thành một mặt biển nhấp nhô mênh mông. Nhiều khi mây kết lại nặng trĩu và loang loáng các quầng sáng nhấp nháy kéo theo những tiếng ầm ì đùng đục. Ấy‎ là dưới chân núi đang có mưa to, có sấm có chớp. Còn ở đây, mây vẫn nhởn nhơ bay trên đầu và thị trấn Tam Đảo vẫn vàng rực trong nắng chiều. Đối diện sang phía bên kia con đường núi, trên công trường xây dựng của một khu resort tương lai tuyệt đẹp, người ta vẫn đang hối hả đổ những chiếc sàn bê tông rộng mênh mông mà chẳng cần phải lo lắng vì tầng mây dưới đã ra sấm ra chớp thì tầng mây trên sẽ chẳng bao giờ mưa cả. Vào những đêm trăng sáng lung linh trải ánh bạc lên lớp lớp tầng mây dưới mà đột nhiên cả một biển mây bao la bừng sáng lên với các ánh chớp chạy lan lan ra giữa trời đêm, đó là lúc mà người có được cái cảm giác rất rõ về cái nơi mà vẫn thường được gọi là hạ giới ở đâu đó tít xa bên dưới chân mình.

Ấn tượng mạnh nhất là đột nhiên ở giữa bốn bề mây dăng thành mặt biển bồng bềnh, bỗng thấy hiện ra một khoang trống, tròn và rộng như một hồ nước lớn hay đúng hơn, như một lỗ hổng trên mặt biển băng Bắc Cực. Qua cái lỗ hổng ấy, người ta nhìn thấy rõ mồn một những con đường nhỏ như sợi chỉ với các dãy phố li ti lúp xúp của thành phố Vĩnh Yên bên dưới. Thượng đế anh minh nhưng vô cùng bận rộn và thường hay tắc trách, mỗi khi hiếm hoi Ngài vén mây nhìn xuống nhân quần, liệu Ngài có nhìn được rõ thế gian không, hay cũng chỉ thấy mờ mờ ảo ảo như lúc này nhân gian chúng con ở trên Tam Đảo nhìn xuống phố xá dưới kia.

Nhưng không phải ai ai cứ lên Tam Đảo là được nhìn thấy cảnh này. Hiếm khi lắm, mà khi có thì cũng hiếm người nhìn lắm. Bạn cứ ra khu công viên mà hỏi các ông thợ ảnh, họ lang thang suốt ngày chờ khách và họ đã nhiều lần được thấy các lỗ mây như thế. Ông thợ nào cũng gật gù khen là tuyệt đẹp nhưng khi hỏi rằng có ai đã chụp được những cảnh ấy chưa thì ông nào cũng nhún vai lắc đầu. Chụp làm gì nhỉ, ảnh ấy thì bán cho ai? Khó hiểu thật, chẳng lẽ mấy chục năm hành nghề, nuôi đủ cả vợ cả con bằng cái ống kính cũ kỹ kia mà người ta lại còn tiếc dăm ba đồng bạc với mây Tam Đảo hay sao.

Nghĩ thêm lại càng thấy lạ, không biết đã có bao nhiêu nghệ sĩ nhiếp ảnh lăn mình trên các nẻo đường Sa Pa, Đà Lạt, đã chụp hàng vạn bức ảnh mây trời ở đó, vậy mà đến nay vẫn chưa thấy ai khoe rằng mình đã chụp ngàn mây Tam Đảo. Nếu nhớ không nhầm thì cũng chưa có một cuộc triển lãm ảnh nào về Tam Đảo cả. Mà Tam Đảo chỉ cách Thủ đô có trên dưới hai tiếng xe chạy và ngay giữa Tam Đảo lại có cả một toà nhà mênh mông dành riêng cho các nghệ sĩ khắp nơi về đây sáng tác.

Tuy nhiên nếu ai đó định chụp ảnh mây Tam Đảo xin hãy nhớ rằng, mây nơi đây chẳng những thay đổi từng phút từng giờ trong ngày mà còn vô cùng khác nhau theo tháng theo mùa.

Giáp Tết năm ngoái, một buổi sáng mở cửa bước ra ban công, tôi bỗng sững sờ thấy nằm xoãi cánh trên sàn, một con chim trời có bộ lông đen ánh. Cái cổ ngoẹo nghiêng với chiếc mỏ dẹt há ra như vẫn đang còn ngơ ngác. Hai bàn chân rộng với những chiếc màng dày co lại như chưa hết cơn đau. Nâng chú chim lên vẫn thấy còn hơi nóng, mang xuống phòng lễ tân thì thấy ông chủ khách sạn cười cười như thể đó là chuyện quá thường. Thì ra đây là các chú bìm bịp bay thành từng đàn rất lớn ào ạt từ phương bắc kéo về Tam Đảo tránh rét. Hôm qua mây mù giăng kín đất trời từ chiều cho hết đêm khuya, người đi còn không nhìn thấy đường ngay dưới chân mình. Lũ chim trời đáng thương dựa vào k‎ý ức dẫn đường của mùa đông năm trước đã bị mây mù che mắt và tới tấp đâm vào các ngôi nhà mới mọc. Lát nữa các quán dưới phố thế nào cũng có các món bìm bịp trong thực đơn và có nhà sẽ bán cả những bình rượu thuốc ngâm nguyên cả một đôi bìm bịp đủ lông đủ cánh. Bổ thận dương, vô địch.

Mây mù làm khổ chim trời nhưng mây mù Tam Đảo lại là một món quà vô giá cho các đôi tình nhân. Không có gì sướng hơn là tay trong tay, dẫn nhau đi trong biển mây dày đặc như thể cả đất trời được đổ đầy một thứ sữa trời trinh nguyên. Hương rừng đại ngàn quyện vào mây mù đậm đặc thấm qua đôi má, theo hơi lạnh mùa đông vào tới tận óc, len qua các lần áo vào tới tận từng thớ thịt làm người ta như thấy được thân thể mình không chỉ có làn da mà còn có cơ bắp và các dây thần kinh. Niềm hạnh phúc bên nhau truyền qua hơi ấm của đôi bàn tay bị mờ ẩn trong mù mây, đôi mắt nhìn nhau như nhìn qua lăng kính vô hình.

Nếu ai đã một lần bị hút hồn bởi mối tình trong mây mù của cuốn tiểu thuyết lãng mạn Anh quốc "Đồi gió hú", hoặc vẫn mơ ước được đi trong sương mù thành London thì sẽ thấy những ngày mù mây Tam Đảo tuyệt diệu đến nhường nào. Và nếu ai lên Tam Đảo, xin hãy nhớ rằng Tam Đảo là nơi mà ta có thể từng phút từng giờ sống giữa ngàn mây.

Chùm ảnh cảnh mây dâng phía sau một khu resort đang xây. (Mỗi ảnh được bấm máy cách nhau 5 giây):

•  Bài và ảnh: Hoàng Đại Dương