(VietNamNet) -  Trở ngại lớn nhất với thị trường chứng khoán (TTCK) vẫn ở chuyện nhận thức về cái được, mất chưa đầy đủ và không ít DN  còn e ngại khi tham gia thị trường này. Đó là nhận định của ông Trần Văn Dũng - Giám đốc Trung tâm Giao dịch chứng khoán Hà Nội (TTGDCK HN) - khi trao đổi với VietNamNet về những vấn đề xung quanh sàn chứng khoán Hà Nội.

- Thưa ông, một trong những nguyên nhân khiến các nhà đầu tư chưa dám vào Việt Nam bởi tính minh bạch? Ông nghĩ thế nào về tính minh bạch của nền kinh tế Việt Nam?

- Kỳ vọng của nhà đầu tư là minh bạch tuyệt đối, nhưng thực tế không thể có. Với nền kế toán của Mỹ còn có những sự kiện đổ vỡ của nhiều công ty khổng lồ xuất phát từ nguyên nhân thông tin chưa đáng tin cậy. Mình chỉ nên đặt vấn đề giữa thông tin có cơ sở và chưa có cơ sở thì chúng ta cố gắng để đạt được độ minh bạch cao hơn. Bao giờ đạt được điều đó là cả 1 câu chuyện, không phải 1 mình TTCK làm được mà đòi hỏi cả hệ thống kế toán, kiểm toán Việt Nam cùng thực hiện.

Ngay cả việc khi đã công khai thông tin rồi cũng chưa chắc đã chính xác và minh bạch. Với trường hợp những DN tự công khai thông tin, có tin hoàn toàn được không? Còn do những đơn vị kiểm toán độc lập công khai, cấp độ này có thể tin được vì họ có giấy phép hành nghề và thực hiện theo Luật Kiểm toán. Đối với TTCK, không phải đơn vị nào cũng được kiểm toán mà chỉ những đơn vị được phép. Số liệu được công bố trên TTCK thường có độ tin cậy rất lớn nhưng không thể đảm bảo tuyệt đối.

Ông Trần Văn Dũng: "Việc sàn CK HN công bố thông tin bằng tiếng Anh rất khó, chủ yếu do kinh phí hạn chế'. (Ảnh: H.Phúc)

Rủi ro về mặt thông tin trên TTCK HN cao hơn TP.HCM.

- Như ông đã nói, sàn chứng khoán HN sẽ hạn chế việc công bố thông tin bất thường. Điều này có ảnh hưởng đến tính minh bạch của thị trường?

- Các DN cổ phần hóa hằng năm và hằng quý sẽ phải có kiểm toán, chính vì thế những thông tin bất thường sẽ không nhiều lắm. Hiện Ủy ban Chứng khoán đang nghiên cứu những trường hợp nào cần công bố thông tin và khi nào không cần công bố thông tin. Tuy nhiên, cũng có một thực tế là rủi ro về mặt thông tin và rủi ro trên  TTCK HN cao hơn TTCK niêm yết - TTGDCK TP.HCM - cho nên đó là điều các nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ trước khi đầu tư vào TTCK HN.

-- So với TTGDCK TP.HCM, TTGDCK HN có điểm gì khác biệt?

 - Điểm khác biệt lớn nhất giữa hai Trung tâm giao dịch này là mô hình. TTGDCK TP.HCM là thị trường giao dịch chứng khoán tập trung, chủ yếu phục vụ DN niêm yết và trong tương lai sẽ phát triển thành Sở Giao dịch chứng khoán. TTGDCK HN được tổ chức theo mô hình thị trường OTC đơn giản. Chính vì sự khác nhau trong mô hình tổ chức nên hai Trung tâm này cũng khác nhau về điều kiện và thủ tục đăng ký giao dịch.

TTGDCK TP.HCM theo mô hình thị trường tập trung phục vụ cho các DN đủ điều kiện niêm yết như vốn điều lệ 10 tỷ đồng, lãi 2 năm liền và có 100 cổ đông bên ngoài. TTGDCK HN theo mô hình thị trường OTC sẽ tổ chức đăng ký và giao dịch cho các cổ phiếu chưa niêm yết hoặc chưa đủ điều kiện niêm yết, hoặc đủ điều kiện niêm yết, nhưng không có nguyện vọng niêm yết tại trung tâm ở TP.HCM. Theo đó, TTGDCK HN sẽ tập trung giao dịch chủ yếu cho những DN có vốn điều lệ từ 5 tỷ đồng trở lên, làm ăn 1 năm có lãi và có 50 cổ đông bên ngoài.

Tuy nhiên, trong giai đoạn này hai Trung tâm trên đều có chức năng tổ chức đấu giá bán cổ phần của DN cổ phần hóa. Theo quy định của Nghị định 187 và Thông tư 126 vừa ban hành, tất cả các DN cổ phần có số lượng cổ phần bán ra bên ngoài từ 10 tỷ đồng trở lên đều phải thực hiện đấu giá qua TTGDCK.

TTCK HN sẽ sôi động

- Ông có dự đoán gì về xu hướng phát triển của  TTCK HN trong thời gian tới?

- Có 2 dự đoán. Thứ nhất, trong những tháng đầu năm sau khi hoạt động, lượng hàng được đấu giá sẽ không nhiều. Nhưng thị trường sẽ sôi động dần vào giai đoạn cuối năm bởi chúng ta đang trong thời gian chuyển đổi giữa các chính sách về cổ phần hoá (Nghị định 64 và Nghị định 187). Các DN phải có 1 khoảng thời gian chuẩn bị chuyển sang cơ chế mới theo Nghi định 187 của Chính phủ.

Thứ nữa, việc đấu giá qua TTGDCK trước đây là theo nguyện vọng còn nay là bắt buộc với nhiều DN. Đấu giá bắt buộc với những DN bán cổ phần ra bên ngoài từ 10 tỷ trở lên. Năm nay Chính phủ có kế hoạch cổ phần hoá 1.500 DN. Việc định giá còn chưa xong, nhưng rất nhiều DN cổ phần hoá năm nay là DN lớn và sẽ phải đấu giá qua TTGDCK. Hàng hoá trên TTCK HN sẽ dồi dào hơn.

- Hiện, Trung tâm đã nhận được bao nhiêu hồ sơ đăng ký đấu giá?

- Hiện chúng tôi mới nhận được 3 hồ sơ: Nhà máy Thiết bị bưu điện, Nhà máy Thuỷ điện Vĩnh Sơn - sông Hinh và Điện lực Khánh Hoà. Điện lực Khánh Hoà có số vốn điều lệ trên 160 tỷ và phần đấu giá bán ra ngoài trên 21 tỷ, tùy theo mệnh giá. DN này sẽ đấu giá vào ngày 17/3 tới.

DN còn không ít e ngại với chứng khoán

- Ông thấy có trở ngại nào không, với sự phát triển của TTCK HN?

- Trở ngại lớn nhất vẫn ở hai khâu là DN và nhà đầu tư. Nhận thức về cái được và cái mất khi tham gia TTCK của họ vẫn chưa đầy đủ. Trong khi đó, còn không ít DN vẫn mang tâm lý e ngại khi tham gia TTCK.

- Cụ thể hơn, khi đứng trước sàn chứng khoán, các DN còn e ngại điều gì?

- Vẫn là những e ngại truyền thống như lộ những bí quyết kinh doanh khi phải công khai minh bạch, đa dạng hoá cổ đông dẫn đến khó kiểm soát cổ đông và nhiều Giám đốc DN ngại quyền lực của mình sẽ bị chi phối. Lãnh đạo DN lo ngại khi tham gia TTCK thì sẽ ảnh hưởng đến vị trí cá nhân của mình, bởi khi đó thì Giám đốc và HĐQT do các cổ đông bầu ra... Nếu ban Giám đốc mà không bản lĩnh thì hoạt động sẽ kém hiệu quả hơn.

Tôi cũng cho rằng đó là những e ngại rất dễ hiểu bởi đó là ảnh hưởng của cả 1 thời kỳ dài, do cả nét văn hoá kinh doanh của người Việt Nam. Ở Việt Nam hiện vẫn tồn tại một nền văn hóa kinh doanh quen vay vốn ngân hàng, quen tự bỏ tiền túi ra đầu tư; cổ đông thì gói gọn chỉ có một số nhóm người...

Thời gian tới, nếu Pháp lệnh về kế toán thống kê được thực hiện nghiêm túc, các DN phải kiểm toán báo cáo tài chính hằng năm. Kết quả kiểm toán phải có hằng năm và được công bố thì sẽ thu hẹp được sự phân biệt giữa DN đăng ký giao dịch với DN bên ngoài. Nền kinh tế tổng thể nói chung sẽ công khai, minh bạch hơn và DN sẽ không còn e ngại khi tham gia thị trường. Họ sẽ cân nhắc nhiều đến lợi ích khi tham gia giao dịch và họ sẽ cố gắng để được niêm yết chứ không né tránh.