Mùa mua sắm cuối năm, thị trường tăng nhiệt bởi sức mua tăng mạnh, cung là lúc hàng giả, hàng nhái thừa cơ trà trộn tiêu thụ. Để bảo toàn uy tín, lòng tin cũng như giá trị của sản phẩm chất lượng, đã tới lúc người tiêu dùng và các doanh nghiệp chân chính cần kiên quyết "khai tử" với hàng giả, hàng nhái.

Thiệt hại cho cả DN, người tiêu dùng

Dù đã có luật pháp, nhiều tổ chức bảo vệ quyền lợi DN, người tiêu dùng, nhưng việc giải quyết và ngăn chặn vấn nạn hàng giả, hàng nhái vẫn rất khó khăn. Theo đánh giá sơ bộ, hàng giả, hàng nhái "phủ sóng" đa dạng ở mỹ phẩm, quần áo, túi xách hàng hiệu... đến những mặt hàng cao cấp, có giá trị lớn như xe máy, phụ tùng ô tô...

Nhiều mặt hàng làm giả còn gây tác hại khôn lường đến sức khỏe, tính mạng người sử dụng, như thuốc giả, rượu giả…Những mặt hàng không thể thiếu trong dịp Tết như rượu, nước giải khát đang bị làm giả một cách tinh vi và khó lường. Theo một cán bộ Viện Dinh dưỡng, nhiều loại rượu giả có hàm lượng độc tố cao hơn hàng trăm lần so với rượu của các nhà máy sản xuất chính thống. Khả năng bị ngộ độc khi uống những loại rượu này rất cao (như hôn mê sâu trong nhiều tiếng đồng hồ, thậm chí tử vong sau vài ngày), và thường gây nguy hiểm bởi dễ nhầm lẫn giữa say rượu và ngộ độc rượu. Để đến khi phát hiện ra, rượu độc đã gây tác hại nghiêm trọng.

Hàng hoá Tết tràn ngập, người mua sắm không quên thận trọng bởi nỗi lo hàng giả

Vụ việc hàng ngàn chai rượu ngoại giả ở mọi chủng loại mới bị phát hiện tại thành phố Hồ Chí Minh đã phần nào cho thấy sự tinh vi trong việc sản xuất hàng giả, hàng nhái của các cơ sở tư nhân. Từ rượu giả được "chế xuất" thành Lúa mới, Nếp mới đến vodka trong nước cùng nước màu, "ông chủ rượu giả" này còn thu mua các tem chống hàng giả của một số nhãn hàng để thu siêu lợi nhuận.

Tuy nhiên, trong cuộc chiến chống hàng giả, còn nhiều bất cập. Có doanh nghiệp khi sản phẩm bị làm giả, làm nhái trong nhiều trường hợp đã không muốn, hoặc không dám công bố công khai, do sợ nếu công bố thì sản phẩm của mình cũng sẽ không tiêu thụ được, thà rằng "chung sống với lũ". Cũng có nhiều doanh nghiệp tuyên chiến “không đội trời chung” với hàng giả, nhái, nhưng hiệu quả vẫn chỉ như bắt cóc bỏ đĩa.

Ông Nguyễn Khắc Chỉnh - Phó Tổng giám đốc Công ty May Việt Tiến cho hay, để giúp người mua phân biệt được hàng giả-thật, công ty đã cho sử dụng các nguyên vật liệu đặc thù như nút áo, vải, logo, mác… nhưng hàng vẫn bị nhái. Ông than: “Chúng tôi chi 500 triệu đồng/năm cho công tác chống hàng giả. Nếu phát hiện đại lý nào bán hàng nhái của Việt Tiến thì phạt cảnh cáo 7 triệu đồng, tái phạm thì cắt hợp đồng nhưng cũng khó khăn lắm”.

Chung tay khai tử hàng giả, hàng nhái

Để phân biệt hàng giả-thật, người tiêu dùng có thể phân biệt nhờ tem chống giả. Các công ty in tem chống hàng giả có khá nhiều mẫu tem. Tem in bằng giấy đặc biệt, in bằng công nghệ laser (không dùng mực in), tem bảy màu, tem phản quang, in biểu tượng chìm… Những mẫu này phải dùng đèn chuyên dụng mới soi thấy các dấu hiệu đặc trưng. Một số khác còn tinh xảo hơn, như loại tem có sợi chỉ nằm trong. Ngoài ra, còn có loại “tem” hạt, chỉ nhỏ như hạt cát, phải dùng kính hiển vi mới đọc được. Trên thị trường hiện nay, một số loại tem chống hàng giả như: tem Decan Vỡ, tem chống giả Hologram 7 màu, tem 3DF công nghệ Đức, tem đổi màu khi tiếp xúc nhiệt độ cao và các loại tem kỹ thuật cao có thể kiểm tra qua tổng đài điện thoại hay Internet… do các công ty in ấn phát hành.

Tuy nhiên, để “nhận diện” những loại tem công nghệ cao, kể cả chuyên gia chống hàng giả cũng cần phải dựa vào máy móc chuyên dụng chứ chưa nói đến người của các doanh nghiệp và người tiêu dùng. Do đó, nhiều DN đã đầu tư sản xuất tem công nghệ cao nhưng dễ nhận diện. Điển hình là tem chống hàng giả cao cấp của Chivas Regal được sản xuất theo công nghệ tiên tiến thế giới, đáp ứng cùng lúc ba khả năng nhận diện. Cơ quan quản lý thị trường, đại lý phân phối có thể soi ánh đèn huỳnh quang để nhận diện tên nhãn hiệu màu trắng nổi lên ở phần giữa tem. Người tiêu dùng có thể nhận biết dễ dàng bằng cách thấm nước lên hai phần đầu tem, chữ Chivas sẽ biến mất, khi nước khô, tem trở lại như bình thường, ngược lại, tô bút dạ vào phần giữa tem, nhãn hiệu ẩn sẽ hiện lên.

Bên cạnh đó, giải pháp liên kết chặt chẽ với người tiêu dùng là một trong những giải pháp phòng chống nạn hàng giả, hàng nhái thông minh hiện nay. Theo bà Ngô Thị Tính, Giám đốc công ty Bánh mứt kẹo Bảo Minh: "Để vượt qua vấn nạn hàng giả, chúng tôi đã có hệ thống nhận diện thương hiệu, bao bì chất lượng cao, có tem chống hàng giả hàng nhái và băng keo có in tên Bảo Minh trên các sản phẩm. Bảo Minh có hẳn một Hotline để nhận thông tin phản hồi từ khách hàng trên thị trường, khi tiếp nhận những thông tin phản hồi Bảo Minh sẽ sàng lọc và cử cán bộ đến để nắm bắt tình hình và xử lý ngay để tình trạng xấu không tiếp diễn và không lan rộng gây ảnh hưởng tới uy tín của công ty."

Nhiều người tiêu dùng đã thể hiện quan điểm chống hàng giả của mình bằng cách phát hiện và tuyên truyền cho những người thân và thậm chí thông báo cho cơ quan chức năng biết những cơ sở sản xuất, tiêu thụ hàng giả. Bảo vệ được người tiêu dùng, bảo vệ thương hiệu của doanh nghiệp làm ăn chân chính sẽ tạo một môi trường trong sạch trong kinh doanh, triệt tiêu hàng giả.

• A.Vũ