- Chính phủ đã có yêu cầu hạ lãi suất huy động xuống khoảng 10%, lãi suất cho vay khoảng 12% nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, đạt tăng trưởng kinh tế khoảng 6,5% trong năm nay. Tuy nhiên, thực tế thị trường hiện nay thì điều ấy dường như quá khó.

Trong khi những yêu cầu của Chính phủ chưa có giải pháp nào đưa ra để thực thi giảm lãi suất thì trên thị trường, lãi suất huy động lại có dấu hiệu tăng và tăng vượt mức trần mà các ngân hàng đã thỏa thuận 11,5%.

Cuối tuần qua, hàng loạt ngân hàng đã cùng tăng lãi suất huy động. Cụ thể, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn (SCB), áp dụng lãi suất kỳ hạn từ 6 – 13 tháng đồng loạt áp mức 11,6%/năm; các kỳ hạn ngắn 1 tuần đến 5 tháng có mức lãi từ 10,8% - 11,55%/năm. Trong khi đó, một ngân hàng lớn là ACB đã tăng lãi suất thêm 0,1 – 0,2% và đạt mức lãi suất huy động cao nhất lên tới 11,6%.

Chưa dừng lại đó, Ngân hàng Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) đã gây đột biến khi đưa lãi suất huy động VND các kỳ hạn 3 và 6 tháng đã tăng lên 11,55% và 11,58%. Thậm chí, với những khoản tiền gửi lớn từ 10 tỷ đồng trở lên, lãi suất lên tới 11,7% - 11,8%. Ngoài ra, ngân hàng này còn có khuyến mãi cho một số khách hàng bằng cộng thêm lãi suất 0,2%/năm, hoặc 0,24%/năm.

Các ngân hàng kêu khó giảm lãi suất. (Ảnh:VNN)

Như vậy, sau chưa đầy một tháng, bằng nhiều biện pháp từ điều hành chính sách đến các ngân hàng tự đồng thuận, lãi suất đã giảm từ gần 12% xuống 11,5%. Tuy nhiên, thực tế hiện nay có thấy, lãi suất đã tăng vượt trần trở lại tại một số ngân hàng. Lãi suất đầu vào tăng không chỉ đi ngược với mong muốn hạ lãi suất huy động mà làm cho yêu cầu hạ lãi suất cho vay trở nên khó thực thi.

Giám đốc một ngân hàng cổ phần cho rằng, tăng lãi suất vượt mặt bằng cam kết có nghĩa các ngân hàng đang chịu sức ép lớn trong huy động vốn. Nếu như một số ngân hàng nhỏ tăng huy động còn có thể lý giải là do khó khăn thanh khoản tạm thời nhưng nhiều ngân hàng lớn cũng có mặt trong việc tăng lãi suất cho thấy, thực tế ngân hàng đang gặp khó khăn huy động vốn đầu vào để cho vay.

Một dẫn chứng được giám đốc này đưa ra là, lãi suất VND và USD trên thị trường liên ngân hàng tuần qua cùng tăng ở nhiều kỳ hạn, đặc biệt là mức tăng khá mạnh của lãi suất USD. Tuần qua, lãi suất VND qua đêm bình quân trên thị trường liên ngân hàng tăng thêm 0,32% và ở mức 7,14%/năm. Đây là mức tăng cao. Qua đó, có thể thấy rõ còn những khó khăn trong huy động và tăng cường tìm vốn thông qua thị trường liên ngân hàng.

Trước tình hình này, một chuyên gia từ ngân hàng MB thừa nhận, việc điều chỉnh lãi suất hoàn toàn theo thực tế thị trường và các ngân hàng phải nhìn nhau. Với thực tế hiện nay, việc giảm lãi suất là rất khó. Thậm chí, với tín hiệu tăng lãi suất gần đây, các ngân hàng có thể bước vào một cuộc chạy đua lãi mới.

Chưa có cách để hạ lãi suất. (Ảnh:VNN)

Trong khi đó, lãnh đạo một ngân hàng cổ phần nhỏ ở Hà Nội cho rằng, huy động vốn từ dân cư hiện nay rất khó vì kinh doanh bắt sôi động trở lại. Các ngân hàng không chỉ cạnh tranh với nhau để thu hút vốn mà còn cạnh tranh với các kênh đầu tư khác như bất động sản, chứng khoán, thậm chí là cho vay nặng lãi ở ngoài… Vì thế, lãi suất chỉ có tăng lên. Việc giảm lãi suất xem ra chỉ là câu chuyện riêng của Ngân hàng Nhà nước. Các ngân hàng thương mại khó mà có được sự đồng thuận như trước đây.

Về điều này, các chuyên gia của Trung tâm ngiên cứu chính sách – Đại học kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội đã cảnh báo, khi thực hiện lãi suất thỏa thuận cần cân nhắc việc nới lỏng trần huy động để tăng nguốn cung vốn cho DN qua hệ thống ngân hàng, đồng thời tránh hiện tượng dòng tiết kiệm ra khỏi hệ thống ngân hàng.

Chính vì thế, không phải là không có cơ sở khi lãnh đạo một ngân hàng thương mại nói thẳng, khó mà giảm lãi suất huy động. Với dự báo lạm phát được nâng lên 8%, cạnh tranh thu hút vốn trong cơ chế lãi suất thỏa thuận, mặt bằng lãi suất có thể sẽ tiếp tục đẩy lên, không loại trừ vượt qua 12%.

• Phước Hà