- Sẽ tiến hành thu thuế hàng năm cho mọi loại nhà có giá trị 600 triệu đồng trở lên, giá tính thuế dựa trên các bảng giá do Nhà nước ban hành.

Đây là đề xuất của Bộ Tài chính trong dự thảo Luật thuế nhà, đất vừa được hoàn thành và đang trong quá trình lấy ý kiến trước khi trình lên Chính phủ để đưa Quốc hội xem xét.

Theo đó, đối với nhà ở sẽ tiến hành thu thuế hàng năm cho mọi loại nhà có giá trị 600 triệu đồng trở lên. Giá nhà tính thuế dựa trên các bảng giá do Nhà nước ban hành. Như vậy, thay vì ở nhà không phải nộp thuế như hiện nay thì đa số người dân có sở hữu nhà, nhất là ở các đô thị sẽ phải nộp thuế nhà ở.

Nhà đất có giá trị cao sẽ bị thu thuế nhiều. Ảnh: Trọng Tuyến

Theo đề xuất của Bộ Tài chính, có hai phương án được đề xuất. Phương án 1: áp dụng thuế suất là 0,05% đối với các loại nhà có giá tính thuế từ 600 triệu đồng trở lên. Ví dụ, nhà mới xây có diện tích sàn 150m2, giá là 4,5 triệu đồng/m2. Giá tính thuế nhà là 675 triệu đồng. Như vậy, thuế nhà phải nộp đối với trường hợp này là: 675 x 0,05% = 337.500 đồng. 

Phương án 2, áp dụng biểu thuế lũy tiến từng phần. Theo đó, nhà từ 600 triệu trở xuống không phải đóng thuế, từ 600 – 1.2 tỷ đóng 0,05% và trên 1,2 tỷ đóng 1%. Ví dụ nhà xây mới diện tích sàn 300m2, 5,5 triệu đồng/m2.

Giá tính thuế nhà là 1.650 triệu đồng. Số thuế nhà phải nộp đối với trường hợp này là: 750 ngàn đồng. Bao gồm: 600 triệu thuộc mức 1 không phải đóng thuế, trên 600 triệu đến 1,2 tỷ mức hai đóng thuế 0,05% và 450 triệu thuộc mức 3 đóng 1%.

Theo Bộ Tài chính, nếu áp dụng phương án 1 thì dễ thực hiện, chưa điều tiết cao được đối với trường hợp sở hữu nhiều nhà, không góp phần hạn chế tình trạng đầu cơ về nhà ở. Vì thế, cơ quan này nghiêng về phương án 2.

Phương án 2 không điều tiết đối với những người sử dụng nhà có giá trị không lớn, có thu nhập thấp và trung bình, điều tiết cao đối với trường hợp sở hữu nhiều nhà, hạn chế tình trạng đầu cơ về nhà ở.

Theo phương án này thì đại bộ phận nhà ở hiện nay ở nông thôn và đô thị không thuộc diện chịu thuế mà chỉ có một số nhà mới xây dựng có diện tích lớn và nhà biệt thự là thuộc diện chịu thuế.

Đối với thuế đất, cụ thể là đất ở của người dân, Bộ Tài chính đề xuất 3 phương án. Phương án 1, đánh thuế 0,05% chung cho các loại đất ở.  Phương án 2 nâng mức thuế lên gấp đôi là 0,1% đối với phần diện tích vượt hạn mức; phần diện tích trong hạn mức, thuế suất 0%.  

Phương án 3, áp dụng thuế suất theo biểu luỹ tiến từng phần, đối với đất trong hạn mức quy định là 0,05% còn đất vượt hạn mức là 0,1%. Hạn mức diện tích đất làm căn cứ tính thuế cho cả hai phương án trên là hạn mức công nhận đất ở theo quy định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.

Theo Bộ Tài chính, nếu áp dụng phương án 1 thì rất dễ cho cơ quan thuế trong tính toán nhưng số thu thấp và không tận thu đối với trường hợp có quyền sử dụng nhiều đất, không góp phần hạn chế tình trạng đầu cơ về đất. 

Trong khi đó, nếu theo phương án 2 thì khắc phục được một phần trong việc điều đánh thuế đối với trường hợp có quyền sử dụng nhiều đất, hạn chế tình trạng đầu cơ về đất nhưng vẫn đảm bảo không đánh thuế với đa số người dân thu nhập thấp và chỉ có một mảnh đất nhỏ.

Theo phương án này, hầu hết những người có quyền sử dụng 1 mảnh đất tại đô thị và nông thôn đều không thuộc diện chịu thuế. Vì hiện nay, có khoảng hơn 30 tỉnh đã ban hành hạn mức công nhận đất ở cho hộ gia đình, cá nhân với hạn mức đất trung bình ở đô thị khoảng 150m2/hộ và ở nông thôn khoảng 350m2/hộ.

Trong khi đó, đại bộ phận diện tích đất ở tại các đô thị lớn như Hà Nội đều nhỏ hơn 100m2. Như thế, phương án này lại bỏ sót một đối tượng thu khá lớn có đất ở nhỏ nhưng giá trị lại cao.

Phương án 3 được nhiều người ủng hộ khi có mức điều tiết vừa phải đối với mọi người dân nhưng lại thu rất cao đối với những người có sở hữu đất đai lớn. Đánh đúng vào điểm sơ hở nhất hiện nay là thuế không điều tiết được tình trạng đầu cơ đất đai. Số thu thuế cho Nhà nước theo đó cũng sẽ tăng lên cao.

Bộ Tài chính cho biết, sau khi Luật Thuế Nhà đất ra đời, cơ quan thuế cũng sẽ xây dựng và gắn mã số thuế cho mỗi đối tượng sử dụng nhà, đất, kết hợp với việc cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà, quyền sử dụng đất để tính thuế cho tất cả mọi đối tượng chính xác. 

• Phước Hà