Trong vài ngày gần đây, tỷ giá USD có xu hướng tăng mạnh. Chỉ trong vòng một tuần qua giá USD so với Việt Nam đồng  được giao dịch trên thị trường liên ngân hàng đã tăng 250 đồng/USD. Đây là mức tăng mạnh bởi tỷ giá USD/VND ổn định suốt từ tháng 8/2008 đến nay.

Thị trường tự do đã đẩy tỷ giá USD lên đến 17.000 VND/ USD vào chiều ngày 23/10.  Đây được cho là biến động bất thường, tuy nhiên, các chuyên gia đều cho rằng, chủ yếu là do yếu tố tâm lý, tỷ giá sẽ ổn định trong 1 - 2 ngày tới vì các nhân tố cơ bản về nguồn cung vẫn hoàn toàn được đảm bảo.

Mất chênh lệch thời điểm

Trao đổi về biến động tỷ giá trong những ngày qua, ông Trần Bắc Hà - Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Đầu tư - Phát triển (BIDV) cho biết, những ngày qua, cầu ngoại tệ trên thị trường đã tăng mạnh. Trong đó, nhu cầu xuất nhập khẩu cuối năm tăng cao nhất là việc nhập nguyên liệu để hoàn thành các đơn hàng xuất khẩu, nhập khẩu các nguyên nhiêu liệu chiến lược...

Tỷ giá tăng lên là chuyện bình thường, người dân không nên để yếu tố tâm lý chi phối. (Ảnh: VNN)

Bên cạnh đó, cũng phải thấy rằng, trên thế giới đã xuất hiện tình trạng nhiều nhà đầu tư lo ngại khủng hoảng ở chính quốc đã có xu hướng rút tiền về để. Việt Nam không ảnh hưởng trực tiếp, nhưng vấn đề tâm lý vẫn có tác động đến thị trường. Ngoài ra, sự biến động và rủi ro của các lĩnh vực đầu tư khác cũng khiến cho không ít người có xu hướng tích trữ USD.

Trong khi đó, ông Nguyễn Phước Thanh - Tổng giám đốc Vietcombank cũng cho rằng, nguyên nhân là do có sự mất chênh lệch có tính thời điểm. Sự đột biến về cung cầu xuất phát từ một số yếu tố, trước hết là các quyết định mới đây của Ngân hành Nhà nước đã làm đồng Việt Nam mất giá tương đối so với USD.

Mặt khác, thời gian qua, một số nhà đầu tư nước ngoài cơ cấu lại danh mục đầu tư chứng khoán của mình và có nhu cầu chuyển đổi ra ngoại tệ. Trong khi đó, một số nhà nhập khẩu thực hiện mua gom USD để chuẩn bị thanh toán cho cá đối tác vào thời điểm cuối năm. Ngoài ra, cũng cần chú ý tới diễn biến trên thị trường thế giới, phần lớn tất cả các ngoại tệ mạnh trên thế giới đều mất giá so với USD nhất là sau khi Chính phủ Mỹ can thiệp vào thị trường tài chính, ngăn chặn khủng hoảng khiến USD lên giá.

"Tuy nhiên, việc tăng giá USD so với VND không phải là một hiện tượng bất thường của thị trường tiền tệ, cũng không đồng nghĩa với việc VND tiếp tục bị trượt giá sâu. Tỷ giá thông qua thị trường tiền tệ được điều tiết bởi cung cầu ngoại tệ" - ông Thanh nhấn mạnh.

Theo ông Hà, tỷ giá trên thị trường liên ngân hàng không biến động mạnh, mà chủ yếu là trên thị trường tự do. Vấn đề lúc này là tâm lý, không loại trừ những nhà đầu tư tạo ra tin đồn đề "lướt sóng" kiếm lãi.

Ông Thanh lấy ví dụ thực tế, khi nhu cầu, nhất là nhu cầu của một số tổ chức nước ngoài tăng lên, phản ứng thường thấy của những nhà đầu cơ trên thị trường chợ đen là mua theo. Điều này khiến cho không ít doanh nghiệp (DN)  đang có nhu cầu cũng sớm thực hiện hiện mua USD và DN cần trả nợ cũng thực hiện mua USD để trả nợ trước... khiến cho nhu cầu càng tăng lên, gây mất cân đối tức thời. Có thể nói, việc tăng giá mua USD là chuyện bình thường nhưng đối vợi thị trường tự do, vấn đề lại nằm chính ở yếu tố tâm lý nên có thể khiến cho tình hình được cảm nhận dường như rất căng thẳng.

Vì thế, cả hai chuyên gia ngân hàng nói trên đều nhắc lại câu chuyện biến động tỷ giá hồi tháng tháng 6/2008 và những bài học thất bại của không ít nhà đầu tư để cảnh báo cho tình trạng đầu tư theo tâm lý hiện nay của không ít người

Chưa cần NHNN can thiệp

Thông tin từ các ngân hàng đều cho biết, đúng là việc mua bán ngoại tệ trong những ngày gần đây có sự gia tăng độ biến, Tại BIDV, trong hai ngày qua đã bán ra khoảng 70 triệu USD, tong đó ngày 22/10 là 20 triệu USD và ngày 23/10 là 50 triệu USD, tăng cao so với mức trung bình của cả tháng 9 liền trước.

Tại Vietcombank, nếu như lúc bình thường chỉ mua bán mỗi chiều khoảng 40 - 50 triệu USD thì mấy ngày qua đã tăng khá mạnh. Ngày 20/10 mua vào khoảng trên 70 triệu, bán ra 60 triệu USD; ngày 21/10 mua vào 127 triệu, bán ra 122 triệu và ngày 22 mua vào 160 triệu bán ra 161,6 triệu. Khối nước ngoài chiếm tới 70% lượng mua ngoại tệ từ ngân hàng.

Các ngân hàng khẳng định nguồn cung USD vẫn dồi dào. Ảnh:VNN

Tuy nhu cầu mua bán tăng cao nhưng cả hai ngân hàng này đều cho biết họ vẫn chỉ đạo các chi nhánh thực hiện việc mua bán USD bình thường cho các đối tượng. Khả năng tự cân đối nguồn ngoại tệ của các ngân hàng vẫn đảm bảo và hoàn toàn có đủ khả năng đáp ứng các nhu cầu mua bán của các khách hàng. Các ngân hàng khẳng định, họ chưa cần đến bất cự sự hỗ trợ nào từ NHNN dù tín hiệu từ cơ quan quản lý là sẵn sàng hỗ trợ.

Với thực tế này, ông Trần Bắc Hà cho rằng, tỷ giá USD sẽ nhanh chóng ổn định trong 1 - 2 ngày tới. Ngân hàng BIDV hiện tại cũng không hề tính đến việc tăng lãi suất huy động USD.  Ông Nguyễn Phước Thanh cũng dự báo, chậm nhất là đầu tuần sau, tỷ giá sẽ ổn định. Thực tế, dù nhu cầu có tăng nhưng DN vẫn thấy ngân hàng cung cấp USD ổn định nên họ sẽ ổn định tâm lý, không có chuyện mua trước USD vị sợ tăng giá, DN có USD sẽ không dám giữ vì họ cũng phải cân nhắc giữa lãi suất đi vay cao là khả năng thu lợi chưa chắc chắn khi USD tăng giá.

Thông tin từ các ngân hàng cho biết, NHNN đã nhiều lần khẳng định sẽ can thiệp khi cần thiết để ổn định thị trường và lần này có thể sẽ hành động nhanh hơn đợt trước. Tuy nhiên, đến thời điểm này, việc đó là chưa cần đến, bản thân Vietcombank đang có trong tay một nguồn ngoại tệ lớn đủ để cân đối cho nhu cầu của mình.

Theo các nhà quản lý ngân hàng, diễn biến tăng giá USD lần này là nhẹ nhàng và các ngân hàng đang ở tư thế tốt hơn hồi tháng 6, tháng 7/2008. Thậm chí, nếu các nhà đầu tư muốn rút nguồn vốn gián tiếp hiện nay dự kiến khoảng 3 - 4 tỷ USD để về hỗ trợ DN mẹ trong nước đang gặp khó khăn do khủng hoảng thì các ngân hàng Việt Nam cũng có thể cân đối tốt. Hiện Việt Nam có khoảng 21,9 tỷ USD dự trữ ngọai hối và đã tăng so với lần công bố đầu tiên cuối tháng 5/2008 khoảng 1,2 tỷ USD

Tuy nhiên, theo dự báo của các ngân hàng, tỷ giá USD sẽ ổn định trở lại nhưng khó trở về mức như tháng 8, tháng 9/2008 mà diễn biến trong thời gian tới vẫn tiếp tục dao động ở mức gần kịch trần biên độ dao động cho phép so với tỷ giá liên ngân hàng. Đây là chuyện dự báo được và các chuyên gia cũng cho rằng, cân đối các mục tiêu xuất khẩu - nhập khẩu... thì tỷ giá hợp lý có thể ở mức 17.000 đồng.

• Phước Hà