- Cuộc họp báo chiều 17/4 thông báo kết quả đấu thầu chọn nhà thầu thực hiện dự án khu tam giác vàng đã trở thành buổi tranh cãi giữa giới báo chí với Sở Kế hoạch và Đầu tư. Hầu như các nội dung mà Hội đồng đấu thầu (HĐĐT) trả lời đều không thoả mãn giới báo chí. Buổi họp báo trở nên hỗn độn đến mức chính các phóng viên phải kêu gọi và nhắc nhở cả người chủ trì giữ gìn trật tự cuộc họp!

Hội đồng đấu thầu phải giở hàng tập hồ sơ, văn bản ra giải thích, nhưng giới báo chí vẫn cho rằng mọi lý giải đều không hợp lý. Ảnh: Đặng Vỹ

Khu đất được gọi là “tam giác vàng” tại quận 1 TP.HCM được định vị bởi 3 con đường Trần Hưng Đạo - Phạn Ngũ Lão - Nguyễn Thái Học. Khu đất có diện tích 13.110m². Khoảng tháng 9.2007, UBND TP quyết định chọn nơi đây để xây dựng một dự án phục vụ cho mục tiêu thương mại, dịch vụ văn phòng, khách sạn cao cấp và tài chính, cùng nhiều chức năng, dịch vụ khác… Dự kiến nơi đây sẽ mọc lên những toà cao ốc khổng lồ, cao khoảng 55 tầng. 

Tháng 7/2007, UBND TP.HCM giao cho Sở Kế và Đầu tư chủ trì tổ chức đấu thầu chọn nhà đầu tư xây dựng dự án, trong đó ông Thái Văn Rê, Giám đốc Sở KH - ĐT làm Chủ tịch HĐĐT. Vào chung cuộc có 2 nhà thầu là LD Khánh Gia và LD Thái Sơn. Khánh Gia có giá dự thầu 7.148 tỷ đồng, trong đó tổng mức đầu tư là 6.752 tỷ, hỗ trợ ngân sách thành phố 360 tỷ, hỗ trợ quỹ phúc lợi quận 1 là 36 tỷ. 

LD Thái Sơn (do BIDV đứng đầu và các Công ty Thái Sơn - BIDV Land - Chí Thành - Ánh Dương - Hanwha E&C - Hanwha Galleria) có giá dự thầu 6.818 tỷ đồng, trong đó tổng mức đầu tư 4.918 tỷ đồng, hỗ trợ ngân sách thành phố 1.900 tỷ, và được chọn trúng thầu. 

Tuy nhiên dư luận không đồng tình với kết quả này, cho rằng trong việc xét chọn có nhiều vấn đề không minh bạch. 

Hỗ trợ ngân sách cao nhất được chọn

Yếu tố gần như quyết định để HĐĐT chọn LD Thái Sơn là do đơn vị này có mức hỗ trợ ngân sách cao nhất, mặc dù tổng mức đầu tư của Khánh Gia cao hơn. Khi xét chọn thầu, HĐĐT đã xem xét khoản hỗ trợ này như một tiêu chí, đã đưa vào giá dự thầu. Trong hồ sơ dự thầu LD Thái Sơn đề nghị số tiền hỗ trợ ngân sách đem xây dựng các công trình công cộng, tức hồ sơ chào giá có điều kiện (theo quy định là hồ sơ chào giá có điều kiện sẽ bị loại ra). 

Khu tam giác vàng, nơi cuộc đấu thầu giành làm chủ đang xảy ra nhiều tranh cãi. Ảnh: Thanh Niên

Nhưng trả lời báo chí, HĐĐT vẫn cứ cho rằng đây không phải là hồ sơ chào giá có điều kiện. Chủ tịch HĐĐT cho rằng số tiền nhà đầu tư hỗ trợ ngân sách không hề có trong quy định của luật, không bắt buộc, việc sử dụng số tiền này vào việc gì thuộc toàn quyền của UBND TP. 

Vì việc chọn này mà HĐĐT đã trả lời rằng mặc dù LD Khánh Gia có tổng mức đầu tư cao hơn Thái Sơn (6.752 tỷ so với 4.918 tỷ) nhưng không được chọn vẫn không sai, vì mức giá sàn mà HĐ ĐT đưa ra là 4.700 tỷ. Trả lời báo chí, Chủ tịch HĐĐT cho rằng việc dự án chào giá thấp sẽ ảnh hưởng chất lượng công trình hay thua lỗ, nhà thầu phải chịu trách nhiệm.

Một trong những yếu tố mà dư luận cho rằng rất rủi ro cho dự án là BIDV chính là đơn vị đứng đầu LD Thái Sơn, song cũng chính BIDV lại đứng ra cam kết tín dụng 4.200 tỷ đồng. Hiện tại cam kết tín dụng không thuộc phạm vi bắt buộc của pháp luật, trong khi nếu làm “chứng thư bảo lãnh” thì BIDV chưa đáp ứng được quy định là mức cho vay không được vượt quá 15% vốn. Dư luận e ngại rằng nếu trong quá trình thực hiện BIDV không đáp ứng được, vẫn không có cơ sở để buộc trách nhiệm. 

Mập mờ tiêu chí

HĐĐT cũng đã mâu thuẫn khi trả lời rằng theo quy định của hồ sơ mời thầu, năng lực của đơn vị trúng thầu phải là tổng cộng năng lực của tất cả các thành viên trong liên danh. Từng thành viên trong liên danh phải đảm bảo đủ các điều kiện về năng lực quản lý, kinh doanh, phải có 2 năm kinh nghiệm và kiểm toán. Nhưng trong LD Thái Sơn, phần lớn các thành viên không đáp ứng được các tiêu chuẩn, thì HĐĐT lại chỉ cần có trông số đó có 1 thành viên đáp ứng được một trong số các điều kiện là chấp nhận. 

Chẳng hạn với quy định đơn vị trúng thầu phải đã từng thực hiện dự án tương đương thì trong LD này chỉ có mỗi công ty Hanwha E&C của Hàn Quốc đã từng xây một công trình có giá trị đầu tư 625 triệu USD vào năm 2005 tận bên nước khác. Nói về kinh nghiệm và năng lực thì nhiều thành viên trong LD chỉ mới thành lập vài tháng, hoặc công ty BIDV Land trong LD chỉ mới thành lập trước ngày mở thầu có… 6 ngày, nhưng vẫn kịp tham gia dự thầu(!). Vậy nên trong LD có nhiều thành viên không đạt tiêu chí có ít nhất 2 năm kiểm toán, thì HĐĐT chỉ ra một đơn vị đạt yêu cầu này, và cho rằng như vậy là LD đã đạt được điều kiện!

Buổi họp báo càng về cuối càng trở nên căng thẳng. Đến giờ chót, các phóng viên vẫn khẳng định rằng, những nội dung trả lời của HĐĐT đã không thỏa mãn được những vấn đề dư luận và báo chí đặt ra. Nhiều ý kiến cho rằng sắp tới đây TP.HCM sẽ còn tiếp tục cho đấu thầu nhiều khu đất vàng nữa, nếu vẫn chưa có một quy định chặt chẽ về thủ tục, quy trình đấu thầu và chọn thầu như hiện tại, e rằng các quyết định lựa chọn của HĐĐT không thể đảm bảo sẽ luôn mang được quyền lợi cao nhất về cho người dân TP.HCM.

• Đặng Vỹ
  Bạn đọc có ý kiến về vấn đền này, xin gửi vào đây: