(VietNamNet) - Trong những ngày qua giá dầu thô thế giới liên tục giảm, ngày đầu tuần (25/9) giá dầu thô đã xuống ở mức 59,99 USD, mức thấp nhất trong vòng 6 tháng qua. Đây chính là lúc việc giảm giá xăng dầu trong nước cần được tính đến để đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng.

Cần tính đến quyền lợi người tiêu dùng

Trong hơn 2 năm vừa qua, giá dầu thế giới biến động khá mạnh và Việt Nam đã nhiều lần điều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu trong nước. Cụ thể, lúc giá dầu lên đến 49,5 USD/thùng giá xăng trong nước là 8.800 đồng. Khi giá dầu lên đến 63,25 USD/thùng giá xăng trong nước tăng lên 10 ngàn đồng/lít. Sau đó, khi giá dầu thế giới giảm xuống 58,84 USD/thùng thì lần đầu tiên giá xăng bán lẻ trong nước được giảm xuống 9.500 đồng/lít.

Người tiêu dùng mua xăng tương đương lúc giá dầu thế giới trên 70 USD/thùng. (Ảnh: N.V)

Tiếp theo đó, giá dầu thô đột tăng lên gần 71 USD/thùng thì giá xăng trong nước lên 11 ngàn đồng/lít, giá thế giới tiếp tục tăng lên đến 76,35 USD/thùng thì giá xăng lên đến 12 ngàn đồng/lít. Một tháng sau, khi giá dầu thô thế giới giảm xuống 63,76 USD/thùng thì giá xăng mới được giảm 1.000 đồng xuống 11 ngàn đồng/lít (giá dầu chưa được giảm).

Tại thời điểm quyết định giảm giá xăng, không phủ nhận sự linh hoạt trong điều hành giá nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng nhưng cũng có ý kiến cho rằng, việc giảm giá chưa tương xứng với tốc độ giảm giá thế giới cũng như so với tăng giá. Cụ thể, cách đây hơn 1 năm, mức giá trên 63 USD thì giá xăng lúc đó nâng lên 10 ngàn đồng/lít nhưng vào giữa tháng 9/2006  giá dầu thô xuống 63,76 USD thì xăng mới được giảm xuống mức 11 ngàn đồng.

Bộ Thương mại giải thích, việc giảm giá 1.000 đồng/lít xăng mà không quyết định giảm thấp hơn vì phải căn cứ trên mức giá dầu thế giới hiện tại cũng như đã tính tới việc năng thuế lên 10%. Bên cạnh đó, phải đảm bảo DN kinh doanh có lãi bởi vì Chỉnh phủ đã yêu cầu kinh mặt hàng xăng không được lỗ tính tổng thể cả năm. Đại diện Bộ Thương mại tiết lộ, mặc dù giảm giá nhưng các DN vẫn có lãi khoảng 650 đồng/lít xăng. Và ngay sau đó, Bộ Tài chính đã nâng thuế nhập khẩu lên 10%. 

Nay giá dầu thế giới tiếp tục hạ, các DN chắc chắn có lãi lớn hơn và người tiêu dùng đang rất hy vọng giá xăng dầu tiếp tục được giảm. Đây được cho là cách ứng xử sòng phẳng vì khi doanh nghiệp đã có lãi, nhà nước đã có thu với mức thuế lên đến 10% thì cần phải tính đến quyền lợi người tiêu dùng. Bởi vì hiện nay, người tiêu dùng đang phải tiêu dùng mức giá xăng khi giá dầu thế giới trên 70 USD/thùng.

Điều hành theo kịch bản cũ?

Liên tục trong những ngày qua, khi được hỏi về phản ứng trước giá dầu thế giới tiếp tục giảm các quan chức Bộ Thương mại đều chưa có một câu trả lời cụ thể nào. Trong tuần này, sẽ có một cuộc họp thường kỳ của Tổ điều hành thị trường trong nước và có thể phải tới cuộc họp này một phương án cụ thể điều hành giá xăng dầu mới được tính đến.

Giảm giá xăng, giảm gánh nặng tăng giá cho người tiêu dùng (Ảnh: VNN)

Tuy nhiên, nguồn tin từ Bộ Tài chính lại cho biết, với giá dầu thô tiếp tục giảm mạnh, các cơ quan quản lý đang tính đến việc tiếp tục nâng thuế nhập khẩu lên 15 - 20% nhằm bù đắp thất thu ngân sách của đợt giảm thuế xuống 0% kéo dài nhiều tháng trước đây. Bên cạnh đó, việc giảm giá bán để đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng cũng sẽ được tính đến. Và có vẻ như, kịch bản điều hành cũ: giá dầu thế giới giảm - nâng thuế nhập khẩu rồi mới giảm giá bán vẫn tiếp tục được áp dụng.

Trong khi đó, các DN kinh doanh xăng dầu cho biết, với giá nhập khẩu trên 60 USD, sau khi cộng thêm thuế nhập 10%, thuế VAT 10%, thuế tiêu thụ đặc biệt 10%, giá mỗi lít xăng nhập khẩu vào khoảng 9.500 đồng. Cộng thêm khoản lệ phí giao thông 500 đồng/lít, chi phí quản lý, chi phí bán hàng, kho bãi... giá bán đến tay người tiêu dùng vào khoảng 10.500 đồng/lít. Đây là "dư địa" để giảm giá xăng. Tuy nhiên nếu tăng thuế lên nữa thì việc giảm giá sẽ rất khó cho DN vì không có lãi là bao. Với tình hình này, thì việc giảm giá chắc chăn còn phải được tính toán khá kỹ và người tiêu dùng chắc còn phải chờ đợi.

• Phước Hà