Chưa đợi đến thời điểm cuối năm như nhiều chuyên gia kinh tế từng dự báo,  lần đầu tiên sau 21 năm, giá dầu thô hôm nay (28/9) đã vượt mức 50 USD/thùng.

Tại New York, giá mỗi thùng dầu nhẹ giao tháng 11 tăng thêm 0,71USD so với một ngày trước, lên mức 50,35 USD/thùng; trong khi dầu thô Barent tại London đã vượt qua ngưỡng 46 USD/thùng. Chuyên gia Tony Nunan của Mitsubishi Corp thốt lên: “Đây là cơn sốt thật sự và tôi nghĩ giá dầu sẽ lên tới mức 52 USD/thùng”.

Trong phiên giao dịch ngày 28/9, các thị trường chứng khoán châu Á đã chao đảo theo giá dầu, trong khi đồng yên Nhật sụt giảm mạnh so với USD.

Nguyên nhân hàng loạt

Nhiều nước trong OPEC đã đạt công suất khai thác dầu tối đa.

Có nhiều nguyên nhân đã đẩy giá dầu bắt đầu tăng trở lại từ hai tuần nay. Trong đó, những căng thẳng chính trị có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản lượng dầu khai thác của Nigieria - quốc gia sản xuất dầu lớn thứ 5 của khối OPEC (công suất khai thác 2,3 triệu thùng/ngày) và là nước xuất khẩu dầu nhiều thứ 7 trên thế giới. Các nhà đầu tư lo ngại, tình hình bất ổn tại quốc gia châu Phi này có thể làm gia tăng  căng thẳng trên thị trường dầu mỏ.

Trong khi đó, lượng dầu dự trữ của Mỹ - quốc gia tiêu thụ năng lượng lớn nhất thế giới, đã sụt giảm đáng kể sau khi 3 cơn bão lớn liên tiếp tràn qua vịnh Mehico, khu vực vốn chiếm đến 25% tổng sản lượng dầu khai thác của nước này. Từ cuối tuần qua, Chính phủ Mỹ phải cho mở kho dầu dự trữ chiến lược (SPR) khoảng 1,7 triệu thùng/ngày để bù vào sản lượng thiếu hụt. Tuy nhiên, Washington cho biết, chưa có ý định sử dụng SPR để can thiệp vào giá dầu trên thị trường trong giai đoạn hiện nay.

Trong lúc này, mùa đông đang đến gần ở Bắc bán cầu – khu vực tập trung hầu hết các quốc gia tiêu thụ dầu lớn của thế giới. Dự tính, nhu cầu năng lượng toàn cầu - hiện đang ở mức cao nhất trong vòng 24 năm qua, sẽ còn tiếp tục tăng mạnh trong thời gian tới.

Ngoài ra, giá dầu tăng còn bởi những lo ngại về sự bất ổn các nguồn cung từ Nga (vụ Yukos), Iraq (lượng xuất khẩu không ổn định do các hoạt động phá hoại của lực lượng chống đối).

Bên cạnh về quy luật cung cầu, các chuyên gia phân tích nhận định, giá dầu tăng cao còn do những lo sợ về khả năng sản xuất, những yếu tố bấp bênh về chính trị, khí hậu và tình trạng đầu cơ.

OPEC bất lực?

Giao dịch trên thị trường dầu mỏ thế giới luôn sôi động.

Ngày 15/9, OPEC tuyên bố sẽ nâng mức trần sản xuất thêm 1 triệu thùng/ngày lên 27 triệu thùng/ngày kể từ thời điểm 1/11/2004. Tuy nhiên, điều này không trấn an được nỗi lo thiếu hụt và giá dầu thô vẫn tiếp tục leo thang. Theo các chuyên gia phân tích, OPEC không còn ảnh hưởng lớn như trước trên thị trường.

 

Thực tế, OPEC đã khai thác vượt mức 27 triệu thùng từ nhiều tháng nay, và hiện tại, mỗi ngày ước tính khối này cung cấp cho thị trường thế giới đến 30 triệu thùng dầu thô – mức cao nhất từ năm 1970. Hầu hết các thành viên của khối đều đạt công suất tối đa nên rất khó để tăng sản lượng thêm được nữa. Chủ tịch OPEC Purnomo Yusgiantoro cũng thừa nhận khối này “không đủ sức” can thiệp vào thị trường giá dầu trong lúc này.

 

Ngoài ra, trong hai thập niên 80 và 90, nhiều nước (trong và ngoài OPEC) đã không đầu tư nhiều vào ngành khai thác dầu mỏ (do giá thấp) nên trong thời gian ngắn, sản lượng dầu khai thác trên toàn cầu khó mà tăng nhanh được.

 

• Hoàng Diệu – Tổng hợp từ Reuters, FT, BBC