(VietNamNet) - Đó là thừa nhận chung của cả khối DN và các cơ quan Nhà nước tại Hội nghị đối thoại với các DN về thuế và hải quan sáng nay.

Tình trạng thiếu đồng bộ về quy định tỷ lệ kiểm hoá XNK của hải quan cửa khẩu vẫn còn tồn tại.

Hội nghị đối thoại với các DN về thuế và hải quan hôm nay (26/7) diễn ra tại Hà Nội với sự tham dự của hàng trăm DN, Hiệp hội DN, các bộ ngành và các cơ quan quản lý Nhà nước. Hoạt động này đã không còn xa lạ với các DN thuộc mọi lĩnh vực những năm gần đây, nhưng các vấn đề đặt ra mỗi lần gặp gỡ vẫn là tâm điểm chú ý của các DN cũng như vẫn là những rào cản chính đối với tiến trình phát triển kinh tế.
 

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Trương Chí Trung, cơ chế chính sách thuế, hải quan thời gian qua đã có những chuyển biến quan trọng và tích cực theo hướng khuyến khích sản xuất trong nước, xuất khẩu, đầu tư cho khoa học. Các ví dụ tiêu biểu như Luật Thuế GTGT đã được sửa đổi, bãi bỏ mức thuế suất 20%, mở rộng áp dụng thuế 0% để khấu trừ và hoàn thuế đầu vào cho hàng hoá xuất khẩu, thống nhất đóng góp giữa các loại hình DN, sửa đổi pháp lệnh thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao, miễn giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp, đơn giản hoá thủ tục, hồ sơ, giảm trên 50% loại giấy tờ trong hồ sơ hải quan, cải tiến công tác thanh tra...

Chính sách thuế vẫn chưa bình đẳng

Tuy nhiên, Thứ trưởng Trương Chí Trung thừa nhận, còn những bất cập về cơ chế chính sách, về thủ tục hành chính vẫn chưa thể giải quyết được. Nổi bật là việc một số sắc thuế chưa rõ ràng đối tượng nộp và chịu thuế, còn nhiều mức thuế suất, chính sách thuế chưa bình đẳng. Việc sửa đổi bổ sung các chính sách thuế tuy rất cần thiết nhưng cũng dẫn đến tâm lý hoài nghi chính sách không ổn định, gây khó cho DN; Quy trình quản lý và giám sát vẫn phiền hà, vẫn chồng chéo và trùng lắp giữa các cơ quan thuế và hải quan trong việc cấp mã số thuế, đăng ký mã số thuế và mua hoá đơn; Vẫn còn nhiều trường hợp chưa thống nhất trong việc xác định mã số hàng hoá, thuế suất hoặc giá trị tính thuế, cưỡng chế làm thủ tục hải quan thiếu chính xác...

Tổng Thư ký Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) Phạm Gia Túc thì đưa ra những nhận xét khá thẳng thắn: ''Hệ thống thu thuế của Việt Nam hiện nay còn những điểm thiếu nhất quán. Nhiều quyết định quan trọng về mức thu thuế, đối tượng chịu thuế còn chưa được xác định rõ, đã tạo điều kiện cho các cán bộ thuế có thể thỏa thuận ngầm với DN để thu xếp cho mức thuế nộp là tối thiểu đối với DN mình''.

Bên cạnh đó, theo ông Túc, mức khống chế khấu trừ 10% trên chi phí tiếp thị và quảng cáo mặc dù đã tạo một bước tiến lớn trong phương pháp tính chi phí khấu trừ thuế, song hiện tại vẫn gây nhiều khó khăn cho DN, nhất là trong giai đoạn hiện nay, khi các chi phí dành cho các dịch vụ hướng dẫn, chăm sóc khách hàng và bán sản phẩm... ngày càng trở nên quan trọng và góp phần quyết định sức cạnh tranh của DN.

Chính sách thuế GTGT hiện tại chưa cho phép các DN trực tiếp cung cấp các dịch vụ cho DN chế xuất được hưởng thuế suất 0%. Việc khấu trừ công nợ giữa xuất khẩu và nhập khẩu đối với khách hàng nước ngoài chưa được Tổng cục Thuế chấp nhận. Nếu đơn vị thực hiện khấu trừ công nợ thì việc tiêu thụ hàng xuất khẩu xem như tiêu thụ hàng trong nước và không được hưởng thuế 0% mà phải chịu thuế 10%.

Đối với thuế đánh vào hàng hoá XNK, các Cục Hải quan địa phương gặp nhiều lúng túng khi định giá và áp giá tính thuế nhập khẩu cho DN, giá áp thường cao hơn thực tế. Điều này sẽ dẫn đến khả năng xảy ra tiêu cực giữa DN và hải quan để áp dụng giá tính thuế thấp. Bảng giá tối thiểu còn chưa phù hợp với tình hình thực tế.

Hiện tại, mặc dù cơ chế chính sách đã rõ ràng, song công tác tổ chức thực hiện còn nhiều hạn chế. Cụ thể là công tác hoàn thuế được thực hiện chậm, gây nhiều khó khăn cho DN, nhất là các DN nhỏ và vừa có số vốn hoạt động ít. Năng lực và đạo đức nghề nghiệp của một bộ phận cán bộ còn hạn chế, gây nhiều bất bình trong dư luận và khó khăn trực tiếp cho DN. Ở một số địa phương, một số cán bộ làm các công tác như thanh tra, kiểm tra về thuế còn gây nhũng nhiễu, làm mất lòng tin của DN.

Hải quan còn ''cưỡng chế nhầm''

Về chính sách hải quan, ông Túc cho rằng: ''Địa điểm và phương tiện vật chất phục vụ công tác kiểm hoá của một số cửa khẩu còn bất hợp lý. Do các yếu tố kỹ thuật phát sinh cộng thêm một số nguyên nhân khác, từng xảy ra việc cưỡng chế nhầm các DN đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ. Tuy chỉ là số ít, song cũng đã gây những tác động không tốt trong cộng đồng DN".

Bên cạnh đó là các tồn tại như quy định ghép container gây phiền phức cho DN, do phải đợi chờ cho đến khi các DN bạn chuyển hàng đến cảng, sau đó hải quan mới kiểm và cho đóng gói tại cảng. Nhiều vấn đề đã phát sinh như thời gian, chi phí lưu kho, bốc xếp tại cảng.

Việc quy định xác định chủng loại hàng hoá sản phẩm của một số mặt hàng chưa rõ ràng, dẫn đến thiệt hại cho DN, nhất là trong những trường hợp cán bộ hải quan có nghiệp vụ hạn chế. Bên cạnh đó, tình trạng thiếu đồng bộ về quy định tỷ lệ kiểm hoá XNK của các chi cục hải quan cửa khẩu vẫn còn tồn tại.

Công tác kiểm tra hàng hoá còn phức tạp và gây nhiều khó khăn, phát sinh nhiều chi phí và các lãng phí khác cho DN, làm ảnh hưởng tới kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh. Việc áp mã thuế chưa được thống nhất đối với các loại hàng hoá. Công tác áp mã thuế cũng chưa thống nhất với hệ thống của các nước trong khu vực và trên thế giới. Vấn đề thái độ, tư cách đạo đức và năng lực nghề nghiệp hạn chế của một số cán bộ hải quan cộng với sự tạo điều kiện tiêu cực của một số DN vẫn còn... phải bàn.

Sẽ thống nhất một mức thuế suất thuế GTGT

Truớc cộng đồng DN, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trương Chí Trung cũng hứa ''các chính sách thuế sẽ được hoàn thiện'', mà theo Thứ trưởng Trung: ''Sẽ tiến tới thống nhất một mức thuế suất thuế GTGT, điều chỉnh mức thuế suất thuế TTĐB phù hợp với mục tiêu điều tiết và hướng dẫn tiêu dùng; Tiếp tục cắt giảm và thu gọn một cách hợp lý các mức thuế suất thuế nhập khẩu; Giảm mức điều tiết về thuế TNDN, tạo điều kiện để DN tăng tích tụ vốn, khuyến khích đầu tư, khuyến khích xuất khẩu; Ban hành thuế thu nhập cá nhân, thuế tài sản đáp ứng yêu cầu vừa khuyến khích làm giầu hợp pháp vừa góp phần thực hiện công bằng xã hội; Sắp xếp lại các loại thuế và thu về đất phù hợp với chính sách quản lý đất đai..."

Nhiệm vụ trọng tâm khác nữa của Bộ Tài chính là hoàn thiện hệ thống pháp luật về hải quan, đảm bảo tính đồng bộ giữa chính sách pháp luật hải quan và pháp luật trong các lĩnh vực quản lý chuyên ngành có liên quan đến xuất nhập khẩu và thủ tục hải quan để đảm bảo tính rõ ràng, công khai, minh bạch...

Bộ Tài chính cũng cho biết, sẽ bãi bỏ việc quy định các thủ tục hành chính đang được quy định tại từng luật, pháp lệnh thuế, đồng thời ban hành Luật quản lý thuế, quy định rõ quy trình thủ tục, trách nhiệm, nghĩa vụ của đối tượng nộp thuế, cơ quan thuế và các tổ chức, cá nhân có liên quan để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất trong thực thi các luật, pháp lệnh thuế.

Theo Thứ trưởng Trung, ''Trước mắt, thời gian 2004-2005, Bộ Tài chính sẽ điều chỉnh một số quy định trong Nghị định của Chính phủ liên quan đến thuế GTGT, thuế TNDN, tạo thuận lợi hơn cho DN, góp phần cải thiện môi trường đầu tư; đồng thời bãi bỏ những khác biệt giữa trong và ngoài nước về thuế, phí và lệ phí theo lộ trình đã cam kết, góp phần đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế''.

• Hồng Phúc