Các nhà khoa học thuộc Viện Công nghệ Massachusetts vừa chế tạo thành công một loại chất dẻo nhớ hình, có thể uốn cong thành mọi hình dạng rồi sau đó bật trở lại trạng thái ban đầu.

Chất dẻo tự uốn cong khi tiếp xúc với ánh sáng.

Trước kia, các nhà nghiên cứu đã phát triển một số chất dẻo và kim loại nhớ hình song những vật liệu đó cần có sự thay đổi nhiệt độ thì mới làm việc được. Loại chất dẻo vừa được chế tạo đại diện cho một họ vật liệu hoàn toàn mới, có thể uốn cong và duỗi thẳng khi phơi nhiễm trước các bước sóng ánh sáng khác nhau - chất dẻo nhớ hình, nhạy sáng. Ánh sáng hoạt động như một tác nhân kích thích, mở rộng khả năng ứng dụng của vật liệu.

Chìa khoá đối với sáng chế này là một nhóm các phân tử nhạy sáng. Các phân tử nhạy sáng kết hợp với nhau khi tiếp xúc với một bước sóng ánh sáng nhất định. Một tấm màng mỏng làm bằng những phân tử này được dải lên trên một giàn giáo. Giàn giáo được làm từ các phân tử khác nhau, không nhạy sáng. Chẳng hạn nếu nhà nghiên cứu muốn chế tạo một thanh dẫn thông mạch máu, giàn giáo sẽ được chế tạo dưới dạng hình xoắn ốc và sau đó màng phân tử nhạy sáng sẽ được ghép lên đó.

Tiếp đến, một loại máy đặc biệt sẽ được sử dụng để duỗi thẳng giàn giáo hình xoắn ốc thành một sợi dây. Ánh sáng khiến cho các phân tử nhạy sáng kết hợp với nhau và khoá giàn giáo thành hình sợi chỉ. Sau đó, bác sĩ chỉ cần cắt một vết nhỏ trên cơ thể bệnh nhân để lồng dây vào động mạch cùng với máy nội sọi. Khi đã vào trong động mạch, một bước sóng ánh sáng khác biệt do máy nội soi phát ra sẽ phá vỡ liên kết phân tử và làm thanh dẫn trở lại hình dạng xoắn ốc ban đầu, làm công việc thông mạch. Theo kỹ sư sinh hoá Mark Saltzman thuộc ĐH Yale, đây chỉ là một trong nhiều ứng dụng của vật liệu mới.

• Minh Sơn (Theo Discovery)