Theo các chuyên gia môi trường, việc xây dựng quá nhiều khu nghỉ mát ven biển cũng như hành vi tàn phá thiên nhiên đã góp phần vào tổn thất lớn về người trong thảm hoạ sóng thần vừa qua ở châu Á.

Nhà nằm san sát trên bãi biển Phi Phi, Thái Lan.

Jeff McNeedy thuộc Liên minh Bảo tồn Thế giới cho biết, sóng thần làm chết nhiều người bởi con người cư ngụ trên những vùng đất mà họ không nên ở. Các khu định cư lớn nằm ngay trên bãi biển mặc dù con người biết rằng sống ở đó đầy nguy hiểm. Bờ biển chính là yếu tố ngăn sóng thần xâm nhập sâu vào bên trong. Chính vì vậy mà các ngôi làng truyền thống thường nằm sau bãi biển. Cách đây 50 năm, bờ biển không có nhiều khách sạn như hiện nay. Giờ thì khách sạn nằm ngay sát biển.

Nhiều người, đặc biệt là người nghèo, thường sống dọc bờ sông. Khi sóng thần ập vào bờ, nước ở cửa sông bị dồn ngược vào đất liền, gây ra lũ quét khủng khiếp. Hậu quả là người sống bên bờ sông có thể thiệt mạng vì nước lũ dâng cao. Lẽ ra họ không nên sống ở đó.

Ngoài ra, trong vài chục năm qua, nhiều rừng đước đã bị chặt hạ, nhường chỗ cho các vuông tôm. Rừng đước sinh trưởng dọc bờ biển, là tấm lá chắn bảo vệ mọi thứ trước sóng thần. Tuy nhiên, những người chặt hạ chúng không biết lợi ích lâu dài mà rừng đước mang lại. Họ chỉ thấy lợi trước mắt là bán tôm cho nước ngoài với mức giá không bao gồm chi phí môi trường. Và họ đang phải trả cái giá đó ngày hôm nay.

Điều tương tự cũng xảy ra với các rạn san hô bảo vệ bờ biển. Khi sóng thần tiến gần bờ, trước tiên nó gặp rạn san hô, làm giảm bớt tốc độ lại. Sau đó, sóng thần sẽ gặp rào cản thứ hai là rừng đước. Rừng đước giảm tốc độ sóng thần thêm một lần nữa. Cuối cùng, sóng thần có thể đi qua rừng đước song nhiều năng lượng đã bị phân tán. Do vậy, thiệt hại mà sóng thần gây ra sẽ không còn đáng kể nữa.

• Minh Sơn (Tổng hợp)