Bạn có biết bạch tuộc là loài vật thông minh số 1 trong thế giới động vật không xương sống và thứ hai trong số cư dân dưới đại dương, chỉ sau cá heo không?… Hãy cùng tìm hiểu những điều thú vị của họ hàng “nhà tiên tri” tài ba Paul nhé.

- Tên gọi bạch tuộc trong đa số ngôn ngữ châu Âu xuất phát từ tiếng Latinh, có nghĩa là “Tám chân”. Trên thế giới có đến 300 loài bạch tuộc, loài sống trong nước ấm thường nhiều hơn loài sống trong nước lạnh, loài to nhất có trọng lượng tương đương một con gấu.

Một loài bạch tuộc trong tự nhiên.

- Bạch tuộc có 8 tua vươn dài ra và kết thúc bằng một xúc tu (miệng hút), giúp chúng chuyển động và bắt mồi. Đừng nghĩ những tua này yếu. Mỗi tua có thể nâng một vật nặng đến 2 kg. Có con có thể dùng tua đạp vỡ bề kính.

- Bạch tuộc chuyển động bằng cách bò, bơi và khi cần phóng rất nhanh thì phun nước từ các xúc tu tạo ra phản lực để lao về phía trước, nhất là khi chúng muốn đi xa.

- Mắt bạch tuộc có thể đảo tròn theo mọi phía. Chúng nhìn rất tinh, có thể nhận ra con mồi hoặc con vật săn lùng chúng từ xa để lao đến bắt hay lẩn trốn.

- Ngoài đôi mắt tinh, bạch tuộc có xúc giác nhạy bén vì miệng hút còn cảm nhận được các hoá chất (mùi và vị) kết hợp cả mũi lẫn lưỡi như ở người.

- Bạch tuộc có 3 quả tim. Một để bơm máu đến toàn thân và hai chuyên phục vụ các tua.

- Bạch tuộc toàn cơ bắp, không có xương. Nó có thể ép mình lại để chui qua một lỗ thủng rất nhỏ.

- Máu bạch tuộc xanh chứ không đỏ.

Chết yểu

Bạch tuộc có cuộc sống ngắn ngủi, từ 6 tháng tới vài năm. Những con có kích thước càng nhỏ càng chết sớm. Bạch tuộc đực sau khi truyền giống tự xem là hoàn thành nghĩa vụ và ít lâu sau sẽ chết. Còn bạch tuộc cái trút hơn thở cuối cùng sau khi sinh con. Nó bảo vệ con rất chu đáo mà chẳng nghĩ đến chuyện kiếm thức ăn tự nuôi mình. Chúng luôn chết đói và kiệt sức. Bạch tuộc con mới nở chẳng giống bố mẹ tẹo nào.

Chú bạch tuộc làm rạng danh dòng họ.

Tự vệ!

- “Này kẻ thù (cá mập, cá heo, lươn biển) ! Mi chớ dại mà tiến gần ta. Một bãi mực đen ngòm và cay xè sẽ phun thẳng vào mặt mi là điều không thể tránh khỏi. Mùi toả ra làm cho mi mắt hết cảm giác và khi tỉnh lại và mực tan hết thì ta đã “biến” tự bao giờ !”. Đó là thông điệp bạch tuộc gửi kẻ thù .

- “Đố mi tìm ra ta đấy!”, bạch tuộc thách thức theo kiểu tắc kè hoa. Giống tắc kè hoa, bạch tuộc có khả năng thay đổi màu theo môi trường xung quanh để ngụy trang, che mắt kẻ thù.

- Còn đang ngỡ ngàng, kẻ thù của bạch tuộc đã chẳng thấy nó đâu, chỉ để lại một hai cái tua đang ngọ ngoạy. Nó tự ngắt tua của mình ra để đánh lạc hướng. Có túm được “tay” nó, chắc gì đã bắt được. Nó sẵn sàng hy sinh tua vị túm chặt. Một tua thôi, đáng kể gì. Đừng lo cho nó. Nó chẳng bị tàn tật đâu, vì vài ngày sau, tua mới lại mọc ra rồi.

Là loài có đầu óc đấy !

Bạch tuộc có khả năng phân biệt hình dạng và màu sắc. Nó biết cách sử dụng các tua một cách thông minh để nâng nắp bể kính nhốt nó. Nó vừa có tình cảm, vừa tò mò, hệt con người.

Thông minh nhất trong dòng họ, bạch tuộc quả là kỳ quan của Thiên nhiên. Họ hàng bạch tuộc có vẻ đẹp độc đáo nếu bạn quan sát kỹ. Chúng có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái tự nhiên.

• Bảo Châu (st)