Trong đống đổ nát của một thành phố bên cạnh Rome, mùa hè vừa qua các nhà khảo cổ học đã tìm thấy một cỗ quan tài bằng chì nặng nửa tấn.

Chiếc quan tài chì được tìm thấy tại thành phố bị bỏ hoang Gabii.

“Ai nằm trong cỗ quan tài ấy còn là một điều hết sức bí mật”, nữ giáo sư Nicola Terrenato, Trường ĐH Michigan (Mỹ), chuyên gia Lịch sử cổ đại, lãnh đạo dự án khai quật lớn nhất của Mỹ tại Italia trong 50 năm qua nói.

Chiếc quan tài lập tức được chở đến Viện Hàn lâm Mỹ ở Rome. Các kỹ sư dùng kỹ thuật gia nhiệt và những camera nhỏ xíu, cố gắng thâm nhập vào bên trong mà không phải mở chiếc quan tài.

Nữ GS Terrenatio phát biểu: "Chúng tôi rất thích thú với cuộc khai quật này. Người La Mã thường không chôn cất trong quan tài và khi bắt đầu biết dùng cách đó thì quan tài toàn bằng gỗ. Vào các thế kỷ thứ hai, thứ ba và thứ tư Trước Công nguyên, quan tài chì là điều cực hiếm”. Đã thế, nó còn có kích thước lớn một cách bất thường. Những tấm chì được gấp đè lên nhau đến khi có độ dày tới 2,5cm. Nửa tấn chì thời ấy vô cùng khó kiếm và dùng làm quan tài là quá lãng phí.

Vậy ai là người nằm trong quan tài? Một chiến binh? Một võ sĩ giác đấu? Một linh mục?

Các nhà nghiên cứu cố gắng khảo sát bộ xương, những đồ tuỳ táng và những biểu trưng của Thiên chúa giáo để xác định người trong quan tài là ai. Bà Terrenato cho biết: “Rất khó đoán nhận bên trong quan tài có gì, bởi đây là chiếc quan tài duy nhất người ta tìm thấy”.

Giám đốc hiện trường Anna Gallone lấy bàn chải cọ cát bụi bám trên chiếc quan tài chì.

Người trong quan tài có lẽ được bảo quản rất tốt. Các nhà nghiên cứu cố tránh làm nứt vỡ quan tài vì sợ làm hư hại đến các thứ chứa bên trong. Thay vào đó, họ đã dùng phương pháp nhiệt ký (thermography) và nội soi (endoscopy). Bằng phương pháp nhiệt ký, người ta làm nóng chiếc quan tài lên vài độ và kiểm tra sự đáp ứng nhiệt. Xương và những đô tuỳ táng chôn theo sẽ có những đáp ứng nhiệt khác nhau, bà Terrenato nói. Còn nội soi thì vẫn phải tìm cách đưa vào trong quan tài những camera cực nhỏ. Kết quả phụ thuộc vào trong đó bị lẫn với cát bụi ra sao sau biết bao nhiêu thế kỷ bị chôn vùi.

Nếu các cách tiếp cận này thất bại, các nhà nghiên cứu sẽ sử dụng phương pháp chụp ảnh cộng hưởng từ, vừa tốn kém, vừa phải kéo chiếc quan tài nặng trịch đến bệnh viện.

Việc khai quật tiến hành từ mùa hè năm 2009 và dự kiến mọi nghiên cứu vẫn tiếp tục đến năm 2013. Mỗi năm, 75 nhà nghiên cứu khắp thế giới, cũng như một số sinh viên Trường ĐH Michigan sẽ được tham gia vào dự án trong 2 tháng tại Thành phố cổ Gabii này. Gabii là một vùng kém phát triển, nằm ở phía tây, cách Rome 11 dặm, là thủ phủ của Rome khi xưa nhưng bị bỏ hoang phế khi đế chế La Mã phát triển. Gabii sẽ cho các nhà nghiên cứu hình dung ra cuộc sống ở Rome xưa kia, sự hình thành các thành phố cổ của Italia và các tầng khảo cổ chủ yếu.

Tại Rome, các tầng văn hoá nằm đè lên nhau và các nhà khảo cổ không được phép làm chúng bị xáo trộn.

• Bảo Châu (Theo AlertEureka)