Tạp chí National Geographic vừa tổng kết 10 phát hiện khảo cổ được các độc giả xem nhiều nhất trong năm 2009. Dưới đây là danh sách tổng kết đó, xếp theo thứ tự từ thấp đến cao:

10. Phát hiện những bộ xương 4000 năm tuổi 

Các nhà khảo cổ học Đức đã có những cuộc tìm kiếm gây bất ngờ, dọc theo một tuyến đường sắt đang xây dựng ở miền Đông Đức – những bộ xương có niên đại 4000 năm và kho báu thời đại đồ đồng, những di tích mai táng và bằng chứng về khu định cư có niên đại trên 7000 năm.

Cơ quan Bảo tồn Di tích và Khảo cổ học Saxony Anhalt đã tuyên bố: đồ trang sức bằng đồng đỏ, bằng hổ phách và hàng trăm chiếc răng chó với những lỗ thủng được khoan, cũng như những cái mai dẹt nhỏ hình đĩa đã mòn, những hoa văn trang trí trên quần áo, đã được tìm thấy trong những phần còn lại của các khu định cư và các hầm mộ thuộc nhiều thời đại khác nhau, dọc theo công trình đường sắt cao tốc từ thành phố Erfurt đến Leipzig.

9. Phát hiện di chỉ “ma cà rồng” ở Italia

Các nhà khảo cổ Italia mới đây đã khai quật được những di chỉ của một phụ nữ từ thế kỷ thứ 16, với một viên gạch nhét giữa hai hàm răng. Theo các chuyên gia, đây là bằng chứng cho thấy người phụ nữ này bị coi là "ma cà rồng".

Bộ khung xương được bảo quản rất kỹ của nữ “ma cà rồng” được tìm thấy vào năm 2006 trên đảo Lazzaretto Nuovo, phía bắc Venice. Di chỉ này được tìm thấy trong một hố chôn tập thể trong một đại dịch ở Venice năm 1576.

“Ma cà rồng" không tồn tại, nhưng các nghiên cứu cho thấy con người thời đó lại tin vào sự tồn tại của chúng, Matteo Borrini, một nhà khảo cổ học và nhân chủng học tại Đại học Florence cho hay. Ông đã nghiên cứu về “ma cà rồng” trên suốt hai năm qua. “Lần đầu tiên chúng tôi tìm thấy bằng chứng về câu thần chú chống lại ma cà rồng”.

8. Phát hiện nhiều đồ vật bằng vàng trên tàu hải tặc Blackbeard

Con tàu này bị mắc cạn vào năm 1718, và các nhà khảo cổ tin rằng đây là chiếc tàu buôn nô lệ của người Pháp mà hải tặc Balckbeard đã chiếm được hồi năm 1717, rồi đổi tên là Queen Anne’’s Revenge. Con tàu bị đắm này được khám phá thấy trong vùng biển bên ngoài bãi Atlantic từ năm 1997. Theo sử liệu và dựa vào các di vật thu hồi được từ địa điểm đắm tàu - kể cả 25 khẩu đại bác mà các chuyên gia bảo là nhiều một cách bất thường trên một chiếc tàu chạy trong vùng hồi đầu thế kỷ 18 - khiến không còn nghi ngờ gì nữa rằng chiếc tàu này là của Blackbeard.

Vào tháng 3 vừa qua, các nhà khảo cổ tiếp tục phát hiện những đồ dùng bằng vàng bao gồm một thanh gươm vàng, tiền vàng và nhiều đồ dùng bằng vàng khác. Những khám phá này càng giúp có thêm bằng chứng để khẳng định Blackbeard là một con tàu của hải tặc.

7. Hai tàu ngầm thời thế chiến 2 dưới đáy đại dương

Tháng 11 vừa qua, các nhà khảo cổ học hải dương Mỹ  đã tuyên bố phát hiện 2 chiếc tàu ngầm của hải quân Nhật thời Thế chiến thứ 2 tại vùng biển gần Chân Trâu Cảng, Hawaii, Mỹ. Các nhà khảo cổ học cho rằng 2 chiếc tàu ngầm này đã bị chìm cách ngày nay khoảng hơn 60 năm, số hiệu của chúng là I-400 và I-203.

Dick Dassault thuộc Bảo tàng hàng không vũ trụ quốc gia Smithsonian (Mỹ) cho biết, trong Thế chiến thứ 2, quân đội Nhật đã bí mật chế tạo tàu ngầm tấn công các thành phố quan trọng ở bờ biển phía Đông nước Mỹ. Loại tàu ngầm này không những có tốc độ nhanh, mà còn có hành trình rất dài, và mang theo cả máy bay ném bom. Đây là một công nghệ tiên tiến vào thời đại đó.

6. Phát hiện khu mộ cổ 6.000 năm tuổi ở Anh

Các nhà khảo cổ đã phát hiện một khu tế lễ cổ ở miền Nam nước Anh, nằm cách bãi đá cổ di sản thế giới Stonehenge khoảng 24km, trong đó có những ngôi mộ cổ có niên đại lên tới 6.000 năm vào hồi tháng 6/2009.

Khu mộ cổ này thuộc thời kỳ Đồ đá Mới, nằm giữa một cánh đồng ở hạt Hampshire, thuộc loại những di tích cổ nhất được phát hiện ở nước Anh từ trước tới nay. Giáo sư Helen Wickstead và các đồng nghiệp tại trường Đại học Kingston đã sử dụng máy dò điện từ và siêu âm để chụp những di vật nằm dưới mặt đất.

5. Phát hiện phiến đá khắc chữ bí ẩn

Tại Jamestown, Virginia, các nhà khảo cổ học đã phát hiện ra một phiến đá  khắc chữ rất hiếm gặp có lẽ ra đời cách đây 400 năm, khi hình thành những vùng định cư đầu tiên của người Anh trên châu Mỹ. Cả hai mặt của phiến đá đều có chữ, số, và hình khắc người, cây cối, chim chóc mà có lẽ chủ nhân của nó đã gặp ở Tân Thế Giới đầu thế kỉ 17.

Phiến đá được tìm thấy ở độ sâu một vài feet, ở vị trí của chiếc giếng đầu tiên được đào tại James Fort vào đầu năm 1609 bởi thuyền trưởng John Smith, người lãnh đạo tối cao của Jamestown thời bấy giờ - dẫn lời Bill Kelso, chỉ huy trưởng nhóm khảo cổ tại hiện trường.

4. Phát hiện ngôi mộ cổ 1.500 năm ở Peru

Nhóm các nhà khảo cổ học của Canada thông báo họ vừa khai quật được ngôi mộ của một thủ lĩnh thổ dân có niên đại cách đây 1.500 năm tại thành phố Chiclayo thuộc vùng Lambayeque ở phía Bắc Peru.

Nhà khảo cổ Steve Bourget, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết ngôi mộ cổ vừa được khai quật thuộc nền văn hóa Moche từng phát triển rực rỡ tại khu vực trên trong thiên niên kỷ đầu tiên trước Công nguyên. Hài cốt của vị thủ lĩnh bộ lạc được đặt trong một quan tài gỗ và trang trí bằng các mảnh đồng. Các nhà khảo cổ cũng phát hiện bên trong quan tài một số vòng đeo tay, gậy chỉ huy, áo giáp che ngực được làm từ nhiều mảnh kim loại nhỏ và nhiều hiện vật khác bằng vàng và đồng.

3. Phát hiện dấu tích của ngành nha khoa cổ xưa

Theo một phân tích gần đây về hàng nghìn chiếc răng từ những sưu tập tại Viện cứu quốc gia về Nhân loại học và Lịch sử ở Mexico, cách đây 2.500 năm, những người cổ xưa ở Bắc Mỹ đã tìm tới các “bác sĩ nha khoa” ở thời kỳ đó để làm đẹp hàm răng của họ bằng những viên đá quý. Các nhà khoa học cho rằng những chiếc rằng được gắn đá quý này là của những người sống ở thời kỳ Mesoamerica. Các "nha sĩ" thời xưa đã sử dụng những loại đá rất cứng như obsidian để làm dụng cụ đục răng rồi gắn đá quý lên đó.

2. Phát hiện kho vàng cổ ngàn năm ở Anh quốc

Một chuyên gia khảo cổ đã khai quật được một kho vàng từ thời Anglo-Saxon lớn nhất từ trước tới nay, tại một cánh đồng ở Staffordshire, Anh. Các chuyên gia cho biết mẻ vàng gồm 1.500 vật có thể từng thuộc về hoàng gia Saxon từ thế kỷ 7. Kho báu bao gồm khoảng 5 kg vàng và 2,5 kg bạc, lớn hơn rất nhiều so với những phát hiện trước đó.

1. Phát hiện xác tàu đắm 108 năm vẫn nguyên vẹn

Tháng 11/2009, một nhóm chuyên gia khảo cổ Canada đã phát hiện xác của một tàu hơi nước có tên là A.J Golddard bị đắm từ thời dân chúng đổ xô đi tìm vàng cách đây 108 năm ở Klondike vẫn còn nguyên vẹn trong lớp băng đá dưới lòng hồ Laberge, phía bắc thủ phủ Whitehorse.

Nhà khảo cổ học đại dương James Delgado, Chủ tịch Viện Khảo cổ Hàng hải Canada cho biết, không giống những con tàu làm bằng gỗ thời đó, tàu A.J.Goddard được đóng bằng sắt còn nguyên vẹn. Theo ông Delgado, mặc dù con tàu bị đắm cách đây hơn 1 thế kỷ, song nhìn nó như thể vừa đắm ngày hôm qua.

• Hà Hương (Theo National Geographic )