- Theo nghiên cứu mới đây của Quỹ quốc tế Bảo vệ thiên nhiên (World Widelife Fund  for Nature - WWF) nằm trong Chương trình Greater Mekong, ngập lụt trên diện rộng và các hệ sinh thái nước ngọt bị mặn hóa ở tỉnh Cà Mau là thách thức lớn mà biến đổi khí hậu sẽ gây ra trong vòng 25 năm tới.

Các nghiên cứu nhấn mạnh đến các hành động cần phải thực hiện, không chỉ ở cấp tỉnh mà xuyên suốt cả vùng Mekong để đảm bảo một tương lai an toàn hơn cho người dân, đặc biệt là những cư dân sinh sống ở vùng ven biển.

Biến đổi khí hậu là một nguyên nhân gây ngập lụt thất thường ở ĐBSCL. Ảnh: VNN

Nghiên cứu ở Cà Mau, được thực hiện dưới sự hợp tác của Viện Quy hoạch Thủy lợi miền Nam, cho thấy bão và sự dâng cao mực nước biển sẽ tác động nghiêm trọng đến các ngành kinh tế của tỉnh, trong khi đó công tác quản lý ngắn hạn cũng như lâu dài là chưa đủ để giải quyết những vấn đề này.

Do vậy, tỉnh rất cần phải xây dựng Chiến lược Quản lý tổng hợp nước, bao gồm các công trình thủy nhằm kiểm soát khối lượng, chất lượng và chuyển động của dòng nước tại các khu vực kín, cũng như xem xét vấn đề biến đổi khí hậu khi lập kế hoạch phát triển nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản.

Nghiên cứu cũng khuyến nghị các nhà hoạch định cấp tỉnh nên chú trọng hơn nữa đến bảo vệ sinh thái - duy trì hoặc tôn tạo những ảnh hưởng của bão, cải thiện chất lượng nước và điều tiết dòng chảy.

Nghiên cứu này cho rằng, Cà Mau cần phải điều chỉnh các chiến lược hiện có để đối phó với các thảm họa tự nhiên. Tại Cà Mau, nhiều ngôi làng nhỏ nằm rải rác dọc theo sông và bờ biển, như vậy người dân ở nơi hẻo lánh sẽ bị tách biệt và bị ảnh hưởng mạnh từ sự dâng cao mực nước biển hoặc siêu bão.

Một kết luận quan trọng của nghiên cứu ở Cà Mau – nơi mà các tác động của biến đổi khí hậu được dự báo sẽ nghiêm trọng là cần các nỗ lực liên quốc gia để dòng sông Mekong được chảy tự do. Các hệ sinh thái và nông nghiệp của Đồng bằng sông Mekong đều dựa vào dòng chảy tự nhiên và phù sa bồi đắp của sông Mekong, do vậy những thay đổi ở vùng thượng nguồn ngăn chặn dòng chảy tự nhiên và trầm tích sẽ tác động đến việc dâng cao mực nước biển trở nên nghiêm trọng hơn, đồng thời làm giảm sản lượng nông nghiệp tại vùng đồng bằng. 

Theo Thứ trưởng Thường trực Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Văn Đức, nguy cơ từ tác động của biến đổi khí hậu có khả năng sẽ nhấn chìm vùng Đồng bằng sông Hồng và sông Mê Kông, sẽ có 10% dân số nước ta bị ảnh hưởng trực tiếp, tổn thất đối với GDP khoảng 10%, khoảng 40 ngàn km² đồng bằng ven biển Việt Nam sẽ bị ngập hàng năm…

Trong đó, 90% diện tích thuộc các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long bị ngập hoàn toàn. Và nếu BĐKH không dừng lại, nước biển tiếp tục dâng lên ở mức 3m thì Việt Nam sẽ có khoảng 25% dân số bị ảnh hưởng trực tiếp và tổn thất đối với GDP lên tới 25%. 

• Thu Hương