Đại diện VietNamNet: Đúng là thiết bị, năng lực và phẩm chất người vận hành NMĐHN đóng vai trò quyết định trong việc bảo đảm sự an toàn NMĐHN. Ở đây, điều chúng tôi và đông đảo độc giả VietNamNet quan tâm và băn khoăn là trình độ văn hoá công nghiệp, văn hoá an toàn. Đặc biệt đối với con người ở các nước đang phát triển, đi vào xây dựng NMĐHN đầu tiên, như Việt Nam. Các ông có bình luận gì về điều này?

Đại diện năng lượng Pháp: Văn hoá an toàn, như ông đề cập, quả là rất quan trọng. Đây chính là điều Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đã và đang luôn khuyến cáo phải coi trọng và bảo đảm. IAEA quan tâm nhất đối với những nước xây dựng NMĐHN đầu tiên.

Trong kế hoạch xây dựng NMĐHN phải có kế hoạch đào tạo cán bộ. Ngay cả trước khi có quyết định đầu tư, gọi thầu, phải đào tạo đội ngũ nhân viên (hay sĩ quan) an toàn. Trong đó, chia ra hai loại: những nhân viên an toàn (ở cơ sở, nhà máy…) và những người ở cương vị nhà nước về thanh tra, kiểm tra an toàn. Những cán bộ thanh tra phải đào tạo trước, đào tạo sớm, để khi có nhà máy họ trở thành người nhiều tuổi hơn và dễ được tôn trọng.

Luật lệ nước Pháp quy định: tính minh bạch và an toàn trong năng lượng hạt nhân. Trong thực tế, nếu có một người che giấu một sự cố nào đó thì cả hệ thống an toàn sẽ khó hoạt động hữu hiệu. Vì vậy, trong văn hoá an toàn, nếu có một sai sót, phải nói ra, không giấu giếm.

Đại diện VietNamNet: Mọi người còn nhớ, 5 năm trước, ngay ở một nước công nghiệp phát triển, cũng đã xảy ra sự cố hạt nhân chết người (sự cố Tokai-Mura), do sự tuỳ tiện, “ấu trĩ” của công nhân vận hành. Phải chăng đây cũng thuộc phạm trù văn hoá công nghiệp, văn hoá an toàn, thưa ông?

Đại diện năng lượng Pháp: Nhiều sự cố như Tokai-Mura xảy ra 10 năm qua là do văn hoá an toàn, trong đó có nguyên nhân quan trọng là sự che giấu.

Chính vì vậy, chúng tôi đã bắt đầu hợp tác sớm với Viện Năng lượng Nguyên tử Việt Nam (VAEC) và Cục Kiểm soát và An toàn Hạt nhân của Việt Nam (VARANSAC) về đào tạo cán bộ an toàn. Trong khuôn khổ hợp tác đó, năm 2007 vừa qua, chúng tôi đã chuyển giao cho VARANSAC bộ chương trình máy tính CATHARE liên quan hoạt động kiểm soát, thanh sát an toàn hạt nhân và phóng xạ lò phản ứng.

Đại diện VietNamNet: Việt Nam đang chuẩn bị dự án xây dựng NMĐHN, đưa vào vận hành vào năm 2020. Liệu khoảng thời gian 12 năm có đủ để khắc phục những nhược điểm liên quan văn hoá an toàn ở một nước đang phát triển. Nhiều độc giả của chúng tôi băn khoăn điều đó. Ông có lời bình nào không?

Đại diện năng lượng Pháp: Chúng tôi vừa hình thành một tổ chức mới với nhiệm vụ hợp tác quốc tế trong lĩnh vực hạt nhân, giúp các nước tổ chức việc giáo dục, đào tạo về văn hoá an toàn. IAEA cũng có chương trình 15 năm giúp các nước đang phát triển giáo dục văn hoá an toàn trong phát triển NMĐHN.

Vậy nên, để có thể thực hiện dự án xây dựng NMĐHN, VN cũng phải tích cực đầu tư, khẩn trương đào tạo, để trong 12 năm tới có được một đội ngũ tối thiểu đáp ứng yêu cầu về mặt văn hoá an toàn trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân.

                             ***

Cuộc trao đổi giữa Báo VietNamNet và các vị khách Pháp, đại diện cho các tổ chức và tập đoàn hàng đầu ngành điện hạt nhân Pháp xoay quanh chủ đề an toàn NMĐHN là một hoạt động có tính mở đầu. 

Chính phủ Việt Nam đã có kế hoạch xây dựng NMĐNT; đưa vào hoạt động nhà máy đầu tiên vào năm 2020. Quốc hội đang trong nghị trình thông qua Luật Năng lượng nguyên tử. Và, do đó, công chúng cả nước cũng bắt đầu quan tâm hơn đến việc bảo đảm an toàn cho hoạt động của các nhà máy hạt nhân tương lai.

Báo VietNamNet sẵn sàng đón tiếp và tổ chức các cuộc trao đổi tương tự với nhiều đối tác khác nhau trong tương lai nhằm đưa tới cho độc giả và cộng đồng những thông tin mới mẻ và đáng quan tâm nhất liên quan quá trình xây dựng nhà máy điện hạt nhân ở Việt Nam.

• P.V
   
  Ý kiến của Bạn: