- Qua email, nhà báo thể thao Vũ Công Lập, vốn là một tiến sĩ khoa học, đã có cuộc trao đổi với GS G.Laumon, người thầy của GS Ngô Bảo Châu.

Câu hỏi: Kính thưa GS Laumon. Xin chúc mừng GS khi học trò cũ của GS là Ngô Bảo Châu đã đoạt giải Fields. Chúng tôi đánh giá rất cao đóng góp to lớn của GS đối với thành tựu của Ngô Bảo Châu. Nhân dân Việt Nam chúng tôi xin cám ơn GS vì sự giúp đỡ hiệu quả và quý giá của Ngài. Xin cám ơn GS rất nhiều. GS có nhớ lần gặp gỡ đầu tiên với Ngô Bảo Châu ? Ấn tượng của GS như thế nào? Vì sao GS đã nhận Ngô Bảo Châu làm nghiên cứu sinh của mình?

GS G.Laumon và học trò Ngô Bảo Châu.

G.Laumon: Tôi nhớ rõ buổi trình bày tuyệt vời bản luận án thạc sĩ của Ngô Bảo Châu năm 1993.

Vào lúc đó, tôi thực sự không có một đề tài nào có thể gọi là tốt cho luận án tiến sĩ, và tôi rất lưỡng lự khi nhận nghiên cứu sinh mới.

Nhưng Michel Broue, người chịu trách nhiệm về dạy và học toán tại Trường Ecole Normale uperieuere, đã có ấn tượng rất mạnh về Ngô Bảo Châu và đã thuyết phục tôi nhận anh ấy làm nghiên cứu sinh.

Cuối cùng, tôi đã đề nghị Ngô Bảo Châu đề tài mà tôi có kế hoạch dành cho chính mình.

Đề tài này quả thật rất khó, và mặc dù đã rất nỗ lực, Ngô Bảo Châu đã không đạt được tiến bộ đáng kể nào trong suốt hai năm.

Đấy là khoảng thời gian rất khó khăn cho cả hai chúng tôi. Vào một ngày trong năm 1996, anh ấy đến phòng làm việc của tôi với một ý tưởng hết sức đơn giản và thông thái. Vài tháng sau anh ấy nhận học vị tiến sĩ. Lời chứng minh hình học cho Bổ đề cơ bản Jacquet- Ye là thành tích lớn lao đầu tiên của Ngô Bảo Châu.

Câu hỏi: GS đánh giá thế nào về Ngô Bảo Châu và thành quả nghiên cứu của anh ấy hiện nay?

G. Laumon: Ngô Bảo Châu hiện đã đạt được đỉnh cao trong nửa đầu sự nghiệp của anh ấy. Anh ấy hiện nay là người dẫn đầu, nhà lãnh đạo của toàn thế giới, trong một lĩnh vực rộng lớn của toán học.

Câu hỏi: GS có thể nói về một số kỷ niệm không quên trong thời gian làm việc với Ngô Bảo Châu?

G. Laumon: Năm 2003, ở IHES (la Institut de Hautes Etudes Scientifiques- Viện Nghiên cứu Toán học cao cấp) , Laurent Lafforgue và Ngô Bảo Châu đã lập ra một “nhóm công tác” để thực hiện một trong những dự định của tôi nhằm chứng minh những trường hợp mới của Bổ đề cơ bản Langlands- Shelstad.

Tại một trong các phiên họp, trong giờ nghỉ, Ngô Bảo Châu nói với tôi rằng, thớ Hitchin có thể là một công cụ tốt để giải bài toán này.

Ngay lập tức, tôi không nhận ra hết tầm quan trọng trong nhận xét của anh ấy, nhưng anh ấy phấn khích đến mức tôi tin điều anh ấy đã nói. Vài tháng sau, khi tôi đến thăm Hà Nội, chúng tôi cùng nhau bắt tay vào giải quyết một trường hợp riêng của Bổ đề cơ bản Langlands- Sheltad và chúng tôi kết thúc công việc này ở Orsay năm 2004.

Câu hỏi: Theo chương trình phát triển Toán học Việt Nam 2020, Viện Nghiên cứu toán học cao cấp sẽ sớm được thành lập ở Việt Nam, và ở đây Ngô Bảo Châu sẽ đóng một vai trò quan trọng. GS có thể cân nhắc để tham gia vào hoạt động của Viện này?

G. Laumon: Tôi có lời chúc tốt đẹp nhất cho thành công của Viện nghiên cứu toán học cao cấp Việt Nam và tôi sẽ rất vui lòng đóng góp vào hoạt động của Viện.

Chúng tôi xin chúc Ngài những điều tốt đẹp nhất, đặc biệt là nhiều thành công trong việc đào tạo các tài năng trẻ như Ngô Bảo Châu. Xin cám ơn rất nhiều vì bài phỏng vấn này.

• Vũ Công Lập (Thực hiện)