- Nghịch cảnh giữa lòng Hà Nội: Hai trường tiểu học trên cùng một địa bàn nhưng trường thì phải mở thêm 3 lớp (60 HS/lớp), trong khi trường kia cố gắng lắm cũng chỉ tuyển được khoảng 70-80% HS đúng tuyến với sĩ số 35 HS/lớp.

Sắp chuẩn quốc gia vẫn... ế

Khuôn viên khang trang, sạch đẹp của Trường Tiểu học Vạn Phúc, quận Ba Đình, HN.

Trường Tiểu học Vạn Phúc (phường Kim Mã, Q. Ba Đình, Hà Nội) mới chỉ có 55 HS ra xin học. Trong khi chỉ tiêu của trường là 2 lớp với 70 HS. Các thầy cô của trường không ngạc nhiên, bởi đây là tình trạng thường thấy mọi mùa tuyển sinh.

Tuy nhiên, năm nay theo dự báo HS tuổi Quý Mùi tỷ lệ sinh rất đông nên các cô cũng đã hy vọng mùa tuyển sinh này số HS sẽ tăng. Song khi được biết các trường bạn xung quanh đã được tăng quy mô lớp thì niềm hy vọng của các cô đã vụt tắt.

Trường Tiểu học Vạn Phúc chỉ có 10 lớp, sĩ số trung bình bao giờ cũng ở mức 35 HS/lớp. Trường có đầy đủ các phòng chức năng như tin học, mỹ thuật, âm nhạc, thể chất và vẫn còn thừa 2 phòng học. Đặc biệt, trường đang chờ thành phố ra quyết định trường chuẩn quốc gia. Nhưng năm nào trường cũng thiếu trò, học sinh trái tuyến hầu như không có. 

Giải thích lý do "ế" học sinh, cô Bích không nói, chỉ đưa tay chỉ đường vào trường - ngõ 194 Đội Cấn, con đường nhỏ hẹp dài khoảng 100m dẫn vào trường không có biển chỉ dẫn, chợ cóc họp 2 bên đường đúng giờ cha mẹ HS đưa con đến trường.

Chúng tôi dạo một vòng quanh trường và địa bàn các vùng lân cận thì nhận thấy trường tuyển sinh HS phường Kim Mã nhưng lại nằm trên địa giới phường Đội Cấn. Vị trí này bị ngăn cách với địa bàn Kim Mã bởi một con kênh nên cha mẹ HS hay tìm đến những trường xung quanh thuận tiện hơn như Đại Yên, Phan Chu Trinh, Ngọc Khánh... 

Bị cô lập bởi đường tắc, chợ đông, nhiều trường tiểu học khác như Trường Nguyễn Bá Ngọc (Ba Đình) chỉ luôn tuyển 2 lớp 1. Cùng với các trường tiểu học Minh Khai, Trung Hiền, Quỳnh Lôi, Quỳnh Mai (Q.Hai Bà Trưng), Trường Nguyễn Bá Ngọc nhờ năm Quý Mùi "đông dân" mới đạt chỉ tiêu đúng tuyến. Trường Tiểu học Tam Khương là trường chuẩn quốc gia nhờ năm Quý Mùi, đã tuyển được 100 HS, trong khi chỉ tiêu là 90.

Chung cư tăng tầng, trường học quá tải

Nằm trên địa bàn quận Ba Đình, Trường Tiểu học Kim Đồng được biết đến với "danh tiếng" năm nào tuyển sinh cũng "căng như dây đàn", với số HS đúng tuyến và cả trái tuyến chen chân vào trường.

Nếu như năm học trước, chỉ có khoảng hơn 300 HS đúng tuyến, 164 HS trái tuyến thì năm học này, số đúng tuyến lên đến hơn 400 HS và trái tuyến cũng tăng lên hơn 200 HS.

Cô Hiệu trưởng Bùi Thị Minh Hằng cho biết, chỉ tiêu được giao là 8 lớp nhưng nay phát sinh thêm 3 lớp nữa thành 11 lớp và trung bình mỗi lớp hơn 60 trẻ.

Để chống chọi tình trạng quá tải, năm nay trường phải xây thêm 4 phòng học mới mong đủ chỗ. Còn các phòng chức năng thì đã dành chỗ cho lớp học từ lâu.

Nguyên nhân thì ai cũng nhận thấy, năm nay HS tuổi Quý Mùi đông. Một nguyên nhân khác, cô Hằng nói rõ, chung cư quanh đây từ 5 tầng đã được thay thế bằng 15-17 tầng, trong khi vẫn chỉ có một trường tiểu học nên lượng trẻ dồn về đông.

Đối với số trái tuyến, là một trong những trường "điểm" trên địa bàn quận không thể tránh khỏi lượng HS này, cô Hằng nói. Đó là những trường hợp đối ngoại của UBND quận, của phòng, Sở, Bộ và con cháu giáo viên.

Bên cạnh Trường Kim Đồng (Q. Ba Đình) căng thẳng mỗi mùa tuyển sinh vì quá nhiều phụ huynh "mến mộ", trên địa bàn Hà Nội có khoảng hơn chục trường như vậy. Các trường này, cứ đến mùa là có hiện tượng "chạy trường" mà báo chí đã phản ánh trước mỗi mùa tuyển sinh như: Lê Văn Tám, Lê Ngọc Hân (Q. Hai Bà Trưng), Kim Liên, Nam Thành Công (Q. Đống Đa), Quang Trung, Thăng Long (Q. Hoàn Kiếm),...
Bó tay "đông cứ đông, ế mặc ế"

Đường vào Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc, quận Ba Đình, HN.

"Nếu việc phân luồng và thực hiện phân luồng tốt hơn trong các địa bàn phường giáp ranh thì sẽ giảm thiểu được sự chênh lệch quá tải và quá vắng giữa các trường", cô Bích nói.

Tuy nhiên, theo ông Đỗ Vũ, Trưởng phòng GD-ĐT quận Ba Đình, Hà Nội, ngành đã tổ chức phân luồng kỹ lưỡng, phường nào có một trường thì tuyển HS phường đó, có 2 trường thì chia theo cụm dân cư.

"Chúng tôi có khuyến cáo các trường lân cận không được nhận HS của vùng liền kề, nhưng phụ huynh hoặc chạy hộ khẩu hoặc lý do nhà gần trường để xin con em vào trường như ý", ông Vũ cho hay.

Theo ông Vũ, phụ huynh hay "kén cá chọn canh", thường tìm mọi cách cho con vào học các trường gần nhà, gần cơ quan để tiện đưa đón. Nên  các trường ở sâu, xa trong ngõ như Trường Vạn Phúc tuyển sinh rất khó khăn, trong khi những trường ở mặt đường như Kim Đồng lại rất vất vả để hạn chế sĩ số, ngăn làn sóng học sinh trái tuyến là con cháu giáo viên, các tổ chức cá nhân, đơn vị, các mối quan hệ khác của nhà trường...

Để mô tả tình trạng quá tải ở một số điểm trường, ông Trưởng phòng GD-ĐT quận còn đưa ra các lý do khác, như số HS năm nay tăng 1,2-1,3 lần so với các năm trước, nhập khẩu dễ dàng hơn. Hoặc việc xây thành chung cư cao tầng nhưng quên "bài toán" hạ tầng phúc lợi cho nhân dân như trường học...

Cho đến khi Phòng GD-ĐT tìm giải pháp phân luồng hợp lý, dàn đều HS giữa các trường thì việc trường tất bật đón HS, trường thì "ế ẩm" sẽ vẫn còn diễn ra mỗi mùa tuyển sinh.

• Bảo Anh