Bà Trần Thị Tâm Đan: "Nên nghiên cứu hiệu quả trong tổ chức biên soạn 2 bộ SGK trước đây để có hướng khắc phục..."  (Ảnh: K.O)

Theo tôi, vấn đề mấu chốt nhất vẫn là tổ chức chỉ đạo thực hiện sao cho chọn được những tác giả phù hợp để viết SGK phổ thông.

Người viết SGK phổ thông không những cần có kiến thức chuyên môn mà còn phải có kỹ năng sư phạm, am hiểu tâm sinh lý học sinh, có phương pháp trình bày phù hợp, nắm vững yêu cầu của chương trình phổ thông cũng như tình hình thực tế của nhà trường.

Mặt khác, về cơ chế, chính sách, quy trình trong thẩm định sách, phê duyệt và lựa chọn sách để sử dụng trong nhà trường hoàn toàn không đơn giản mà đòi hỏi một sự chỉ đạo đồng bộ của người “tổng chỉ huy”.

Ở một số nước, SGK do nhiều tác giả viết và tự chịu trách nhiệm về sách của mình. Bộ GD chỉ quản lý chương trình và tổ chức lựa chọn sách đưa vào sử dụng.

Còn chọn bộ sách nào dùng cho nhà trường là do giáo viên quyết.

Kinh nghiệm của các nước có thể tham khảo nhưng quyết định vẫn phải căn cứ thực tiễn Việt Nam.

Vì vậy, muốn xem giải pháp “một chương trình nhiều bộ sách” có khả thi hay không thì phải xem phương án tổ chức chỉ đạo thực hiện cùng với cơ chế chính sách cụ thể thì mới có thể nhận xét được.   

-Có ý kiến cho rằng, nên có nhiều bộ SGK theo cách viết cho từng đối tượng học sinh, ở các vùng khác nhau. Vì có những khái niệm đúng với thành thị, nhưng lại xa lạ với vùng núi, vùng sâu, vùng xa… Quan điểm của bà về vấn đề này? 

Hiện nay, chúng ta có một bộ SGK dùng cho cả nước và có văn bản hướng dẫn của Bộ GD-ĐT trong việc sử dụng cho phù hợp với các đối tượng học sinh.

Việc viết SGK riêng cho những đối tượng cụ thể chỉ nên áp dụng với những trường chuyên biệt dành cho học sinh khuyết tật, học sinh thiểu năng trí tuệ…

Ở các vùng, miền khác nhau về điều kiện kinh tế, xã hội, hoàn toàn có thể sử dụng SGK chung trong cả nước.

Để đảm bảo chất lượng học sinh cần tăng cường các điều kiện như: giáo viên, nâng cấp trường sở, cung cấp SGK, trang thiết bị dạy học và sự linh hoạt trong quá trình tổ chức dạy và học cho phù hợp với học sinh.

Vấn đề đặt ra hiện nay là phải giải quyết đồng bộ các điều kiện để nhà trường có đủ khả năng thực hiện mục tiêu giáo dục phổ thông dù ở vùng, miền nào. Điều đó sẽ góp phần tích cực trong việc giải quyết công bằng trong giáo dục.

- Có nghĩa, theo ý kiến của bà thì “một chương trình nhiều bộ sách” không cần quy định trong Luật GD?

Giải quyết vấn đề này cần trở lại nguyên tắc xây dựng pháp luật.

Nghĩa là chỉ nên quy định trong luật những nội dung đã rõ ràng được kiểm nghiệm qua thực tiễn.

Đối với những vấn đề đặt ra nhưng chưa qua kiểm nghiệm thực tế, chưa có kinh nghiệm xử lý thì nên quy định ở văn bản dưới luật sẽ tiện hơn là quy định trong luật.

Biên soạn nhiều bộ SGK là việc không đơn giản. Từ cơ chế, chính sách đến công tác quản lý nhà nước của Bộ GD-ĐT trong lĩnh vực này cũng cần xác định cụ thể và rõ ràng.

Bởi không phải giải quyết vấn đề chuyên môn nghiệp vụ nào cũng phải quy định trong luật.

Mặt khác, việc tổ chức biên soạn một hay nhiều bộ SGK cho một chương trình, hiện nay Chính phủ hoàn toàn có thể căn cứ vào tình hình thực tiễn để quyết định trong một văn bản dưới luật.

- Cảm ơn bà! 

• Kiều Oanh (thực hiện) 

  Nguyên Vụ trưởng Vụ Tiểu học Nguyễn Kế Hào: "Thống nhất không có nghĩa là "duy nhất" Theo Luật Giáo dục 2005, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT duyệt SGK để sử dụng chính thức, ổn định, thống nhất trong giảng dạy, học tập ở các cơ sở giáo dục phổ thông. Để thực hiện nhiều bộ SGK, chính phủ chỉ cần xử lý bằng một nghị định. Nghị định nói rõ thế nào là thống nhất.