- Hiện nay, thông tin giới tính trên các phương tiện thông tin đại chúng mới chỉ dừng lại ở "Làm thế nào để đạt được khoái cảm?" hay "Bí quyết giữ gìn hạnh phúc" chứ chưa đưa ra các thông tin một cách có hệ thống. Chưa kể còn không ít cách diễn đạt mơ hồ, gây hiểu lầm hoặc gợi tò mò bất lợi.
10 năm “ôm” điện thoại tư vấn cho hàng trăm nghìn khách hàng, chị Liên Phương, chuyên viên tư vấn của Trung tâm Linh Tâm không tin rằng hiện nay giới trẻ tò mò về sex hơn trước kia. Chị bày tỏ lo lắng rằng giới trẻ hiện nay tưởng mình biết nhiều nhưng thực ra lại chưa biết đúng, biết sâu.
Cần cả thông tin và chia sẻ
- Chị có thể cho biết, những vấn đề nào được bạn trẻ quan tâm và yêu cầu tư vấn nhiều nhất hiện nay?
Chị Liên Phương: "Biết nhiều là tốt, nhưng phải biết đúng, biết sâu...". Ảnh: L.H
Tùy theo lứa tuổi mà các vấn đề tâm sinh lý và mức độ quan tâm của các em khác nhau.
Cấp II: Vấn đề giới tính và mối quan hệ với người thân, với bạn bè, thầy cô. Đây là độ tuổi bắt đầu hình thành những suy nghĩ riêng nhưng đôi khi bị phụ huynh quan tâm quá mức, dẫn đến tình trạng các em cảm thấy bị quản thúc, can thiệp sâu.
Cấp III: Vẫn những vấn đề tương tự nhưng có xu hướng muốn tìm sự đồng cảm, ủng hộ từ xã hội và gia đình. Đã bắt đầu xuất hiện hiện tượng rơi vào khó khăn trong ứng xử giao tiếp với mọi người, muốn tìm cách để được bố mẹ, bạn bè yêu mến. Cũng có em lo lắng, sợ hãi khi đọc trên sách báo nói về đồng tính, thậm chí nhầm lẫn tới mức tự kỷ những biểu hiện thân thiết với bạn cùng giới.
Sau khi tốt nghiệp THPT: Vào mùa thi, các em thường gọi đến khi hoang mang về đường hướng tương lai, khi thất vọng và khủng hoảng tinh thần do phụ huynh trách cứ, bạn bè không cảm thông khiến các em mất cân bằng về tâm lý.
Ngoài ra, chúng tôi gặp tất cả những điều các em cảm thấy khó có thể hỏi và chia sẻ với mọi người thân quen như sức khỏe sinh sản, tâm tư, nguyện vọng, quan điểm riêng tư về tình bạn, tình yêu... Không chỉ quan tâm tìm hiểu kiến thức mà nhiều em còn gặp phải các tình huống “sự đã rồi” cần lời khuyên để cứu vãn.
“Chết” vì thiếu hiểu biết hay… quá hiểu biết?
- Vài năm trước, giới trẻ được nhắc nhở "Đừng chết vì thiếu hiểu biết" nhưng hiện nay, những người trẻ lại được cảnh báo rằng "Đừng chết vì... quá hiểu biết". Sau 10 năm tư vấn, theo chị, liệu có phải giới trẻ hiện nay biết quá nhiều và quá dạn dĩ với các vấn đề tình yêu, tình dục?
Trước kia, hỏi về sự khác nhau giữa nam và nữ, các em HS dù biết hay không cũng chỉ dám trả lời: “Con gái tóc dài, con trai tóc ngắn” nhưng bây giờ, nhiều em đã thẳng thắn trả lời rằng: “Con gái có buồng trứng, con trai có tinh hoàn”.
Biết nhiều là tốt nhưng vấn đề là phải biết đúng, biết sâu. Nhiều bạn trẻ bây giờ tưởng rằng mình biết, nhưng lại biết không đến nơi đến chốn nên đến khi áp dụng vào thực tế rất nguy hiểm.
Các HS Trường THCS Lê Quý Đôn hào hứng trong buổi thông tin về sức khỏe sinh sản. Ảnh: L.H
Đơn cử như với thuốc tránh thai khẩn cấp Postinor, rất nhiều bạn biết cách dùng nhưng lại không biết rằng chỉ được phép dùng không quá 3 lần trong 1 tháng, nếu quá liều sẽ rất nguy hiểm. Hay bao cao su tưởng đơn giản nhưng không phải ai cũng biết dùng đúng cách, 1 số người còn bị dị ứng. Hơn nữa, ngay cả với những biện pháp an toàn nhất, vẫn có xác suất có thể thụ thai.
- Nhưng các kênh thông tin giới tính cũng đã bắt đầu có tác dụng…
Hiện nay, các thông tin giới tính mới chỉ dừng lại ở "Làm thế nào để đạt được khoái cảm?" hay "Bí quyết giữ gìn hạnh phúc" chứ chưa đưa ra các thông tin một cách có hệ thống.
Những thông tin về giới tính trên các phương tiện thông tin đại chúng có những chỗ đã chuẩn nhưng cũng còn không ít cách diễn đạt mơ hồ, gây hiểu lầm hoặc gợi tò mò bất lợi. Các chương trình phát thanh, truyền hình tư vấn tâm sinh lý thì bị hạn chế bởi thời lượng phát sóng quá ngắn.
- Vậy bản thân chị có cách nào để “dạy” con về vấn đề vốn được coi là “tế nhị” trong gia đình người Việt?
Tôi cũng có con đang trải qua độ tuổi trưởng thành và có nhiều thắc mắc về tâm sinh lý nhưng ngại ngùng trao đổi với phụ huynh. Tôi thường tìm cách vô tình để một số sách vở, tài liệu về giới tính và sức khỏe sinh sản ở những nơi con cái dễ nhìn thấy. Tôi biết chắc các con sẽ đọc và tự tìm được những thông tin đáng tin cậy cho mình.
Trong lúc cả nhà cùng trò chuyện, tôi thường lồng những câu chuyện thực tế, kể về chuyện của bạn A, bạn B trên đường dây tư vấn, cũng có khi là chuyện “bịa” để cung cấp thông tin 1 cách tế nhị cho con.
Cũng có những lúc chúng tôi cùng làm các bài trắc nghiệm về kiến thức sức khỏe sinh sản. Tôi cố tình trả lời sai xem các con có phản ứng như thế nào. Qua đó có thể đánh giá được hiểu biết của con để bổ sung và điều chỉnh.
Sao dám chắc bây giờ giới trẻ tò mò về sex hơn?
Một số sự việc xoay quanh scandal video và ảnh “nóng” của giới nghệ sỹ vừa qua phản ánh sự thay đổi khá lớn trong tâm lý và cách nhìn nhận của giới trẻ. Theo chị, đâu là nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi này?
Mọi dư luận xã hội đồng tình, phản đối, khen hay chê về một trào lưu, lối sống nào đó đều cần có thời gian để định hình và phổ quát. Những sự việc quá mới, quá lạ thì dễ gây shock cho con người.
Cách đây vài năm, quan điểm giới trẻ được quyền sống “thoáng” đã được đặt ra nhưng chưa được công luận thừa nhận. Người ta chỉ nghĩ rằng đây là vấn đề có thể cảm thông nhưng để cảm thông được lại là chuyện khác.
Hiện nay, khi những sự kiện “sống thoáng” ấy của giới trẻ đã không còn gây “nóng” trong dư luận như trước, nghĩa là có một độ lùi cần thiết về thời gian để phán xét những được mất, đúng là xã hội đã có sự nhìn nhận mềm dẻo hơn. Và cũng có lẽ vì thế mà một số bạn trẻ hôm nay có phần táo bạo và bất cần hơn trong cách bộc lộ cái tôi của mình.
Khi cái mới và cái chuẩn mực chưa gặp nhau, chưa được công nhận thì bản thân suy nghĩ của giới trẻ sẽ bị giằng co, mâu thuẫn. Vì thế, theo tôi, trong hành động, nhiều bạn trẻ không dám vượt qua rào cản về đạo đức, văn hóa, lối sống truyền thống. Đa số vẫn biết điểm dừng an toàn cho mình.
- Theo thống kê mới nhất của Google, VN là nước đứng đầu trên thế giới về tìm kiếm từ SEX trên mạng. Chị có bất ngờ về thông tin này?
Điều này không có gì bất ngờ vì có một qui luật thường tình là cái gì thiếu thì người ta phải đi tìm giống như đói cơm, khát nước.
Trước kia, thông tin về giới tính của ta gần như một vùng trắng. Sau này có phổ cập nhưng thông tin cứ “mờ mờ, ảo ảo, úp úp, mở mở” nên càng gợi tò mò cho người trẻ, thôi thúc giới trẻ khao khát khám phá. Băng đĩa, hình ảnh, thông tin về sex tràn ngập trên thị trường và internet, họ có thể dễ dàng tìm kiếm bằng vài cú nhấp chuột. Đã vậy những nỗ lực kiểm soát, phong toả các kênh thông tin “đen” cũng chưa mấy hiệu quả...
Cách đây hơn 10 năm, khi bắt đầu có đầu video và băng video, đã từng có thời điểm Hà Nội rộ lên “phong trào” xem phim sex. Lúc đó không có công cụ nào như Google để đo đếm được. Làm sao dám chắc trước kia hay bây giờ, giới trẻ tò mò về sex hơn?
- Lan Hương (thực hiện)
Ý kiến của bạn về vấn đề này:
