(VietNamNet) - "Đứng trước bước ngoặt lớn của cuộc đời, em đang còn có quá nhiều do dự. Em nghĩ mình phải tự chọn một con đường đi riêng cho bản thân, để sau này khi đã chọn rồi, theo đuổi nó rồi, mình không còn cảm thấy hối tiếc về sự lựa chọn đó. Mong các nhà tư vấn cho em lời khuyên".
Bạn Nguyễn Đức Tuấn Hiếu, đội 1, xã Văn Lộc, huyện Hậu Lộc, Thanh Hóa gửi tâm sự về chuyên mục "Chọn nghề cùng bạn" của VietNamNet.
Lá thư khá dài của Hiếu, có lẽ cũng là tâm trạng của nhiều thí sinh trong thời điểm này. Cùng với TS Trịnh Hòa Bình, các ông Hồ Vi Đại Nghĩa (Trưởng Phòng Kinh Doanh, Cty TNHH Tin Học Viễn Thông Nhất Tiến Chung) và bà Phạm Thị Mỹ Lệ (GĐ Công ty Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực Le & Associates) đã dành thời gian góp ý cho Hiếu.
********************
Dưới đây là nội dung bức thư:
 |
| Ảnh: LAD |
Đã nhiều lần, em có ý định tìm đến các chuyên gia tư vấn, hy vọng ở đó sẽ có được một lời khuyên thiết thực, giúp em có thể chọn cho mình một con đường đi đúng đắn, nhưng vì không biết địa chỉ cụ thể nên đành gác ý định đó lại. Đã không ít lần, em ngồi một mình, suy nghĩ về những dự định trong tương lai, để rồi tự đặt ra cho mình rất nhiều câu hỏi. Những câu trả lời được đưa ra, và rồi khi tổng hợp chúng lại thì thấy chúng chẳng có mối liên hệ nào, thậm chí còn mâu thuẫn gay gắt. Bởi trong em chưa xác định rõ được khái niệm: "Mình thích nghề gì nhất?". Chỉ biết đặt thêm câu hỏi: "Liệu với tính cách và năng lực của mình thì mình phù hợp với ngành gì, có nên theo gia đình chọn nghề đã định hướng trước?
Thời gian nộp hồ sơ tuyển sinh Đại học- Cao đẳng đã đến, thực sự em rất lo lắng cho bản thân mình, bởi lẽ bài học do sự bồng bột của năm ngoái đang còn đó. Nhưng rồi em nhận thấy, việc mình không đỗ ĐH vừa qua có khi lại là điều may mắn, vì em dám chắc rằng: Ngành đó, trường đó, nếu thi đậu, theo học sẽ là không phù hợp đối với em và em có thể nói mình có thể và có khả năng thi vào trường tốt hơn, phù hợp hơn.
Bây giờ, đứng trước bước ngoặt lớn của cuộc đời, em đang còn có quá nhiều do dự. Em nghĩ mình phải tự chọn một con đường đi riêng cho bản thân, để sau này khi đã chọn rồi, theo đuổi nó rồi, mình không còn cảm thấy hối tiếc về sự lựa chọn đó. theo em, tích cách và năng lực của mình sẽ là căn cứ đầu tiên cho một sự lựa chọn đúng đắn về ngành nghề thích hợp. Bởi vậy, em xin được hỏi: với những gì mà em có sẵn sau đây thì em nên chọn ngành nghề nào là phù hợp:
1. Tính cách và năng lực bản thân
+ Ưu điểm
- Em học khối A, học lực khá.
- Là người tiếp thu vấn đề, sự việc nhanh, tự cảm thấy mình là người thông minh, hay có những ý tưởng mới lạ, bất ngờ và thiết thực, đôi khi có hơi kỳ cục.
- Có khả năng giao tiếp, khả năng tự luận và khả năng phân tích, đánh giá sự việc. Biết đơn giản hóa những vấn đề phức tạp, biết tổng hợp các nội dung quan trọng.
- Ham học hỏi những ý tưởng mới, bí quyết thành công của những người thành đạt.
- Dễ thích ứng cuộc sống, biết cách tạo mối quan hệ.
- Có kinh nghiệm lãnh đạo, tích cực tham gia các công tác quản lý, tuyên truyền, chỉnh đốn tư tưởng.
- Có óc hài hước, một chút năng khiếu âm nhạc, thể thao...
+ Nhược điểm
- Có tính cả thèm, chóng chán.
- Hay bị tình cảm chi phối
- Không kín đáo, chủ quan và hay nóng vội.
- Thiếu tập trung, hay bị phân tán tư tưởng.
2. Sở thích
Do tính cả thèm chóng chán: cái gì cũng muốn thử sức, cũng, muốn làm nhưng không duy trì được lâu dài nên sở thích tùy thuộc vào từng thời điểm, từng cảm xúc mang tính nhất thời. Tuy nhiên, sở thích chủ yếu vào xoay quanh thuộc các lĩnh vực: Công nghệ thông tin, Kinh tế, hay ngành sư phạm - giáo dục. Mặt khác, lại thích một cuộc sống tự lập, không chịu sự phụ thuộc, sự chi phối của người khác. Và một điều rất quan trọng: em rất thích đọc sách về tâm lý, như bí quyết thành công hay bí quyết làm người.
3. Ước mơ
Ước mơ của em là trở thành một kỹ sư máy tính, một nhà lãnh đạo giỏi, hay một giáo viên hoặc một thầy thuốc yêu nghề. Sở dĩ em muốn như vậy bởi: em muốn được đóng góp và cống hiến cho đất nước, muốn đất nước phát triển toàn diện, và đừng lãng quên đi nét đẹp truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc.
Tiếp đến, việc ảnh hưởng của không nhỏ tới việc chọn trường, chính là gia đình. Ba mẹ em muốn em thi vào trường Sư phạm. Bởi ngành sư phạm phù hợp với gia cảnh nhà em, ở đó ít có sự ghen ghét đố kị, dối trá, lừa lọc, ở đó có tình yêu thương, lòng yêu nghề, tâm hồn luôn trong sạch, và hơn cả, đó là một ngành cao quý, đáng trân trọng.
Em đã suy nghĩ về định hướng của ba mẹ, nhận thấy được sự hợp lý ở lời giải thích và dự định năm nay sẽ thi sư phạm. Đã có lúc em hình dung một viễn cảnh: khi mình là một giáo viên, tức là mình được sự tôn trọng, rồi những ngày 20/11 được học trò đến thăm gia đình, hay cứ sau một khóa học nhìn lại việc chính mình đào tạo ra được một lớp người có ích cho xã hội, các em học sinh thành đạt, thì thật là hạnh phúc.
Song song với hai nguyên nhân ảnh hưởng trên, một lý do nữa chính là: bạn bè và xã hội. Thực sự mà nói, em cũng không phải là học sinh kém của lớp và lớp em cũng không phải là lớp kém của trường. Năm vừa qua, lớp em có tỉ lệ đậu đại học rất cao. Sau kì thi đại học, ngày mà bạn bè trong lớp chuẩn bị hành trang để bước vầo cổng trường đại học cũng là ngày em chuẩn bị hành lý bước vào cánh của lớp 13. Cảm giác thua bạn kém bè thật nhục nhã, khó tả bằng lời và em muốn năm nay đậu ĐH vào một trường nào đó, mà sau này em có thể phát triển khả năng của mình, để bạn bè khỏi khinh thường, xem rẻ.
Bên cạnh đó, xã hội thay đổi yêu cầu đối với mỗi con người cũng thay đổi để hợp thời đại. Chính vì thế, nếu mình không thích nghi tốt đối với môi trường mới thì sẽ tụt hậu, bỏ xa. Và đó cũng là một nguyên nhân làm em do dự.
Những lý do trên đã nêu, chính là những băn khoăn bấy lâu nay, thầm mong có lời giải đáp. Vậy em mong Ban biên tập Báo điện tử VietNamNet giúp đỡ em định hướng cho em một ngành nghề hợp lý để em phấn đấu học tập và theo đuổi nó.
-
Nguyễn Đức Tuấn Hiếu
******************************
Ý kiến tư vấn:
TS. Trịnh Hoà Bình (Viện Xã hội học):
Trước hết, chia sẻ sự cảm thông với em về trạng thái "có quá nhiều do dự". Bởi lẽ khi người ta do dự, ấy là buộc lòng phải toan tính và cân nhắc. Tuy nhiên, hãy đừng để sự do dự đó làm giảm thiểu đi cái mạnh mẽ và tỉnh táo. Xin nhớ rằng, em là người biết "đơn giản hoá những vấn đề phức tạp" cơ mà.
Có cảm nhận rằng, em là người "trả bài" rất chắc. Những gợi ý củaVietNamNet đã được em tuân thủ một cách... "thật thà". Theo đó, chúng tôi cho rằng, em không còn là một người mơ mộng hão huyền để rồi có thể dễ dàng "cả thèm chóng chán" rồi "bỏ dở giữa đường".
Em là người biết tự phê phán mình. Khi em đưa ra 5 nhược điểm, người ta có thể cảm nhận rằng em có xu hướng tự đánh giá mình khắt khe hơn thói thường. Nhưng, thực ra cả 5 điểm yếu đấy đều chỉ tập trung xung quanh bệnh hình thức hay là những gì đó mà tuổi trẻ thường hay phải "đi qua" trước buổi bình minh của thành đạt thôi.
Nếu căn cứ vào những ưu điểm, nhược điểm, sở thích mà em giới thiệu, người ta thấy ở em hội nhiều thuộc tính mâu thuẫn mà thống nhất. Em học khá khối A, có những khí chất của mẫu người hiện đại, giao tiếp, tự luận, phân tích, đánh giá sự việc, hay có những ý tưởng mới lạ, bất ngờ và thiết thực, nhanh nhạy.
Bên cạnh đó, lại phải nói rằng, em có thiên hướng hoạt động xã hội, đã ít nhiều có kinh nghiệm lãnh đạo, quản lý và cũng không kém phần quan trọng là "có óc hài hước, năng khiếu âm nhạc, thể thao". Kết hợp với xem xét phần sở thích của em, rất dễ nhận thấy khuôn mẫu của em là người hướng ngoại, ham hoạt động xã hội, có khả năng vận động cộng đồng...
Dẫu rằng, những tố chất đó dường như có hơi cương lên đôi chút. Nhưng theo lẽ đó, em có thể lựa chọn nghề sư phạm.
Em đã có những bình luận thích đáng về nghề sư phạm, trong đó có cả sự chín chắn, cũng như còn đôi chút "sường sượng". Dù thế nào chăng nữa, đừng nên bi quan về nghề giáo dục, bởi đó không chỉ là một thiết chế đặc biệt để lưu truyền văn hoá, trang bị học vấn, nay lại ở vị trí trung tâm của chiến lược con người và không bao giờ đứt gẫy với truyền thống đạo lý "tôn sư trọng đaọ", "uống nước nhớ nguồn".
Em đang có một động cơ khá lành mạnh để phấn đấu và đi tới. Không ai cười em vì đôi chút sĩ diện "muốn đỗ đại học vì không chịu được cảm giác thua kém bạn bè" đâu.
Và vì thế, em hãy vượt qua sự do dự cuối cùng đang còn lại trong em khi sợ rằng, mình không thích nghi tốt đối với môi trường mới, bởi em có ưu điểm "dễ thích ứng với cuộc sống" và "có khả năng giao tiếp" cơ mà.
Chúc em thành công.
Hồ Vi Đại Nghĩa (Trưởng Phòng Kinh Doanh, Cty TNHH Tin Học Viễn Thông Nhất Tiến Chung):
Chào em, đọc thư của em anh rối tung lên. Chính em đã chọn cho mình con đường rồi đấy: "Tuy nhiên, sở thích chủ yếu vào xoay quanh thuộc các lĩnh vực: Công nghệ thông tin, Kinh tế, hay ngành Sư phạm - giáo dục." Ba lĩnh vực này em suy nghĩ thì em sẽ thấy em thích lĩnh vực nào nhất rồi. Theo anh thì em đi chuyên ngành Kinh tế là hay nhất vì các ưu điểm và nhược điểm của em trình bày phù hợp với nó. CNTT là chuyên ngành mang tính kỹ thuật nhiều hơn, Kinh tế là chuyên ngành mở phù hợp với khả năng ưu điểm của em.
Muốn học tốt chuyên ngành CNTT thì trước hết người sinh viên phải có khả năng tự nghiên cứu, sáng tạo, cần cù, đam mê .. ngoài ra khả năng đọc hiểu tài liệu tiếng Anh cũng rất quan trọng. Đừng thấy ngành CNTT là "thời thượng" mà nhắm mắt học, phải định hướng ngay cho mình chuyên ngành mình muốn theo đuổi. Riêng CNTT thì thì rất nhiều hướng đi: lập trình viên, phân tích thiết kế hệ thống phần mềm, hệ thống mạng, phần cứng, bảo mật…
Hiện nay công việc trong lĩnh vực phần mềm rất nhiều nhưng cần ở mức độ khá giỏi, chuyêu sâu... Đa số các bạn sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành CNTT ra trường phải học lại … lập trình hoặc phải học thêm các chứng chỉ của MS, Cisco… , hoặc phải tự nghiên cứu nhiều ngôn ngữ lập trình khác nhau. Tôi nghĩ các bạn có nền tảng vững chắc thì nghiên cứu 1 một ngôn ngữ lập trình hay học thêm các chứng chỉ chuyên ngành khác không phải là chuyện khó.
Còn cách suy nghĩ của về nhược điểm của mình, có lẽ do em thi trượt đại học nên nhiều tâm trạng, thất vọng và tự suy diễn ra. Chuyện bình thường em à, rất nhiều người thi rớt hoặc gặp thất bại trong cuộc sống thì đều tự nghĩ, tự cảm mình một cách chung chung như vậy. Em đừng lo lắng quá, cứ tập trung thi đậu đại học chuyên ngành mà em chọn, khi tốt nghiệp loại khá - giỏi thì em sẽ cảm nhận mình hoàn toàn khác. Còn nữa hãy tự đề ra những mục tiêu nhỏ, hoàn thành nó, em sẽ lấy lại được niềm tin. Chúc em thành công.
Ông bà ta có nói “một nghề cho chín, còn hơn chín nghề”, việc em mong muốn lựa chọn một nghề nghiệp vững chắc và phù hợp với bản thân trước khi đi Đại học là một điều đáng mừng. Em có cách trình bày vấn đề rất mạch lạc và rõ ràng. Thật ra, em chỉ cần khắc phục một khuyết điểm: đó là tính nóng vội. Nếu em khắc phục được điều này thì mọi chuyện sẽ dễ dàng hơn rất nhiều. Làm bất cứ công việc gì cũng cần sự kiên trì, nhẫn nại và niềm đam mê. Chính niềm đam mê một nghề nghiệp nào đó sẽ thôi thúc em đi đến thành công. Nghề chỉ mang tính chất phục vụ khả năng kiếm sống cho bản thân thôi. Việc hoạch định một tương lai để phát triển sự nghiệp phụ thuộc vào năng lực của bản thân em. Em thử trả lời những câu hỏi này để tìm ra câu trả lời thích hợp nhé:
- Em mong muốn điều gì nhất?
- Em thích nghề nào nhất?
Xu hướng tuyển dụng tương lai là ngoài các kỹ năng chuyên môn, ứng viên phải có khả năng giao tiếp tiếng Anh tốt, kỹ năng vi tính phù hợp với ngành nghề, đáp ứng yêu cầu về kỹ năng mềm như kỹ năng giao tiếp, xử lý tình huống, quản lý thời gian hiệu quả, kỹ năng lãnh đạo…
Để đạt được những ước mơ khát vọng lớn cũng rất đơn giản, em chỉ cần hoàn thành từng mục tiêu nhỏ. Khi đó em sẽ thấy việc hoàn thành mục tiêu lớn của bản thân không quá sức đối với em. Cũng như trước khi em có thể giữ gìn hòa bình, tự do, đem lại tình yêu thương và bình đẳng cho mọi người thì hãy vận dụng điều đó vào gia đình em trước.
Nếu làm tốt điều đó và hướng mọi người cùng thực hiện theo mục tiêu của em là em thành công rồi. Tình yêu thương và lòng yêu nghề là do bản thân mỗi người chứ không phụ thuộc vào môi trường làm việc. Sự ghen ghét, đố kị, dối trá… không phải do môi trường làm việc mà đó là do cách cư xử của chính bản thân mỗi người. Làm ở đâu cũng vậy thôi. Quan trọng là em biết cách giao tiếp và ứng xử phù hợp với từng đối tượng khác nhau.
Hãy đơn giản hóa vấn đề em nhé.
Diễn đàn "Chọn nghề cùng bạn" (xem chi tiết tại đây)
Hình thức: Gửi bài viết hoặc những băn khoăn, thắc mắc của bạn về sự lựa chọn nghề nghiệp của mình. Với mỗi bài viết hoặc ý kiến, các bạn sẽ nhận được nhận xét của nhóm tư vấn về: cách lựa chọn, cách tư duy để lựa chọn. Phần nhận xét của các nhà tư vấn sẽ giúp thí sinh có thêm cái nhìn về lựa chọn của mình. Các nhà đào tạo, nhà tuyển dụng và các chuyên gia trong từng lĩnh vực nghề nghiệp cụ thể do VietNamNet mời sẽ tham gia góp ý cho bạn.
Những bài viết được lựa chọn sẽ đăng tải trên VietNamNet và nhận nhuận bút. Ngoài ra, bạn sẽ có cơ hội nhận được quà tặng hàng tháng và quà tặng chung cuộc khi kết thúc diễn đàn.
Qùa tặng:
Qùa tặng tháng: Mỗi tháng sẽ trao giải cho 1 bài viết thú vị nhất: 500.000 đồng và học bổng trị giá 400 USD tại Trung tâm Đào tạo Lập trình viên Quốc tế Aprotrain-Aptech.
Qùa tặng tổng kết:
Bài viết hay nhất (1 bài): 1 triệu đồng và học bổng 1.800 USD tại Trung tâm Đào tạo Lập trình viên Quốc tế Aprotrain-Aptech.
Bài viết ấn tượng (2 bài): mỗi bài 500.000 đồng và học bổng 900 USD tại Trung tâm Đào tạo Lập trình viên Quốc tế Aprotrain-Aptech.
Đơn vị tài trợ: Trung tâm Đào tạo Lập trình viên Quốc tế Aprotrain-Aptech; tầng 4, tòa nhà 285 Đội Cấn, Hà Nội; website: http://www.aptech-news.com.
Địa chỉ gửi bài: Thư từ bài vở xin gửi về: Ban Giáo dục, báo điện tử VietNamNet, số 4 Láng Hạ, Hà Nội hoặc địa chỉ email: hanhrua@yahoo.com
