Nhờ vào một công nghệ mới có tuổi đời chưa đầy sáu tháng, giờ đây, ai cũng có thể tự thu cho mình một chương trình podcast, miễn là họ có máy tính trong tay. Sau đó, bạn sẽ post chúng lên các website, nơi những người khác có thể dễ dàng download về máy iPod hoặc máy nghe nhạc MP3 để thưởng thức. 

Tân binh "nghiệp dư"

Trên chiếc sofa bọc da ấm áp, Brad cùng bạn bè - những kẻ tiên phong cho một cuộc cách mạng công nghệ mới nhất, đang tiến hành thu âm "Why Fish", một show phát thanh hàng tuần của họ. 

Giữ chặt chiếc microphone thu tiếng trong tay, mở chiếc laptop đang đặt trên bàn uống cà phê, họ bắt đầu ca ngợi vẻ đẹp của con sông Đỏ, dù giờ đây nó đang đóng băng trong tiết trời tuyết trắng, nằm ở rìa thành phố. Tiếp theo là một màn phỏng vấn với một chuyên gia câu cá chuyên nghiệp hàng đầu. 

"Tôi là Brad", Brad Durick, một nhân viên kinh doanh quảng cáo truyền hình 29 tuổi nói vào mic " Còn tôi cũng là Brad", Brad Dokken, một phóng viên 44 tuổi, chuyên viết cho báo in, đế thêm. "Các bạn hãy nhớ nhé, để lưỡi câu chìm dưới nước, giữ chặt cần câu và có những giờ phút thật vui vẻ. Nhưng đừng quên đón nghe chương trình tuần sau của chúng tôi".

"Why Fish" của Brad A và Brad B chính là một chương trình podcast. 

Trung bình mỗi ngày có khoảng 100 người download "Why Fish" từ website của hai Brad. Đó hiển nhiên không phải là một số lượng công chúng khổng lồ, song với hai gã câu cá nghiệp dư, bấy nhiêu đấy cũng đã đủ "như mơ". Một số podcaster nổi tiếng thậm chí còn được download hàng ngàn lượt mỗi ngày. 

Kể từ tháng Tám năm ngoái, khi Adam Curry, một cựu VJ của kênh truyền hình MTV, cùng với David Winer, một Web-blogger thuộc hàng "cây đa cây đề" bắt tay vào phát triển công nghệ podcasting, 3.075 podcast đã chào đời trên toàn thế giới, theo số liệu thống kê của Ipodder.org, một website cung cấp các phần mềm podcasting để bạn download miễn phí. Từ "Say Yum", một podcast chuyên về ẩm thực và âm nhạc của một đôi người California cho đến "Lifespring", một chương trình mang màu sắc tôn giáo của một tín đồ Thiên chúa giáo sùng đạo, hay "Pho mát Hà Lan và Bánh Mỹ", tác phẩm của một công dân Hà Lan đang có kế hoạch chuyển đến sống tại Mỹ...3.075 podcast này bàn về đủ thứ đề tài trên trời dưới biển, chẳng kém gì các kênh phát thanh chuyên nghiệp có tiếng.

Blog "nói"

Podcast cũng tựa như TiVo dành cho phát thanh

Nếu lúc này bạn vẫn cảm thấy còn mù mờ với khái niệm Podcast thì hãy tạm tưởng tượng thế này: Podcast có vài điểm giống với các chương trình truyền hình thực tế (kiểu như Survivor hay NewlyWeds), một chút giống với "Wayne's World" và phần nhiều là giống với TiVo, một công nghệ cho phép người xem truyền hình download bất cứ chương trình nào mình muốn xem và  loại bỏ hết quảng cáo, có điều giờ là TiVo dành cho phát thanh mà thôi. Hoặc nếu bạn coi podcast là các blog "nói" thì cũng... ok.

Và cũng giống như blogger đã tác động đến cả thế giới báo chí, các podcaster cũng mang đầy đủ tiềm năng để thay đổi cả nền công nghiệp phát thanh. Nhiều đài phát thanh, bao gồm cả Kênh Phát thanh Công cộng Quốc gia và Air America, đã thực hiện show dưới dạng podcast. Còn nhiều công ty thì đánh hơi thấy ở đây cơ hội quảng cáo hấp dẫn khó bỏ qua: Lấy thí dụ, Heineken - hãng bia nổi tiếng với các mẩu quảng cáo ấn tượng, đã sản xuất hẳn một podcast âm nhạc để khuếch trương thương hiệu. 

Một cách tất yếu, giới chính trị gia cũng nhanh chóng để mắt tới podcast, như cách họ từng đón chào blog trước đây. Donnie Fowler Jr khai trương podcast "FireWire Chats" để chạy đua vào chiếc ghế Chủ tịch Uỷ Ban Dân chủ Quốc gia. 

Tuy nhiên, đa phần podcast vẫn là đứa con tinh thần của những người như Brad A và Brad B. Họ thu âm chương trình trong các tầng hầm, phòng ngủ, hay thậm chí là... buồng tắm, chủ yếu là để phục vụ những đam mê cá nhân của mình mà thôi. Tại Miền nam California, ba người đàn ông đã đứng đầu bảng Xếp hạng Top 50 của Podcastalley.com, một website chuyên theo dõi các podcast, nhờ "Grape Radio", một chương trình phát thanh chuyên về... rượu vang. Bí quyết của họ ư? Uống rượu vang rồi bàn luận về nó thôi.  

Thay vì một dàn thiết bị cồng kềnh, giờ đây bạn chỉ cần một chiếc máy tính để sản xuất những chương trình phát thanh của riêng mình

Có rất nhiều podcast về âm nhạc, nơi bạn tìm thấy những bản cover, dòng nhạc punk hay "Những bản nhac/ca khúc Tệ nhất mà bạn từng nghe". Bên cạnh đó là kha khá các podcast về tôn giáo, với nickname là "Godcast". Thậm chí còn có nguyên một podcast với cái tên "Five Hundy by Midnight" do một con bạc tại Midwest lập ra để bàn về thế giới Casino tại Las Vegas nữa! Nếu bạn đam mê thể thao hay đua xe đạp, nông nghiệp hay thơ ca, bạn cũng có thể tìm thấy những podcast dành riêng cho mình qua mạng Internet. Và tất nhiên là công nghệ cũng không thể đứng ngoài vùng phủ sóng. 

Devan và Kris Johnson, cặp vợ chồng mới cưới đang sống tại Bắc California, tác giả của "Say Yum", đã thu lại cảnh họ cùng nhau nấu bữa tối và nghe nhạc sau giờ làm việc. Nhưng họ cũng chưa phải là người đầu tiên khai phá cho thể loại này. Một trong những podcast đầu tiên và nổi tiếng nhất là của một cặp vợ chồng trẻ đang sống tại Wayne, chuyên nói về cuộc sống thường nhật của họ (tất nhiên là cả cuộc sống về đêm nữa)!.

Còn nếu bạn muốn có cái nhìn tổng quát về podcasting, hãy truy cập vào những website như Podcastalley và Podcastbunker.com, nơi chuyên đánh giá, chấm dđểm và xếp hạng các podcast, cũng như cung cấp đường link dẫn tới chúng.

Cầm Thi (Tổng hợp)