Ông Jonathan Schwartz, chủ tịch và giám đốc hoạt động của Sun trong lễ công bố phiên bản Solaris 10 nguồn mở.

Mặc dù các nhà điều hành Sun cho biết đã quyết định chọn một bản quyền phần mềm cho phiên bản nguồn mở Solaris, nhưng công bố này sẽ chỉ được thực hiện trong vòng 45-60 ngày nữa. Ngoài việc phát hành mã nguồn của Solaris, Sun cũng lên kế hoạch phát hành một phiên bản Solaris mã nhị phân miễn phí vào ngày 31/1 năm sau.

Với những hệ thống có bốn bộ xử lý trở xuống, doanh thu Solaris sẽ được lấy từ phí khách hàng thuê bao ở mức từ 120 USD/bộ xử lý/năm cho tới 360 USD/bộ xử lý/năm, phụ thuộc vào mức độ hỗ trợ của dịch vụ. Cũng được chờ đợi trong tháng 1/2005 tới là một hệ thống nâng cấp phần mềm tự động cho Solaris, được gọi là Sun Update Connection, sẽ phục vụ cho các thuê bao Solaris. Một phiên bản của hệ thống này sẽ cho phép người sử dụng tạo và phát hành các bản nâng cấp Solaris của riêng họ qua một máy chủ ủy quyền (proxy server) được lên kế hoạch trong năm 2005.

Mức giá hỗ trợ khách hàng thuê bao cho bản Solaris 10 ở các hệ thống nhiều hơn bốn bộ xử lý trở lên hiện chưa được xác định.

"Tin vui" cho cộng đồng nguồn mở

"Solaris 10, mười bước tiến đột phá!"

Solaris 10 là hiện thân cho đỉnh cao của khoảng nửa tỷ USD mà Sun đầu tư và công sức của 3.000 kỹ sư máy tính. Sự đầu tư vào công nghệ của Sun Microsystems được minh chứng rõ nhất trong phiên bản Solaris này. Theo ông John Loiacono, phó chủ tịch điều hành Nhóm phần mềm của Sun, mục tiêu của HĐH Solaris là hiệu suất, hiệu quả, bảo mật và độ ổn định cao. Một danh sách các tính năng mới cho thấy Sun đã làm việc thực sự cố gắng để đạt được những thành quả này.

Các tính năng mới bao gồm phần ngăn xếp xử lý dữ liệu TCP stack, Dynamic Tracing, Solaris Containers, Linux Application Environment, ZFS, Predictive Self Healing, Solaris Process Rights Management, Guaranteed Source & Binary Compatibility và nhiều tính năng khác. Tất cả đều được viết lại hoàn toàn. Chỉ riêng tám tính năng trên cũng đáng để coi Solaris 10 là một hệ điều hành máy chủ hàng đầu hiện nay.

Solaris 10 hoàn toàn miễn phí, sẽ được phát hành với một bản quyền Free Binary Right to Use - RTU. Bản quyền này sẽ được áp dụng vào tất cả các nền tảng hệ thống cho người dùng cuối. Tuy nhiên, bản quyền này sẽ không có thêm bất kỳ dịch vụ hỗ trợ kỹ thuật nào ngoài những gì được cung cung cấp miễn phí qua web.

Anh Duy Trác, một chuyên gia hệ thống tại Việt Nam, hiện đang công tác tại Công ty Phần mềm và Truyền thông VASC, cho biết: Từ lâu, Solaris đã được coi là một hệ điều hành danh giá, chỉ giành cho "giới có tiền" vì hoạt động rất tốt và ổn định, linh động và không cần hỗ trợ phần cứng của các hãng khác. "Một hệ điều hành trị giá 500 triệu USD nay lại cho không, một cơ hội nghiên cứu mà giới nguồn mở không thể bỏ qua. Nếu mình không nghiên cứu thì tiếc lắm." - anh nói.

Chiến lược "vừa đấm vừa xoa"

Vừa tìm cách thay thế Linux, Solaris 10 vừa hứa hẹn sẽ tương hỗ hoạt động theo các chuẩn chung của hai nền tảng hệ điều hành.

Các nỗ lực của Sun để tự nâng vị thế của mình lên như một nhà cung cấp mã nguồn mở đã được các nhà phát triển đón nhận bằng sự hoài nghi, một phần do sự đối kháng trong quá khứ của Sun đối với Linux. Đầu tuần này, các nhà điều hành Sun tiếp tục thực hiện chiến lược nước đôi với Linux, vừa tìm cách loại bỏ hệ điều hành nguồn mở này và thay thế bằng Solaris, vừa hứa hẹn sẽ hỗ trợ khả năng tương tác với nó.

Với việc phát hành bản Solaris 10, dự kiến vào tháng 1/2005 tới, Sun sẽ thêm hỗ trợ cho phiên bản Solaris của trình biên dịch Linux chuẩn có tên GNU C Compiler. Các phát hành tiếp theo trong năm 2005 sẽ bao gồm môt phiên bản Solaris có phần nạp boot khởi động Linux, được gọi là GNU GRUB (Grand Unified Boot Loader), giúp tăng tốc độ khởi động của Solaris trên các máy tính dòng x86. Công ty này cũng đang sẵn sàng đưa ra công nghệ có tên Janus, được thiết kế để cho phép chạy các ứng dụng Linux trên Solaris mà không cần thay đổi.

"Để đơn giản việc chuyển ứng dụng từ Linux sang Solaris, Sun dự kiến sẽ sớm công bố rằng Solaris sẽ tương thích với Linux Standard Base, một chuẩn kỹ thuật dẫn nhập được thiết kế để khuyến khích khả năng hoạt động tương hỗ giữa các phần mềm được viết từ các phiên bản Linux khác nhau." - ông Jonathan Schwartz, chủ tịch và giám đốc hoạt động của Sun cho biết - "Nếu bạn viết ứng dụng cho Red Hat, sẽ rất dễ dàng để bạn có thể chuyển ứng dụng đó... vào môi trường hệ điều hành của chúng tôi".

Ghìm cương "chú ngựa" Linux

Logo mới của Solaris 10, thể hiện một thành tựu mang tính kỳ tích của con người.

Bất chấp những hứa hẹn về khả năng tương hỗ với Linux, hiện vẫn có những lời chỉ trích về phiên bản hệ điều hành Solaris nguồn mở. Ông Schwartz cho biết: Các nhà sản xuất phần cứng đã từng thất vọng vì không thể có được những chứng nhận cần thiết để đưa các đoạn mã code hỗ trợ phần cứng vào nhân hệ điều hành Linux.

Trong việc lựa chọn mô hình cho Solaris nguồn mở, Sun sẽ xây dựng dựa trên những bài học mà hãng đã có được khi phát triển Java Community Process, chuyên chuẩn hóa và phát triển nâng cao cho nền tảng Java của Sun. "Mô hình cộng đồng nguồn mở Linux hiện tại quá tự do, nhưng đó chỉ là một kênh liên kết đơn lẻ." - ông Schwartz đề cập tới Linus Torvalds, người sáng lập dự án nhân Linux và quyết định cuối cùng xem phần mềm nào sẽ được thêm vào nhân Linux.

Ông Schwartz cũng chỉ trích chương trình Bảo hiểm nguồn mở của Red Hat, vốn đảm bảo cho các khách hàng Red Hat trong trường hợp có tranh chấp về bản quyền trí tuệ trong mã nguồn của Linux. "Nếu bạn nhìn vào những gì mà Red Hat đã làm, khi họ đưa sản phẩm của mình tới cho bạn và nói 'Chúng tôi không thể khẳng định về bản quyền quyền trí tuệ của nó'. "Sun sẽ có thể sử dụng số lượng bản quyền phần mềm khổng lồ của mình và các hợp đồng bản quyền chéo để bảo vệ cho người dùng Solaris nguồn mở".

Sun có lý do chính đáng để tập trung vào nguồn mở. Theo hãng nghiên cứu thị trường IDC, doanh số máy chủ Linux đã tăng 38,2% trong quý II năm 2004, lấn át thị phần của Solaris. Nhưng mặc dù công ty máy chủ hàng đầu thế giới này đã để mất ưu thế vào tay Linux từ ba năm trước, theo IDC, doanh số các máy chủ dùng HĐH Solaris của Sun cũng vẫn tăng nhanh chóng trong quý II năm 2004 với mức 33,8%.