Khoảng 50 triệu người dân Mỹ, chiếm khoảng 30% số cử tri đăng ký đi bầu cử, đang sử dụng các máy bỏ phiếu điện tử để đưa ra quyết định lựa chọn của mình cho vị Tổng thống mới.

Máy bỏ phiếu điện tử giúp cử tri tiện lợi hơn trong việc bỏ phiếu.

Hơn một nửa tá mẫu máy bỏ phiếu điện tử đã được giới thiệu để tránh các vấn đề của hệ thống bỏ phiếu đục lỗ cổ lỗ sĩ từng gây ra tranh cãi và kiện tụng ầm ỹ trong cuộc bầu cử năm 2000.

Những người ủng hộ máy bỏ phiếu điện tử cho rằng việc sử dụng chúng là đơn giản và đáng tin cậy, đồng thời nhấn mạnh rằng chúng tự động lưu lại kết quả lựa chọn của mỗi lần bỏ phiếu. Những người chỉ trích thì cho rằng trên thực tế, nhiều máy bỏ phiếu không có phần sao kết quả ra giấy để phục vụ quá trình kiểm lại phiếu khi cần, và cho rằng chúng có thể bị xâm nhập và thay đổi kết quả một cách dễ dàng.

Bốn công ty chính thống trị thị trường máy bỏ phiếu trực tuyến của Mỹ là: Diebold Election Systems, Election Systems and Software (ES&S), Sequoia Voting Systems và Hart InterCivic. Các hệ thống máy bỏ phiếu điện từ này về cơ bản đều hoạt động giống nhau, nhưng có một số khác biệt nhỏ như sau:

Máy AccuVote-TS

Đây có lẽ là loại máy bỏ phiếu điện tử phổ biến nhất, và có lẽ cũng chẳng ngạc nhiên gì vì nó được sản xuất bởi hãng Diebold - một nhà sản xuất máy rút tiền tự động lớn, với các sản phẩm tương tự như máy ATM.

Cử tri cần đưa một thẻ smart card và thực hiện lựa chọn bầu cử của mình bằng cách bấm ngón tay lên màn hình cảm biến của máy bỏ phiếu.

"Lá phiếu điện tử" sẽ được lưu vào một bộ nhớ điện tử bên trong máy. Bộ nhớ này có thể được chuyển bằng hình thức vật lý (dùng phương tiện) tới các địa điểm trung tâm bầu cử, hoặc truyền dữ liệu qua mạng máy tính.

Máy Avante Vote Trakker

Sau khi đưa một thẻ smart card vào máy và thực hiện lựa chọn bỏ phiếu, người dùng có thể nhìn thấy một bản sao trên giấy lựa chọn của mình.

Loại giấy này được gom vào một hộp phiếu bầu, và các lần bỏ phiếu điện tử được lưu vào một bộ nhớ flash và ổ đĩa cứng máy tính.

Sau đó, các kết quả bỏ phiếu sẽ được ghi ra CD-ROM và chuyển tới điểm thu thập phiếu bầu trung tâm.

Máy AVC Edge và AVC Advantage

Cả hai sản phẩm này đều do Sequoia sản xuất, máy Edge sử dụng một màn hình cảm biến còn Advantage sử dụng một ma trận điểm của các nút bấm cảm biến để ghi nhận lựa chọn bầu cử.

Với Advantage, một nhân viên hòm phiếu sẽ phải kích hoạt máy và lựa chọn kiểu bỏ phiếu. Các phiếu điện tử sẽ được lau trong một bộ nhớ máy tính hoạt động bằng pin, hay RAM.

Máy Hart InterCivic eSlate 3000

Hệ thống này sử dụng một bánh xe cuộn để dịch chuyển lựa chọn trong các ứng cử viên.

eSlate được kết nối tới một phòng điều khiển để kích hoạt máy cho mỗi cử tri và lưu phiếu bầu điện tử.

Những rắc rối và sự ủng hộ

Những người phản đối máy bỏ phiếu điện tử đã nhấn mạnh về những vấn đề họ đã gặp phải với loại máy này bằng việc đưa ra những ví dụ về cuộc đua bầu cử vào Quốc hội ở bang Ohio, khi các phiếu bầu điện tử đã bị ghi nhớ sai do một vấn đề liên quan tới các ngăn bộ nhớ.

Tuy nhiên, cũng cùng thời điểm đó, hệ thống bầu cử hoàn toàn bằng điện tử tại bang Georgia lại có rất ít người phản đối sau hai năm hoạt động - mặc dù hiển nhiên rằng cuộc bầu cử tổng thống có quy mô lớn hơn rất nhiều so với bầu cử đại biểu quốc hội của bang.

Những chỉ trích chính vẫn nhằm vào bản sao kết quả bầu trên giấy của máy bầu cử điện tử. Nevada hiện là bang duy nhất cho phép cử tri nhận lại một lá phiếu giấy ghi kết quả lựa chọn của họ sau khi bầu trên máy bỏ phiếu điện tử, đề phòng trường hợp cần kiểm lại phiếu bằng tay.

Để điều chỉnh và thích ứng với những lo ngại, tại một số bang, bao gồm cả California, cử tri sẽ có cơ hội được lựa chọn sử dụng cả hình thức bầu cử bằng máy hoặc theo hình thức phiếu giấy truyền thống.

Bình Minh (Theo BBC)