Những ai sử dụng máy tính công cộng hoặc công sở để truy cập email, IM và tìm kiếm Web sẽ phải đổi mặt với một nguy cơ bảo mật cá nhân mới: Công cụ tìm kiếm PC của Google.

Tuần trước, Google đã hâm nóng cả thị trường tìm kiếm bằng việc tung ra một công cụ tìm kiếm mới liệt kê mọi danh mục nội dung có trong máy tính (PC). Với công cụ mới, người sử dụng (theo họ) có thể nhanh chóng định vị dữ liệu cần tìm. 

Thế nhưng sang đến tuần này, người ta bắt đầu giật mình lo ngại khi phát hiện ra những mặt trái của nó. Giả sử, nếu công cụ tìm kiếm này được cài đặt trong máy tính tại các thư viện và quán cà phê Internet, bạn làm sao có thể ngăn những người dùng máy tính sau mình xem được các nội dung nhạy cảm trong email? Cũng có nghĩa là mọi mật khẩu, những cuộc trò chuyện của bạn với bác sĩ về bệnh tình cá nhân, hoặc chi tiết về các cuộc mua sắm trực tuyến, tuốt tuột đều được phơi bày "màn hình" trắng, mực đen. 

"Hiển nhiên nó là một công cụ cực mạnh trong việc định vị thông tin trên máy tính." - nhà tư vấn về bảo mật và bảo mật cá nhân Richard M. Smith của Cambride nhận định - "Nhưng xét từ khía cạnh khác, nó cũng là một chương trình do thám hoàn hảo".

Siêu mạnh và... mặt trái

Google Desktop Search, chính thức công bố hôm thứ Năm tuần trước, mới chỉ ở giai đoạn thử nghiệm phiên bản beta, dành cho các máy tính chạy hệ điều hành Windows mới nhất. Nó tự động ghi lại mọi email bạn đọc, dù là qua Outlook, Outlook Express hay là trình duyệt IE. Nó cũng lưu lại bản copy của các website mà bạn truy cập qua đường IE, cũng như mọi cuộc chat-chit bằng phần mềm IM của AOL. Và cuối cùng, nó có thể tìm kiếm mọi file Word, Excel, PowerPoint được lưu trong máy tính.

Với những tính năng kể trên, nếu bạn là người sử dụng duy nhất của chiếc máy tính có Google Desktop Search, bạn sẽ có một bộ nhớ hình ảnh đầy sức mạnh, ghi lại mọi thứ bạn từng "xem, thấy, nghe, nhìn" trên máy tính. Những danh mục nội dung này chỉ hiển thị duy nhất trên máy tính đó và không chia sẻ ra ngoài. Ngay Google cũng không thể truy cập vào máy từ xa, kể cả trong trường hợp toà án có ra lệnh cho hãng phải làm như thế đi chăng nữa.

Tất cả vấn đề còn lại nằm ở những chiếc máy tính chia sẻ người dùng. Chỉ cần nhập vào từ khoá tìm kiếm hotmail.com, bạn sẽ có được bản sao hoặc nơi lưu trữ của những tin nhắn mà người sử dụng trước đó đã xem. Vào một địa chỉ email, bạn có thể đọc được hết mọi tin nhắn gửi đến và đi từ địa chỉ đó. Nhập từ khoá "mật khẩu" và nhận tin nhắn "nhắc mật khẩu" qua đường email, bạn đã nắm thế giới riêng tư của người khác trong tay chỉ qua vài phím bấm. 

Thừa nhận những nguy cơ đáng lo ngại này, Google cho rằng người quản lý các máy tính công cộng nên cân nhắc cẩn thận chuyện cài đặt phần mềm mới, chừng nào Google còn chưa phát triển được các tính năng tiên tiến như bảo vệ mật khẩu và hỗ trợ đa người dùng. 

Còn trong lúc này, người sử dụng máy tính chia sẻ có thể dựa vào các dấu hiệu chỉ điểm để bảo vệ bí mật cá nhân của mình.

Một biểu tượng lốc xoáy nhiều màu trên thanh hệ thống tại góc dưới bên phải màn hình cho bạn biết phần mềm đang chạy. Bạn có thể click chuột phải vào đó để thoát khỏi chương trình - từ đó ngăn không cho nó ghi lại mọi hoạt động lướt Web, truy cập email và chat của mình. Bạn cũng có thể lướt Web bằng những trình duyệt không phải IE như Opera và Mozilla để hạn chế việc bị lộ những trang web truy cập. 

Cảnh báo người dùng

Herb Jones, chủ quán cà phê Internet Herb's Cyber Cafe tại Oblong, Illinois, đã dùng thử chương trình tìm kiếm này trên máy tính của mình và rất hài lòng về nó - song ông nhất định không cài đặt nó cho hai chiếc máy tính đầu cuối của cửa hàng. Trên thực tế, Herb còn viết cả phần mềm ngăn không cho khách hàng cài đặt những chương trình kiểu này vào máy. 

Hệ thống máy tính của FedEx Kinko cũng tiến hành các biện pháp ngăn chặn tương tự. Phần mềm mà hãng này đang triển khai được thiết kế để tự động refresh máy tính về trạng thái nguyên trạng ban đầu mỗi khi người sử dụng mới ngồi vào máy. Do đó, mọi phần mềm do thám sẽ biến mất, cùng với các cài đặt cá nhân, file và web truy cập. 

Hãy tự bảo vệ mình bằng sự cảnh giác cần thiết.

Song không phải cửa hàng và công ty nào cũng có được lương tâm, hay thời gian, điều kiện để thực thi những chính sách bảo vệ quyền lợi khách hàng như vậy. Không đề phòng, chủ quan sẽ khiến bạn tự hại chính mình. 

"Chúng tôi cố hết sức để bảo vệ mạng máy tính trong thư viện. Song bạn có thể tưởng tượng đấy, có tới hàng ngàn người sử dụng máy tính công cộng trong một tuần. Làm sao cho xuể." - Carol Brey-Casiano, chủ tịch Hiệp hội Thư viện Mỹ, giám đốc các thư viện công cộng tại El Paso, Texas cho biết.

Công cụ mới của Google hoàn toàn có thể hoạt động như một chương trình do thám. Và tuỳ vào mục đích sử dụng của người dùng mà kết quả do nó mang lại là tốt hay xấu. Ở nhà, bạn có thể dùng nó để theo dõi các cuộc tán gẫu IM của lũ trẻ, hoặc xem email của bạn đời (một vũ khí hữu hiệu để phát hiện "léng phéng"). Tại văn phòng, các sếp có thể nắm rõ trong lòng bàn tay suy nghĩ của nhân viên. 

Sức mạnh của công cụ tìm kiếm Google dựa trên những gì đã được lưu lại trong máy tính. Đa số các trình duyệt đều có một bộ nhớ cache tích hợp cho phép lưu lại bản sao các website mới được ghé thăm. Điểm khác biệt là ở chỗ: Danh mục của Google là vĩnh viễn, dẫu cho người sử dụng có cố xoá bỏ các item (và tưởng rằng họ đã xoá được). Chính vì vậy, nó có thể phản bội người dùng khi vẫn giữ lại bản sao của một email và file trong máy sau khi chúng nhận được lệnh xoá. 

Tuy nhiên, nếu mỗi người sử dụng có một đăng nhập riêng vào Windows thì Google Desktop Search sẽ gặp lúng túng. Đó là bởi chỉ có duy nhất một người có quyền cài đặt và sử dụng phần mềm trên một máy tính cụ thể mà thôi. 

Cầm Thi (Theo AP)