Là con gái của một nông dân tại hạt Malappuram, một vùng cộng đồng Hồi giáo nằm trong bang Kerala sát bờ biển của Ấn Độ, số phận thông thường của cô Jaseela sẽ là lập gia đình sớm và chăm lo nội trợ cho một gia đình mới.

Phụ nữ say sưa học tập trong một trung tâm Aykshaya-Bất tử.

Thay vì đi theo lối mòn số phận này, cô đã tốt nghiệp đại học về kinh tế và vay ngân hàng 250.000 rupee (5.390 USD) để tự lập ra một trung tâm đào tạo điện tử (e-learning) nhằm giúp đưa một cuộc cách mạng công nghệ về với cộng đồng Hồi giáo thủ cựu của mình.

"Với tuổi của tôi, hầu hết các cô gái đều đã cưới chồng. Thế nhưng cha tôi đã ủng hộ khi tôi muốn bắt đầu công việc này." - Jaseela, người con thứ năm trong một gia đình có bảy anh chị em, nói - "Kể từ khi mở trung tâm đào tạo điện tử này, tôi đã dạy được cho hơn 300 người".

Đây là một thay đổi lớn đối với khu vực hạt Malappuram, và Jaseela - cô gái hiện đã nổi tiếng chỉ với một cái tên ngắn chưa mang họ chồng, đã giúp thúc đẩy sự thay đổi đó với công việc của cô tại trung tâm đầu tiên mang tên Aykshaya (có nghĩa là Bất tử).

Làng đầu tiên có tri thức số

Cô đã mua sáu chiếc máy tính và thuê một gian phòng tại hạt Malappuram để dạy dân làng những kiến thức cơ bản để có thể sử dụng một chiếc máy tính.

Giờ đây, Chính phủ Ấn Độ đã tuyên bố hạt Malappuram, với dân số khoảng ba triệu người, là nơi đã xoá mù tin học, hay có tri thức số (e-literate) đầu tiên. Chính phủ cho biết ít nhất một thành viên trong gia đình (Malappuram có 650.000 hộ gia đình) của hạt này đã có kiến thức cơ bản về sử dụng máy tính.

"Đây là hạt đầu tiên của Ấn Độ được tuyên bố là có tri thức số." - ông Aruna Sundaram, quan chức đứng đầu về công nghệ tại bang Kerala cho biết. Đây cũng là bang có tỷ lệ dân số biết chữ cao nhất tại Ấn Độ: 89%.

Ông Sundaram nói: "Tất cả tri thức này nằm trong một hạt mà đạo Hồi thống trị, với tính bảo thủ và truyền thống rất nặng nề. Một phụ nữ chỉ có thể bước ra khỏi nhà khi đi hỏi ý kiến của một bác sĩ gia đình, để làm đám cưới hoặc để đi chợ. Nhưng bây giờ, trong tổng số những người được phổ cập tri thức số, có tới 50% là phụ nữ".

"Trước đây, khu vực này không hề có liên hệ gì tới máy tính." - ông Sundaram cho biết thêm - "Truy cập Internet, các kỹ năng và nội dung giảng dạy đều đã được xây dựng từ những bước đầu tiên".

Nâng cao đời sống người dân

Không chỉ có game, mà có cả những thông tin thường ngày.

Cho tới bây giờ, cơ sở đào tạo của Jaseela vẫn hoạt động rất tốt.

Jaseela cho biết: "Chính phủ đã trả cho tôi (một khoản trợ cấp) 100.000 rupee, và tôi hy vọng cơ sở của mình sẽ sớm có lợi nhuận khi mọi người thực hiện công việc của họ qua Internet". Cô là một trong số ít những phụ nữ trong làng không đeo mạng che mặt khi đi ra ngoài. "Tôi đã kiếm được 50.000 rupee từ cơ sở này." - Jaseela nói.

Các nhà chức trách Ấn Độ cho biết những người dân tộc, dân chài, trẻ nhỏ và nông dân hiện đang xếp hàng tại 637 trung tâm Aykshaya để học cách sử dụng máy tính và truy cập Internet.

Hiện một mạng băng thông rộng không dây đi qua địa hình đồi núi đã kết nối các trung tâm Aykshaya nằm trải trên một diện tích 3.600km² - một khu vực mà các loại điện thoại di động khó có thể hoạt động.

Chính quyền bang Kerala, với nỗ lực tìm kiếm thêm thu nhập cho những doanh nhân như Jaseela, đã giới thiệu các phương tiện thanh toán điện tử e-payment để dân làng có thể trả tiền hoá đơn điện hàng tháng, nộp đơn xin cấp hộ chiếu và... đơn kiện cảnh sát qua Internet.

Mỗi trung tâm đều có truy cập Internet, dữ liệu, âm thanh và hình ảnh, và mỗi khách hàng có thể sử dụng các dịch vụ như điện thoại Internet, hội thảo video và e-mail.

Khoảng 4.000 máy tính cá nhân đã được cài đặt tại các trung tâm Aykshaya. Số máy tính cần thiết để nhân rộng các trung tâm tương tự ra toàn bang Kerala được các quan chức chính phủ ước tính khoảng 100.000 chiếc.

Tiếp cận thông tin

Người phụ nữ Ấn Độ có thể tự giải phóng mình bằng tri thức máy tính.

Để đẩy mạnh việc sử dụng máy tính, các trung tâm này cũng đã tạo ra nội dung theo ngôn ngữ Malayalam bản địa để cho phép người nông dân có thể tiếp cận các thông tin về mùa vụ, phân bón và gió mùa, giảng dạy cho sinh viên và giúp mọi người xin ý kiến tư vấn bác sĩ qua mạng.

Với Kerala, việc tăng cường sử dụng máy tính là bước đi tiếp theo trong nỗ lực cải tiến kỹ năng lao động của bang có dân số 32 triệu người này.

Ông Sundaram cho biết: "Tương lai sẽ phụ thuộc vào cách cộng đồng sử dụng mạng và cách các nhà cung cấp dịch vụ giúp chính phủ đẩy mạnh việc mở rộng mô hình này sang các địa hạt khác như thế nào. Thử thách ở đây sẽ là nhiệm vụ phải thực hiện với tốc độ đủ nhanh để phổ cập đồng thời".

Với cô Ramlath Palaparambu, 26 tuổi, có chồng là một trong 300.000 ngư dân đang đi kiếm sống tại vùng vịnh Ấn Độ, tương lai hoàn toàn nằm ở những chiếc máy tính mà cô được học cách sử dụng.

Cô Palaparambu cùng hai đứa con nhỏ ngồi tại trung tâm Akshaya cho biết: "Tôi đã từng rất sợ tiếp xúc với chiếc máy tính này. Tôi đã hoang mang khong biết mình phải học sử dụng nó như thế nào. Nhưng bây giờ tôi có thể chat với chồng tôi, khi anh ấy đang đi làm xa ở vùng Vịnh".