Theo dõi những gì diễn ra trong thời gian qua, dường như Yahoo! mới chỉ tập trung vào việc chiếm lĩnh thị trường càng nhanh càng tốt, còn việc thực hiện công việc kinh doanh theo đúng luật pháp Việt Nam thì “hình như” đang bị bỏ qua.

>> Yahoo không "mặn mà" với thị trường Việt Nam?

Nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường

Với một thị trường gần 20 triệu người sử dụng Internet (đa số thuộc nhóm người trẻ) như hiện nay, Việt Nam rõ ràng là nơi rất tiềm năng để các đại gia như Yahoo! hay Google khai thác thị trường quảng cáo trực tuyến cũng như các dịch vụ nội dung số. Tháng 8/2007, Văn phòng đại diện của Yahoo! được thành lập tại TP.HCM và đến cuối tháng 4 vừa rồi, Yahoo! chính thức bổ nhiệm ông Vũ Minh Trí vào vị trí Tổng Giám đốc Yahoo! Việt Nam.

Trong suốt thời gian đó, đúng như lời khẳng định của ông Trí, hàng loạt dịch vụ mới được Yahoo! tung ra trong thời gian ngắn nhắm vào thị trường Việt Nam như: Mã hóa tiếng Việt giao diện của Yahoo! và một số dịch vụ đi kèm; kết hợp một số báo để cung cấp thông tin tiếng Việt trên trang chủ www.yahoo.com.vn; hợp tác với MobiFone tung ra dịch vụ tìm kiếm trên điện thoại di động OneSearch.

Đặc biệt, mới đây họ chính thức công bố 4 doanh nghiệp Việt Nam là Công ty Admax, Công ty Quảng cáo trực tuyến FPT, Công ty cổ phần Truyền thông GapIT và Tập đoàn truyền thông Golden làm “đại lý quảng cáo được ủy quyền tại Việt Nam”. Theo đó, các đối tác trên sẽ thực hiện việc quảng bá và bán các sản phẩm quảng cáo trực tuyến đa dạng của Yahoo! cho các công ty và các thương hiệu tại Việt Nam.

Những hoạt động nói trên cho thấy quyết tâm rất cao của Yahoo! nhằm chiếm lĩnh thị trường Việt Nam. Một công ty với những dịch vụ trên Internet nổi tiếng như Yahoo! thâm nhập, đẩy mạnh hoạt động tại một thị trường viễn thông đầy tiềm năng như Việt Nam là điều hoàn toàn dễ hiểu.

Tuy nhiên, xung quanh những chuyện đó, một vấn đề được đặt ra: Yahoo! đang hoạt động theo luật nước nào? Phải chăng, Yahoo! đang cố tình “lách” luật để kinh doanh tại Việt Nam?

Yahoo! Việt Nam hoạt động theo luật Singapore (?!)

Để hợp thức hóa hoạt động tại Việt Nam, Yahoo! đã được cấp “Giấy phép thành lập văn phòng đại diện của thương nhân nước ngoài tại Việt Nam” (số 41-001701 do Sở Thương mại TP.HCM cấp ngày 13/8/2007 và được điều chỉnh lại vào ngày 23/5/2008).

Tại giấy phép có ghi rõ: Trụ sở chính tại Singapore, thành lập văn phòng đại diện Yahoo Southeast Asia Ltd. tại TP.HCM với nội dung hoạt động: văn phòng liên lạc, tiến hành các hoạt động nghiên cứu thị trường, các hoạt động xúc tiến và xây dựng các dự án hợp tác của Yahoo! tại Việt Nam; thúc đẩy việc thực hiện các hợp đồng thỏa thuận về lĩnh vực thương mại: dịch vụ và sản phẩm CNTT do Yahoo! ký với các đối tác Việt Nam.

Giấy phép nói trên ghi rõ “Văn phòng đại diện không được tiến hành các hoạt động kinh doanh, dịch vụ và các hoạt động trực tiếp sinh lợi khác tại Việt Nam”. Chính vì vậy, trong tất cả các thông báo của Yahoo! về việc hợp tác với các đối tác tại Việt Nam, chỉ định các đại lý quảng cáo được ủy quyền… đều chỉ mang tên Yahoo! chứ không phải Yahoo! Việt Nam.

Trong khi đó, những quảng cáo đó lại được khai thác tại Việt Nam và mọi người có quyền đặt câu hỏi về nghĩa vụ thuế của Yahoo! đối với Nhà nước Việt Nam như thế nào?

Theo Nghị định số 55 (ngày 23/8/2001) của Chính phủ về quản lý, sử dụng và cung cấp dịch vụ Internet, để thực hiện cung cấp các dịch vụ như chat, email tại Việt Nam, các doanh nghiệp đều phải có giấy phép OSP (giấy phép cung cấp dịch vụ ứng dụng Internet) do Bộ Thông tin & Truyền thông (TT&TT) cấp (trước đây là Bộ Bưu chính Viễn thông).

Mặc dù không có tên trong danh sách các doanh nghiệp được cấp giấy phép OSP (chỉ có 14 doanh nghiệp được cấp giấy phép và công khai trên website của Bộ TT-TT) nhưng Yahoo! vẫn đang cung cấp các dịch vụ Yahoo! Messenger và Yahoo! Mail cũng như Yahoo! Music phiên bản tiếng Việt tại địa chỉ Yahoo.com.vn.

Ngoài ra, việc Yahoo! cho ra mắt trang âm nhạc Yahoo! bằng tiếng Việt (Yahoo.com.vn/music) với “chính sách về sở hữu trí tuệ” rất không rõ ràng khiến câu hỏi: Yahoo! Việt Nam đang hoạt động theo luật nước nào càng trở nên khó trả lời. Tại mục “Quy định về các quyền sở hữu trí tuệ” được công bố tại trang yahoo.com.vn/music thì Yahoo! khẳng định: “Chúng tôi tuân thủ tất cả các điều luật và quy chế hiện hành. Cụ thể, chúng tôi tuân thủ các quy định của Đạo luật Bản quyền Singapore và các quy chế về bản quyền (nhà cung cấp dịch vụ mạng) được áp dụng đối với chúng tôi”.

Thật khó hiểu, khi Yahoo! chỉ nói tới luật của Singapore, trong khi đây là một “sản phẩm” được Yahoo! đưa ra dành cho thị trường Việt Nam. Và phải chăng vì thế mà Yahoo! Music Việt Nam không cần phải thực hiện việc đàm phán về bản quyền các bản nhạc số (mà Yahoo! Music Việt Nam cung cấp) theo yêu cầu của Hiệp hội Công nghiệp ghi âm Việt Nam – RAIV?

Với lĩnh vực kinh doanh các ứng dụng dịch vụ Internet, chắc chắn sau Yahoo! sẽ còn nhiều doanh nghiệp nước ngoài tham gia vào thị trường Việt Nam. Chính vì vậy, ngay từ lúc này, một hành lang pháp lý rõ ràng và chặt chẽ để các doanh nghiệp nước ngoài cũng như doanh nghiệp trong nước hoạt động và cạnh tranh một cách bình đẳng là điều cần phải được tính tới một cách cụ thể.

(Theo Sài Gòn Giải Phóng)

Ý kiến của quý độc giả: