Nhiều hành vi phạm tội gây hậu quả nghiêm trọng nhưng hầu hết chỉ bị xử lý vi phạm hành chính được coi là một trong những nguyên nhân căn bản dẫn đến sự gia tăng của các loại hình phạm tội trong lĩnh vực CNTT và truyền thông tại Việt Nam.
Đây là nhận định chung của các đại biểu tham gia Hội thảo về phòng, chống và xử lý vi phạm trong lĩnh vực này vừa diễn ra sáng 17/8, tại Bộ Thông tin và Truyền thông.
Virus mặc sức tung hoành
Tại Hội thảo, đại diện Trung tâm An ninh mạng (BKIS) lo lắng cho biết: Nếu những năm 80, các virus trên DOS do các sinh viên trường kỹ thuật viết ra với mục đích chủ yếu là nghịch ngợm thì đến cuối những năm 90, virus hoành hành trên Windows với mục đích ăn cắp tài khoản, mật khẩu truy cập Internet của các cá nhân, tổ chức.
Tình trạng trên diễn ra tương tự vào đầu những năm 2000 và ngày một trở nên nghiêm trọng. Các dạng vi phạm thường gặp là tạo mạng botnet (quảng cáo thuê, bảo kê, tống tiền); ăn cắp thông tin và phá huỷ dữ liệu. Bên cạnh nạn virus, sự hoành hành của thư rác ngày một nhiều trên mạng cũng đem lại vô vàn rắc rối, phiền toái cho người sử dụng mạng.
"Thư rác hoành hành như vậy nhưng chưa có trường hợp nào bị xử lý, một phần vì người sử dụng internet không lên tiếng tố cáo hay khiếu nại và chúng ta cũng chưa hề có chế tài xử phạt vi phạm này" - ông Đỗ Ngọc Duy Trác, Trưởng phòng nghiệp vụ Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam bức xúc.
Theo ông Trác, hiện có rất nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ thường xuyên gửi quảng bá dịch vụ thoải mái vào địa chỉ email của người khác để tiết kiệm chi phí quảng cáo. Họ chỉ phải bỏ ra khoảng 200.000 đồng để mua toàn bộ địa chỉ email các cá nhân, tổ chức do một vài kẻ tự ý tổng hợp để rao bán trên mạng.
Để hạn chế tới mức thấp nhất các loại tội phạm trong lĩnh vực CNTT và truyền thông, ông Trác đề nghị "cần tăng cường xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, đặc biệt là các trường hợp điển hình để răn đe vì trong tương lai, những rắc rối phiền toái do thư rác mang lại sẽ ngày một nghiêm trọng".
Cần một cơ quan điều phối chung để đứng ra tiếp nhận khiếu nại của khách hàng, xử lý vi phạm của hiện tượng thư rác cũng là giải pháp cấp bách hiện nay mà ông Trác đề xuất.
Thiệt hại không thể lượng hoá
Trưởng phòng PCTP Công nghệ cao (CNC) C15 Trần Văn Hoà cho biết: Có hai dạng tội phạm CNC được phát hiện tại Việt Nam thời gian gần đây.
Dạng thứ nhất là tội phạm CNTT, Truyền thông với các hành vi chủ yếu là tấn công cơ sở dữ liệu, phát tán các chương trình virus, đột nhập trái phép cơ sở dữ liệu máy tính, đưa thông tin trái phép lên mạng...
Dạng thứ hai là tội phạm "truyền thống", trong đó máy tính được sử dụng như một công cụ để gây án, lưu giữ thông tin tội phạm như lừa đảo chiếm đoạt tài sản, buôn bán ma tuý, tham ô, rửa tiền...
Đáng lo ngại, theo ông Hoà, là tình trạng lấy cắp thông tin tài khoản thẻ tín dụng "chùa" để mua, bán, thanh toán trực tuyến ngày càng phổ biến, gây thiệt hại lớn về kinh tế cho hàng loạt doanh nghiệp kinh doanh TMĐT cũng như gây ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín của Việt Nam trong giao dịch điện tử và thanh toán quốc tế. Những thiệt hại này không thể lượng hoá hết được.
Ông Hoà đơn cử: Từ cuối tháng 6/2006 đến tháng 7/2006, một đơn vị không phát hiện ra các loại thẻ giả, thẻ không có giá trị thanh toán vì bị mất cắp... đã trực tiếp thực hiện 118 giao dịch với 43 thẻ Mastercard, sử dụng 43 hộ chiếu giả, tổng số tiền đã được chấp nhận thanh toán lên tới 486.560,85 USD.
"Có nhiều hành vi lẽ ra phải xử lý bằng Luật Hình sự nhưng chúng ta chỉ xử lý vi phạm hành chính nên không thể răn đe được tội phạm" - ông Hoà nhận xét.
Trưởng phòng Phòng chống tội phạm CNC dẫn ví dụ về vụ một học sinh lớp 12 ở Hải Phòng tung virus "gái xinh" lên mạng, gây thiệt hại rất lớn cho người sử dụng máy tính nhưng chỉ bị phạt hành chính 10 triệu đồng. Chính vì bị phạt quá nhẹ nên tác giả của loại virus này tiếp tục tái phạm.
"Khi hỏi lý do vì sao tiếp tục phát tán virus thì cậu học sinh này giải thích là vì mức phạt quá nhẹ so với việc được nổi tiếng qua hành vi này" - ông Hoà dẫn chứng.
"Trong khi những hành vi như tấn công bằng virus, thay đổi nội dung website, xem ảnh sex trẻ em trên mạng... ở ta chỉ bị xử phạt hành chính thì ở các nước, người ta khép vào loại tội phạm hình sự, bị truy tố trước pháp luật. Đó là lý do chúng ta không thể phối hợp với quốc tế trong điều tra xử lý tội phạm mạng vì sự khác biệt của luật pháp" - ông Hoà cho biết.
Ông Hòa đề nghị cần sớm bổ sung các hành vi phạm tội trong lĩnh vực CNTT, Truyền thông vào Bộ luật Hình sự thành một chương riêng để ngăn ngừa tội phạm mạng đang ngày càng gia tăng nghiêm trọng.
(Theo VTC)
