Mọi người khi nói về virus máy tính thì thường nhầm lẫn rằng Worm và Trojan Horse là một. Mặc dù ba từ Virus, Worm và Trojan Horse đôi khi có thể thay thế cho nhau, nhưng chúng thực tế lại có sự khác nhau về bản chất.

Cả ba loại trên đều là các chương trình nguy hiểm có thể gây hại đến cho máy tính của bạn, nhưng giữa chúng lại có sự khác nhau. Nếu biết được sự khác nhau này, bạn có thể bảo vệ máy tính của mình khỏi những mối đe dọa.

Virus có thể tự gài chính nó vào một chương trình hoặc một file nào đó, vì thế nó có thể phát tán ra các máy tính khác, đi đến đâu nó gây tác hại đến đấy. Không giống như virus ở người, Virus máy tính có phạm vi tác động rộng hơn, một số Virus chỉ gây lên những tác động nhỏ, trong khi một số khác thì có thể gây nguy hiểm cho ổ cứng, chương trình hay hệ thống file, thậm chí làm hỏng các các thiết bị phần cứng.

Hầu như các loại Virus đều được kèm theo vào trong các file chạy, điều đấy có nghĩa là máy tính của bạn có thể chứa virus nhưng chưa chắc đã bị ảnh hưởng trừ khi bạn cho chạy các chương trình đó. Một điều quan trọng là virus không thể phát tán được nếu như không có sự tác động của con người, ví dụ như cho chạy các chương trình chứa nó. Mọi người thường tự phát tán virus khi chia sẻ các file hay gửi mail có nhiễm virus.

Worm được tạo ra tương tự như virus, và nó được biết đến như là lớp con của virus. Nó cũng phát tán từ một máy tính này sang máy khác. Nhưng không giống như virus, giống như ý nghĩa "con sâu" tự bò được, nó có thể di chuyển mà không nhờ vào một tác động nào của người dùng. Worm lợi dụng các tính năng truyền file hay thông tin trên hệ thống để di chuyển không cần có tác động của con người. Sự nguy hiểm lớn nhất của Worm là nó có thể tự nhân bản chính nó trong hệ thống của bạn, và nó có thể gửi đi hàng trăm, thậm chí hàng ngàn bản copy của nó ra ngoài và gây ra sự tàn phá rất lớn.

Ví dụ một con Worm có thể gửi chính nó tới tất cả mail trong danh sách mail của bạn. Sau đó nó tự nhân bản và gửi đi tất cả mail trong danh sách trên máy tính nhận, và cứ như thế. Chính vì Worm có khả năng nhân bản và di chuyển trên mạng nên nó sẽ tiêu tốn bộ nhớ (hay băng thông mạng), làm cho các máy chủ Web, máy chủ mạng, và cả máy tính đơn không hoạt động nữa. Gần đây nhất có loại Worm tên là Blaster, nó có thể xâm nhập vào máy tính của bạn và cho phép điều khiển máy bạn từ xa.

Còn Trojan Horse thì lại còn nguy hiểm hơn cả hai loại trên. Trojan Horse xuất hiện lúc đầu như là một phần mềm hữu ích, nhưng nó sẽ ngay lập tức trở nên nguy hiểm ngay khi bạn cài nó hay chạy nó lần đầu tiên trên máy tính. Khi Trojan Horse được phát tán đến máy khác, thông thường bên nhận sẽ chạy nó vì người dùng sẽ thấy nó như là một phần mềm hay file đáng tin cậy và được gửi từ một nguồn đáng tin cậy. Khi Trojan được kích hoạt trên máy tính của bạn thì hậu quả mà nó gây ra có thể sẽ khác nhau (như sẽ thay đổi desktop hay sẽ xuất hiện một số biểu tượng lạ trên desktop), hoặc nó có thể gây ra những hậu quả rất nghiêm trọng, như xoá các file, thông tin trong hệ thống của bạn.

Trojan có thể tạo ra các Backdoor (cổng sau) giúp cho những kẻ lạ có thể xâm nhập vào hệ thống, làm hư hại đến thông tin cá nhân và các thông tin bí mật khác. Không giống như Virus và Worm, Trojan không phát tán bằng cách làm cho các file khác nhiễm cũng như không tự nhân bản nó.

Chống lại Virus, Worm và Trojan Horse:

Trước tiên bạn cần đảm bảo rằng hệ điều hành đang dùng là bản nâng cấp mới nhất. Điều này rất cần thiết khi bạn đang chạy HĐH Microsoft Windowns. Sau đó cần cài một phần mềm anti-virus, và cần cập nhật bản mới nhất để đảm bảo nó có thể diệt được các con Virus, Worm và Trojan mới nhất. Ngoài ra phần mềm anti-virus cần phải có khả năng scan được các virus, worm, Trojan trên các e-mail và file khi được down về từ Internet. Như thế bạn có thể bảo vệ máy của bạn khỏi các chương trình gây hại ngay cả việc nó tiếp xúc với máy của bạn. Tuy nhiên như thế cũng chưa phải là đủ để bảo vệ máy của bạn, mà nên thiết lập thêm tường lửa-firewall.

Firewall là một hệ thống bảo vệ hệ thống khỏi những truy nhập không hợp lệ. Firewall có thể là phần cứng hay phần mềm. Firewall bằng phần cứng sẽ có khả năng bảo vệ mạnh hơn đối với hầu hết các truy nhập từ bên ngoài Thật không may là khi chống Virus, Worm hay Trojan thì firewall bằng phần cứng lại không hiệu quả bằng firewall phần mềm, vì đối với những Worm được kèm vào trong e-mail hay file thì nó lại lờ đi và coi chúng như là những e-mail, file bình thường.

Đối với những người dung ở nhà thì thông thường chọn firewall phần mềm. Một firewall phần mềm tốt có sẽ bảo vệ máy của bạn khỏi sự cố gắng truy nhập có hại, và thông thường còn có thêm các chức năng bảo vệ khỏi các chương trình Trojan thông thường và các e-mail Worm. Nhược điểm của firewall phần mềm là nó chỉ bảo vệ được máy nào có cài đặt nó mà thôi, mà không thể bảo vệ được cả một mạng.

Cần phải nhớ là firewall không thể giải quyết được hết tất cả các vấn đề về Virus, nhưng khi ta có một HĐH tốt và kết hợp với dung một phần mềm anti-virus tốt, thì chúng ta có thể bảo vệ được máy tính của mình và cả mạng nữa.

• Bachkhoa Networking Academy Tư vấn

Bạn mới nghiên cứu về mạng máy tính và có những thắc mắc cần giải đáp, hãy gửi câu hỏi theo mẫu bên dưới, Cisco Bách Khoa sẽ tư vấn và trả lời những thắc mắc của bạn thông qua mục Networking của VietnamNet ICT: