Quần chúng là nơi giám sát Đảng tốt nhất

(VietNamNet) - Thực hiện dân chủ, công khai, minh bạch, chấp nhận tranh luận và chịu sự giám sát của quần chúng để Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh. Trao đổi của VietNamNet với bà Hoài Thu, Uỷ viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội và TS. Lê Đăng Doanh, chuyên gia tư vấn cao cấp của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

" Muốn dân chủ phải dựa vào quần chúng''

* Đảng ta không ít lần nhấn mạnh đến nhiệm vụ hàng đầu hiện nay là phải xây dựng và chỉnh đốn Đảng. Theo ông/bà, xây dựng chỉnh đốn Đảng nên bắt đầu từ đâu và đâu là giải pháp đột phá?

Bà Nguyễn Thị Hoài Thu.

- Bà  Hoài Thu:  Thời gian vừa qua có  một bộ phận Đảng viên ở làm mất niềm tin trong nhân dân cũng như làm cho cán bộ Đảng viên buồn! Sở dĩ như vậy vì công tác xây dựng chi bộ Đảng yếu kém! Tôi nghĩ biện pháp đầu tiên là phải xây dựng, củng cố từ chi bộ cơ sở.

Không có một chi bộ nào sống ở ngoài quần chúng, cô lập, không có quần chúng. Chi bộ Đảng ở xã phường ở trong dân. Chi bộ cơ quan thì cũng có quần chúng, Công đoàn, Đoàn thanh niên. Chi bộ đó phải biết phát huy vai trò, trách nhiệm của quần chúng. Làm sao cho người ta dám nói lên sự thật, tức là phải dân chủ thực sự chứ đừng có dân chủ hình thức! Hô hào dân chủ nhưng không tổ chức cho người ta thể hiện dân chủ!

Trong điều kiện một Đảng cầm quyền, muốn dân chủ thì chỉ có cách phải dựa vào quần chúng, chịu sự giám sát của quần chúng! Thoát ly, tránh né sự kiểm soát của quần chúng, coi như ''không chóng thì chày'' cũng dễ dẫn đến độc đoán.

Dân chủ trong Đảng, khâu cán bộ là quyết định! (Cái này ai cũng nói được!) Làm sao có người cán bộ thực sự là có đức, có tài! Đức với tài phải đi liền nhau chứ không thể có đức không mà không có tài, không có năng lực để đảm đương nhiệm vụ được giao. Người có tài thiếu đức thì lại nghĩ ra trăm mưu, nghìn kế phá hại!

Công khai, minh bạch, chấp nhận tranh luận

- Ông Lê Đăng Doanh: Theo tôi, điều quan trọng đầu tiên để xây dựng, chỉnh đốn Đảng là phải phát huy dân chủ trong Đảng. Và để thực hiện dân chủ trong Đảng thì trước hết, các cơ quan kiểm tra giám sát của Đảng phải thực sự có quyền lực.

Ví dụ như bây giờ Uỷ ban Kiểm tra của Đảng nhưng nếu không có cơ chế hoạt động đảm bảo sự chủ động thì rất khó mà kiểm soát được.

Nói cách khác, Uỷ ban Kiểm tra Trung ương Đảng phải do Đại hội bầu ra và phải có một quy chế hoạt động tương đương như BCH Trung ương. 

Ông Lê Đăng Doanh.

Thứ hai, Đảng phải công khai, minh bạch, chấp nhận tranh luận. Công khai minh bạch là một trong những điều kiện tiên quyết để phát huy dân chủ. Như Đại hội Đảng ở một số nước  mà tôi từng được dự  ở đấy người ta công khai hết các chứng từ, biên lai, anh mua bán cái gì, lương được cấp thế nào, chi tiêu ra sao..., người ta biết hết. Thế rồi người ta lập một Ban giám sát của Đại hội đến giám sát tận nơi. Tức là mức dân chủ của họ rất cao! Hơn nữa, công khai minh bạch là nó quy định rõ tất cả những gì phải công khai chứ không phải cấp uỷ muốn công khai gì thì công khai.

Tôi cho rằng khi Đảng hoạt động trong điều kiện có quyền quyết định chủ trương, quyết định cả cán bộ, quyết định cả tiền bạc thì lúc bấy giờ tự phê bình và phê bình không thôi chưa thể mang lại hiệu quả.

Thứ ba là Đảng phải thực sự tuân theo luật pháp và mọi việc làm theo luật pháp. Đặt mình trong khuôn khổ pháp luật và Hiến pháp chứ không thể có chuyện Nghị quyết của Đảng có hiệu lực hơn cả pháp luật. Nếu đã công nhận nhà nước pháp quyền thì Đảng viên dù cấp nào đi chăng nữa cũng phải chịu sự phán xét của pháp luật. Không thể có chuyện đảng viên cấp càng cao thì phải đưa lên xem xét xem có thể đưa ra pháp luật xử lý được không, rồi thì cấp này cấp khác ra tuyên bố can thiệp... Những cái việc ấy làm cho dân và Đảng viên giảm niềm tin!

Chúng ta cứ nói là sẽ xem xét xử lý những trường hợp sai phạm theo đúng pháp luật nhưng mà vừa qua vẫn xảy ra rất nhiều việc như chạy chức, chạy quyền, chạy tội...Có lẽ nếu Đảng phát huy được dân chủ, dân chủ trong Đảng trước hết rồi sau đó ra ngoài xã hội và coi trọng sử dụng người ngoài Đảng (như thời Bác Hồ đã từng có Bộ trưởng không phải là Đảng viên, là các vị nhân sĩ, trí thức, người Việt nam ở nước ngoài) thì Đảng sẽ rất mạnh!

"Kinh tế thị trường và không có ưu tiên, ưu đãi"

* Một nội dung quan trong trong chủ đề của Đại hội X là '''sớm đưa đất nước ra khỏi tình trạng kém phát triển''. Đâu là giải pháp đột phá để thực hiện mục tiêu đó?

- Ông Lê Đăng Doanh: Phải chấp nhận sự bình đẳng trong kinh doanh, không có chuyện ưu tiên, ưu đãi, những lợi ích cục bộ như trường hợp PMU 18 vừa qua. Công khai, minh bạch và bình đẳng, phát huy được mạnh mẽ nhất trí tuệ, sức sáng tạo và tiềm năng của dân tộc Việt Nam, người Việt Nam ở bất kỳ nơi nào, thì đấy là cách nhanh nhất để chúng ta thoát khỏi tình trạng kém phát triển.

- Bà Hoài Thu: Tôi hy vọng đại biểu có những thảo luận, tranh luận để đánh giá đúng 20 năm đổi mới mình đã đạt được những thành tựu gì lớn nhất, những gì chưa đạt. Bây giờ đã xây được cái nền, muốn cất cánh lên được cũng phải từ nhiều yếu tố. Trước hết là sự vững vàng về chính trị của Đảng cầm quyền. Thứ hai, phải được sự đồng tình của quần chúng. Thứ ba nữa là cần phải có tư duy của người trực tiếp quản lý kinh tế.

Tôi cho rằng trong thời gian vừa qua không phải mình không có điều kiện trưởng thành hơn nhưng tư duy chưa dứt khoát, chưa thoát ra được ở những người có trách nhiệm. Cũng như bây giờ, khó nhất là mình xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN. Nhưng vướng ở chỗ tư duy lý luận làm sao cho rõ ra thế nào là định hướng XHCN.

Tôi cũng lưu ý về xây dựng cơ bản, phải kiên quyết chống cho được đầu tư dàn trải. Năm ngoái, Quốc hội có giám sát về đầu tư xây dựng cơ bản thấy rất dàn trài. Nhưng theo tôi, đã hơn một năm cũng chưa khắc phục được. Nếu không khắc phục, vốn của mình ít cứ rải ra khắp đất nước này thì 10 năm, 20 năm nữa cũng chưa được công trình nào ''ra tấm, ra món''!

Cổ phần hoá, doanh nghiệp nhà nước bị... ''xẻ thịt''?

* Chúng ta cần giải phóng sức sản xuất của dân và doanh nghiệp nhưng cải cách doanh nghiệp nhà nước ì ạch và khu vực dân doanh còn nhiều rào cản?

- Bây giờ doanh nghiệp nhà nước, bên cạnh một số làm ăn đạt hiệu quả còn rất nhiều doanh nghiệp làm ăn thua lỗ mà không ai chịu trách nhiệm! Coi tải sản của nhà nước như... của ''chùa'', tranh thủ kiếm chác, không xót thương! Chủ trương cổ phần hoá là đúng nhưng nếu không làm đúng thì sẽ mất tài sản của Nhà nước. Qua định giá tài sản để cổ phần hoá mà không đúng thì coi như một lần nữa doanh nghiệp nhà nước bị ''xẻ thịt'' ra, mạnh ai nấy ''chén''! Hiện nay cũng có những người chậm vì cổ phần hoá không được lợi.

Cho nên trong điều hành Chính phủ phải đánh giá sâu sát. Không nên tổ chức hội nghị linh đình khách sạn này nọ để lên ti vi mà chính phải làm việc với từng loại hình doanh nghiệp hoặc một số doanh nghiệp điển hình để rút kinh nghiệm. Vì sao anh này cổ phần hoá vốn liếng tăng lên, phát triển sản xuất được? Còn anh kia cổ phần hoá ậm ừ một chỗ?

Khu vực dân doanh cần cơ chế thông thoáng. Cứ mở ra cho dân làm, đừng để cho người ta làm bất hợp pháp mà phải làm cho dân làm ăn hợp pháp và đóng thuế cho Nhà nước. Nhà nước quản lý bằng pháp luật chứ không nên đặt ra nhiều thủ tục quá nhiêu khê. Càng nhiều thủ tục nhiêu khê càng bắt bí càng để người ta đi cầu luỵ, hối lộ! Tôi nói thật, khi tiếp xúc với doanh nghiệp, mình nghe cũng thấy bực mình huồng chi bản thân doanh nghiệp! Nhưng sửa thì chậm, vì còn nhiêu khê thì người ta mới ''hầu'' mình! Cho nên giữa lời nói và việc làm, giữa tư duy và hành động là một quá trình đấu tranh tư tưởng của từng người.

Mong Đảng tiếp thu ý kiến tâm huyết của nhân dân

* Tham dự Đại hội Đảng X lần này, ông/bà mang đến tâm nguyện gì?

- Bà Hoài Thu: Những vấn đề lớn, mới mà BCH TW khoá IX đưa ra lấy ý kiến toàn dân, tôi mong muốn sẽ được Đại hội tiếp thu bằng một Nghị quyết. Từ nghị quyết đó phải được cụ thể hoá thành hành động cụ thể ở mỗi cấp mỗi ngành.

Mong muốn lớn nhất của mỗi Đảng viên trong đó có cá nhân tôi là làm sao xây dựng Đảng của chúng ta thật sự trong sạch, vững mạnh, một Đảng cầm quyền vững vàng! Không có thế lực nào có thể chia sẻ được quyền lực với Đảng! Đảng phải là lãnh đạo nhân dân làm sao để nhân dân tín nhiệm, đi theo Đảng đến cùng! Người ta không mơ ước, nghĩ gì đến một tổ chức nào có thể chia sẻ quyền lực với Đảng!

- Ông Lê Đăng Doanh: Tôi rất hy vọng Đảng kỳ này nhìn thẳng vào sự thật, làm rõ sự thật và nói đúng sự thật! Tôi mong kỳ này Đảng sẽ làm được việc như Đại hội VI đã làm, sẽ tiếp thu những ý kiến đóng góp và thực hiện được những nguyện vọng, những ý kiến tâm huyết mà nhân dân đóng góp trước khi diễn ra Đại hội!

• Văn Tiến - Hải Âu thực hiện

Ý kiến của bạn? :