(VietNamNet) - "Con gái tôi năm nay 13 tuổi, mấy hôm gần đây, tôi thấy cháu có những biểu hiện rất khác thường. Hình như cháu có điều gì đó như đang giấu tôi, cảm giác lo lắng, sợ sệt hiện rõ trong đôi mắt cháu. Tôi có hỏi thì cháu không nói và còn tỏ ra né tránh. Mấy hôm sau, trong lúc dọn dẹp nhà cửa, vô tình tôi trông thấy gói băng vệ sinh trong hộc tủ, lúc đó tôi mới hiểu điều mà cháu lo sợ và cố tình giấu...".

Đó là lời tâm sự trong bức thư mà anh Nguyễn Văn Bé (Ngã ba Vũng Tàu, tỉnh Đồng Nai) gửi tới Ban Bạn đọc trong thời gian qua. Đây cũng chỉ là một trong rất nhiều bức thư mà Ban Bạn đọc nhận được từ các độc giả nhiều nơi gửi về với mục đích chia sẻ những băn khoăn trong việc giáo dục giới tính cho con trẻ.   

Giáo dục giới tính hiện nay đã và đang trở thành vấn đề cấp thiết hơn bao giờ hết. Thế nhưng, vẫn có rất nhiều bậc phụ huynh tỏ ra thờ ơ, hoặc có thái độ né tránh trước những thắc mắc có vẻ như rất ngây ngô của con trẻ về vấn đề giới tính. Nhiều người còn cho rằng đó là "chuyện của người lớn", trẻ con không nên biết. Chính điều đó đã vô tình làm cho trẻ cảm thấy thế giới người lớn là một bí ẩn và tò mò muốn được khám phá.

Giáo dục giới tính cho trẻ cần phải được quan tâm sớm hơn, bằng chứng là thời gian gần đây, ngày càng nhiều trường hợp các bé gái nhỏ tuổi bị xâm hại tình dục. Chính vì thế, chúng ta cần có những biện pháp giáo dục giới tính cho trẻ ngay từ khi các cháu còn ít tuổi. Tất nhiên, ở độ tuổi này, trẻ chưa thể nhận thức được tầm quan trọng đối với những vấn đề "to tát" mà người lớn kỳ vọng. Vì thế, hãy bắt đầu với trẻ bằng những câu chuyện nhỏ giữa bố, mẹ và con ngay từ khi chúng còn bé. Đừng ngần ngại giải đáp cho trẻ những gì mà chúng muốn biết bằng những câu chuyện hoặc những minh họa cụ thể phù hợp với lứa tuổi của chúng. Mặc dù việc giáo dục giới tính cho trẻ thông qua những câu chuyện không mang tính cụ thể nhưng hiệu quả đạt được lại khá cao. Và trong những câu chuyện ấy, người lớn có thể hướng dẫn và giúp trẻ có những định hướng ban đầu về giới tính. 

Đối với con gái, người mẹ đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc giáo dục giới tính khi chúng bước vào độ tuổi dậy thì như làm thế nào để tự bảo vệ mình, giữ gìn vệ sinh phụ nữ như thế nào là đúng cách, nguyên tắc sống của một người phụ nữ bao gồm những gì... Các bé trai cũng vậy, người cha cần phải có những phương pháp riêng để hướng dẫn cụ thể cho chúng. Có thể là thông qua sách báo, qua những buổi nói chuyện riêng giữa hai cha con như "những người đàn ông" với nhau chẳng hạn. Tất nhiên, nếu làm được điều đó ngay từ nhỏ trong các câu chuyện giữa cha mẹ và con cái thì khi trẻ lớn, vấn đề sẽ trở nên đơn giản hơn. 

"Tôi bắt đầu việc giáo dục giới tính với hai đứa con của mình từ khi chúng còn khá bé. Đơn giản chỉ là tìm cách giúp chúng hiểu thêm về những vấn đề rất nhỏ như tại sao con gái lại phải dịu dàng, còn con trai phải mạnh mẽ, biết giúp đỡ bạn bè... Quan trọng là phải biết tạo được kênh đối thoại giữa  bố mẹ và con, hãy để cho chúng có cảm giác bố mẹ là những người bạn thân thiết nhất. Từ đó, chúng có thể dễ dàng chia sẻ với bạn những vấn đề mà đôi khi dọa nạt thậm chí dùng cả đòn roi mà vẫn vô ích. Khi con gặp những khó khăn về tâm lý, trước tiên, cha mẹ cần phải thật bình tĩnh lắng nghe và hướng con vào những hoạt động xã hội lành mạnh để chúng không cảm thấy xấu hổ, tránh mắng mỏ, chì chiết. Cần định hướng cho trẻ biết phấn đấu và có lí tưởng sống ngay từ khi chúng chỉ là một đứa trẻ. Điều đó không bao giờ là quá sớm, bởi nếu có sự chuẩn bị tâm lý từ nhỏ đến khi đối diện với những việc lớn, hệ trọng trong cuộc sống, chúng sẽ không cảm thấy quá bất ngờ và dễ dàng vượt qua. Mỗi ngày nên dành một khoảng thời gian để tâm sự, lắng nghe và quan sát trẻ. Hãy coi việc giáo dục giới tính cho trẻ như là sự cần thiết phải tiêm văc-xin phòng bệnh ngay từ khi trẻ còn nhỏ". Chị Bích Thủy, Công ty Truyền thông Vasc, chia sẻ kinh nghiệm trong việc giáo dục giới tính đối với con. 

Tất nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng nhận được sự quan tâm giáo dục về giới tính một cách đầy đủ như vậy. Trường hợp con gái của anh Nguyễn Văn Bé (Đồng Nai) trong bức thư trên là một ví dụ đáng buồn. Do cuộc sống gia đình không hạnh phúc nên vợ chồng anh đã chia tay nhau được 4 năm, anh nhận nuôi hai đứa con, một trai, một gái để vợ... đi lấy chồng. Do cuộc sống mưu sinh vất vả, anh Bé vừa phải nuôi cha già và người em đang tuổi ăn tuổi lớn cộng với hai đứa con nhỏ (anh làm nghề xe ôm) nên thời gian quan tâm đến các con không nhiều.  

Hàng ngày, anh bắt đầu công việc của mình từ 4h30 sáng đến khi kết thúc cũng là lúc kim đồng hồ đã chỉ tới 10h đêm. Vì thế, thời gian nói chuyện với các con chẳng bao nhiêu, nói gì việc chú ý đến sự thay đổi về mặt tâm sinh lý của đứa con gái 13 tuổi. Khi biết chuyện, ngay lập tức anh liền... qua nhờ bà hàng xóm tư vấn cho cháu.

Đối với "người trong cuộc" là những đứa trẻ, chúng nghĩ gì về việc giáo dục giới tính? Hãy cùng lắng nghe tâm sự của một trong những nhân vật trong câu chuyện kể trên. Cháu H. con gái anh Bé sau khi nghe "bà hàng xóm" tâm sự và giảng giải một số vấn đề về giới tính cụ thể như: Tại sao con gái lại có hiện tượng như thế, trong những ngày như vậy thì phải vệ sinh thế nào cho đúng cách, con gái phải bảo vệ bản thân mình như thế nào, đối xử với bạn khác giới ra làm sao..., H. đã mạnh dạn hơn. Cháu thổ lộ: "Lúc mới thấy "nó", cháu sợ lắm mà không biết nói với ai. Mẹ cháu thì không biết đang ở phương trời nào, chẳng lẽ lại nói với bố thì xấu hổ lắm. Đến lớp, cháu cũng không dám hỏi bạn bè vì sợ bị trêu, mãi mới dám tâm sự với đứa bạn ngồi cùng bàn. Giá như cháu có mẹ thì hay biết mấy, cháu sẽ đỡ cảm thấy bỡ ngỡ khi gặp những trường hợp tương tự như vậy".   

Mặc dù vẫn biết việc giáo dục giới tính tuy không còn xa lạ nhưng có lẽ nó chưa thực sự sâu rộng và đạt được hiệu quả nhất định.

"Hãy giáo dục giới tính cho trẻ một cách thật sự, không nên né tránh hay e ngại. Nhà trường và gia đình cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa trong việc triển khai hoạt động giáo dục giới tính cho trẻ. Tất nhiên, hiện nay, một số người cho rằng, việc giáo dục giới tính không khác nào biện pháp vẽ đường cho hươu chạy. Thế nhưng, thật sự nhiều khi không cần vẽ thì "hươu" đã chạy mất rồi. Vì thế, thấy chạy ở đâu thì chúng ta phải kịp thời điều chỉnh đến đó. Đấy chỉ là biện pháp trước mắt, về lâu dài, chúng ta phải có những đội ngũ chuyên viên tư vấn về vấn đề này một cách chuyên nghiệp và bài bản hơn mà điều này thì hiện nay ở Việt Nam, đội ngũ này mới chỉ mang tính dự án chứ chưa thực sự phổ biến sâu rộng", ông Đặng Trung Hậu, Chuyên viên Tư vấn Tâm lí thuộc Trung ương Hội kế hoạch hóa gia đình Việt Nam chia sẻ.

• Mai Loan thực hiện

Bạn có kinh nghiệm gì trong việc giáo dục giới tính cho trẻ?